.
.
.
ماده ۱ - تأسیس، ساخت، تجهیز و بازسازی، توسعه، مدیریت، نظارت و سایر امورکتابخانه‌های عمومی در سراسر کشور به موجب این قانون انجام می‌شود.
ماده ۲ - به‌منظور ایفای وظایف مندرج در این قانون، هیأت امنای کتابخانه‌های‌عمومی کشور با ترکیب زیر تشکیل می‌گردد:
الف - وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی (رئیس هیأت امنا).
ب - رئیس شورای عالی استانها.
ج - معاون ذی‌ربط از سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور.
د - یک عضو از کمیسیون فرهنگی به پیشنهاد آن کمیسیون و تصویب مجلس‌شورای اسلامی به‌عنوان ناظر.
هـ - رئیس کتابخانه ملی ایران.
و - پنج نفر از صاحبنظران و شخصیتهای علمی، فرهنگی کشور که حداقل دو نفر آنان را بانوان تشکیل دهند به پیشنهاد وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و با حکم رئیس‌جمهور برای مدت چهار سال انتخاب می‌شوند که یک نفر از آنان به انتخاب وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان دبیرکل هیأت امناء مسؤولیت اداره امور دبیرخانه را به‌عهده خواهد داشت.
ماده ۳ - وظایف و اختیارات هیأت امنای کتابخانه‌های عمومی کشور به شرح زیر می‌باشد:
الف - برنامه‌ریزی به منظور تأسیس، ساخت، تجهیز و توسعه و نظارت بر فعالیت‌کتابخانه‌های عمومی کشور.
ب - تصویب دستورالعمل‌های لازم برای حمایت و نظارت بر ارائه خدمات‌کتابخانه‌های عمومی بخش خصوصی.
ج - بررسی گزارشها در خصوص وضعیت کتابخانه‌های عمومی و اتخاذ تصمیمات لازم.
د - بررسی و تصویب بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های مورد نیاز در زمینه‌های‌اداری، مالی، جذب و نگهداری نیروی انسانی، امور مربوط به اخذ درآمدها و کمکها و نحوه هزینه کردن، تأمین کتاب و سایر منابع کتابخانه‌ای و تجهیزات، مبادلات با سایر مراکز فرهنگی و کتابخانه‌ها، عضوگیری، امانت دادن کتاب، تشکیل انجمنهای کتابخانه‌های عمومی استان، شهرستان، بخش، شهر و روستا و هدایت فعالیتهای آنها.
هـ - تعیین معیارها و سرانه‌های مربوط به امور مختلف کتابخانه‌های عمومی و شاخص‌های لازم برای درجه‌بندی آنها.
و - بررسی و تصویب شرح وظایف، تشکیلات، ساختار، نحوه تأمین نیروی‌انسانی، ضوابط و مقررات مورد نیاز برای امور مالی و اداری دبیرخانه هیأت امناء و سایر موارد مرتبط با مأموریتهای آن.
ز - برنامه‌ریزی برای استفاده از امکانات کتابخانه‌ها در زمینه فعالیتهای فرهنگی و هنری.
ح - برنامه‌ریزی برای استفاده نابینایان از امکانات کتابخانه‌های عمومی.
تبصره - کلیه مصوبات هیأت امنای کتابخانه‌های عمومی کشور با تأیید وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دارای اعتبار بوده و از طریق دبیرکل هیأت مذکور ابلاغ می‌شود.
ماده ۴ - به منظور حسن اجرای وظایف مندرج در ماده (۳) این قانون، تهیه گزارشهای مورد نیاز از وضعیت کتابخانه‌ها، اتخاذ روشهای هماهنگ و استاندارد، تهیه طرحها و برنامه‌های لازم بر اساس سیاستهای مصوب هیأت امنا و نظارت و پیگیری مصوبات، دبیرخانه هیأت امنای کتابخانه‌های عمومی کشور زیر نظر رئیس هیأت امنا تشکیل می‌گردد.
تبصره - دبیرکل مسؤولیت اداره کلیه امور دبیرخانه و اجرای وظایف مندرج در این قانون و تهیه گزارشهای مورد نیاز از وضعیت کتابخانه‌ها، اتخاذ روشهای هماهنگ واستاندارد، تهیه طرحها و برنامه‌های لازم براساس سیاستهای مصوب هیأت امناء و نظارت و پیگیری مصوبات را برعهده دارد.
ماده ۵ - منابع مالی برای اداره امور دبیرخانه هیأت امناء انجمنها و کتابخانه‌های عمومی به شرح زیر است:
الف - کمکهای دولت در بودجه سالیانه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
ب - درآمدهای حاصله موضوع ماده (۶) این قانون.
ج - هدایا و کمکهای مردمی سازمانها، مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی و بخش خصوصی و مجامع بین‌المللی.
د – موقوفات.
هـ - درآمدهای اختصاصی انجمنها و کتابخانه‌های عمومی از محل انجام فعالیتهای فرهنگی آموزشی مرتبط و دریافت حق عضویت.
تبصره - دولت می‌تواند اعتبارات تخصیصی خود را برای نیل به حداقل سرانه‌ها و معیارهای قابل قبول در بودجه‌های سنواتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیش‌بینی نماید.
ماده ۶ - شهرداریها مکلفند همه ساله حداقل نیم درصد (۰.۵%) از درآمدهای خود را به منظور اداره امور کتابخانه‌ها دراختیار انجمنهای کتابخانه‌های عمومی شهر مربوطه قرار دهند.
ماده ۷ - به‌منظور تشکیل انجمنهای کتابخانه‌های عمومی استان و ایجاد هماهنگی و بررسی و پیشنهاد برنامه و بودجه، عملکرد و تراز مالی سالانه آنها به هیأت امناء و نیز حل و فصل مسائل و مشکلات انجمنهای مذکور، انجمن کتابخانه‌های عمومی استان با ترکیب زیر تشکیل می‌شود:
الف - استاندار (رئیس انجمن استان).
ب - مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان (دبیر انجمن).
ج - رئیس سازمان آموزش و پرورش استان.
د - رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان.
هـ - رئیس شورای اسلامی استان.
و - چهار نفر از شخصیتهای حقیقی یا حقوقی که حداقل یک نفر آنان از بانوان باشد به پیشنهاد دبیر انجمن و تصویب رئیس انجمن طبق دستورالعمل هیأت امناء.
ماده ۸ - ترکیب اعضای انجمن شهرستان به شرح زیر می‌باشد:
الف - فرماندار (رئیس انجمن).
ب - رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان (دبیر انجمن).
ج - شهردار شهر مرکز شهرستان.
د - رئیس شورای اسلامی شهرستان.
هـ - پنج نفر از اشخاص حقیقی و حقوقی که حداقل یک نفر آنان از بانوان باشد به پیشنهاد دبیر انجمن و تصویب رئیس انجمن طبق دستورالعمل هیأت امناء.
ماده ۹ - وظایف انجمن کتابخانه‌های عمومی شهرستان عبارتند از:
الف - مطالعه، بررسی و تدوین برنامه و بودجه سالانه جاری و عمرانی کتابخانه‌های تحت پوشش و ارائه آن به انجمن استان.
ب - همکاری با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سایر دستگاههای دولتی در زمینه ساخت، تجهیز، تکمیل و بازسازی کتابخانه‌ها.
ج - جذب، نگهداری و انجام سایر امور اداری مربوط به نیروی انسانی شاغل درکتابخانه‌های تحت پوشش.
د - تشویق به اهدای زمین، کتاب و سایر کمکهای نقدی و غیرنقدی به کتابخانه‌ها.
هـ- افتتاح حساب مخصوص در یکی از بانکهای دولتی در محل، برای نگهداری وجوه حاصل شده از محل کمکها و درآمدها.
و - تهیه و نگهداری دفاتر قانونی و انجام امور دریافت و پرداخت و امور مالی و واریز کمکهای نقدی و تقویم و نگهداری کمکهای غیرنقدی.
ز - تهیه و ارسال گزارش عملکرد و تراز مالی سالانه انجمن در پایان هر سال جهت بررسی به انجمن کتابخانه‌های عمومی استان.
ماده ۱۰ - انجمن کتابخانه‌های عمومی استان با تصویب هیأت امنا می‌تواند دربخشها، شهرها و روستاهایی که دارای شرایط لازم هستند نسبت به تشکیل انجمن کتابخانه‌های عمومی بخش، شهر و روستا اقدام نماید.
تبصره - وظایف انجمنهای کتابخانه‌های عمومی بخش، شهر و روستا در چارچوب وظایف انجمن کتابخانه‌های عمومی شهرستان، و ترکیب انجمنهای مذکور با لحاظ نوع اعضای انجمن کتابخانه‌های عمومی شهرستان به موجب دستورالعملی است که به تصویب هیأت امنا می‌رسد.
ماده ۱۱ - تکلیف مالکیت اموال منقول و غیرمنقول دولتی کتابخانه‌های عمومی و امور اداری، مالی و استخدامی آنها در آئین‌نامه اجرایی این قانون مشخص خواهد شد، لکن کمکها و منابع نقدی و غیرنقدی اهدایی اختصاص داده شده به انجمن در حکم دارایی و اموال انجمن محسوب و در چارچوب ضوابط مصوب هیأت امنای کتابخانه‌های عمومی کشور و طبق نظر اهداءکننده استفاده و هزینه می‌شود.
تبصره ۱ - کتابخانه‌های عمومی به‌عنوان نهاد عمومی غیردولتی از استقلال مالی برخوردار بوده و هیأت امناء انجمنها و دبیرخانه‌های آنها از ارکان آن محسوب می‌شوند.
تبصره ۲ - کتابخانه ملی، کتابخانه‌های آستان قدس رضوی (ع)، حضرت معصومه سلام‌الله علیها، حضرت عبدالعظیم (ع)، احمد بن موسی (ع)، کتابخانه آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی و کتابخانه مجلس شورای اسلامی تابع ضوابط و مقررات مربوط به خود وکتابخانه‌های وقفی تابع وقفنامه می‌باشند.
تبصره ۳ - کتابخانه‌های خصوصی اشخاص که با حفظ مالکیت خود و بدون وقف نمودن، آن را مورد استفاده عمومی قرار داده یا خواهند داد از شمول حکم این ماده خارج است.
ماده ۱۲ - شهرداریها می‌توانند مقدار مناسب از اراضی متعلق به خود را برای ساختمان کتابخانه‌های عمومی بر اساس طرحهای توسعه شهری به صورت بلاعوض در اختیار انجمن کتابخانه‌ها قرار دهند. مؤسسات و شرکتهای دولتی یا وابسته به دولت نیز مجازند زمین و ابنیه مورد نیاز را برای ساختن کتابخانه عمومی به صورت بلاعوض واگذار نمایند.
تبصره - وزارت مسکن و شهرسازی مکلف است فضاهای مورد نیاز کتابخانه‌های‌عمومی را که براساس معیارهای مذکور در بند (هـ) ماده (۳) این قانون تعیین می‌شود در طرحهای توسعه منظور نموده و مشاورین طرف قرارداد خود را ملزم به رعایت آنها نماید.
ماده ۱۳ - نحوه رسمیت یافتن جلسات و حدنصاب آراء لازم برای اخذ تصمیمات هیأت امناء و انجمنهای کتابخانه‌های عمومی استان، شهرستان، بخش، شهر و روستا در آئین‌نامه اجرایی این قانون مشخص خواهد شد.
ماده ۱۴ - آئین‌نامه اجرایی این قانون توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تهیه و حداکثر ظرف مدت سه ماه به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
ماده ۱۵ - قانون تأسیس کتابخانه عمومی در تمام شهرها مصوب ۲ دی ۱۳۴۴ و اصلاحات بعدی و سایر قوانین و مقررات مغایر با این قانون لغو می‌گردد.
قانون فوق مشتمل بر پانزده ماده و هشت تبصره در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ هفدهم اسفند ماه یکهزار و سیصد و هشتاد و دو مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۸۲ به تأیید شورای نگهبان رسیده است.