به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی استان قزوین، نشست نقد و بررسی کتاب «پس از بیست سال» اثر سلمان کدیور با حضور احمد شاکری، منتقد  و پژوهشگر؛ حمیدرضا سبحانی نژاد، نویسنده و کارشناس ادبی؛ علی هوشمندی، رئیس حوزه ی هنری استان، اساتید، نویسندگان و جمعی از علاقه مندان به کتاب، روز دوشنبه ۱۵ مهرماه در سالن کتابخانه عمومی عارف قزوینی برگزار شد.

در ابتدای نشست سبحانی نژاد، کارشناس ادبی که اجرای این جلسه را نیز برعهده داشت گفت: «پس از بیست سال» رمانی تاریخی است که با قیام عاشورا آغاز می‌شود و با جریانات خلافت امام‌علی (علیه‌السلام) و ماجراهای مهمی همچون جنگ صفین ادامه می‌یابد. در این اثر، با اتفاقات تاریخی صدر اسلام و شخصیت‌های اثرگذار در وقایع مهم تاریخ آن زمان، آشنا می‌شویم.

سبحانی نژاد با اشاره به نکات مثبت کتاب اظهار داشت: رویکرد به تاریخ تشیع در این کتاب از اهمیت بسیاری برخوردار است. می توان گفت که رمان تاریخی می تواند آمیزه ای از ذوق نویسنده و واقعیت های تاریخی باشد. زیرا  هنگامی که نویسنده می خواهد رمانی غیرتاریخی خلق کند، بی شک سوار بر اسب خیال شده، شروع به نوشتن کرده و شخصیت و ماجرا خلق می کند؛ اما نویسنده رمان تاریخی باید توجه داشته باشد که شخصیت ها و وقایع مسلم تاریخی وجود دارند.

در ادامه شاکری، منتقد اثر گفت: در حوزه هنر، ادبیات از مهم ترین حوزه ها است زیرا ما با تهاجم فرهنگی رو به رو هستیم و مطالعه این قبیل آثار به ما کمک می کنند تا معاویه، عبیدالله بن زیاد و عمر سعد را در این عصر بشناسیم.

وی تاکید کرد: لازم است نقدهای ادبی در جامعه به جریان تبدیل شود ولی ما در حال حاضر جریان نقد ادبی متعهد نداریم .

شاکری گفت: اقبال مخاطب به دانستن درباره تاریخ صدر اسلام، یکی از عوامل ترغیب کننده نویسندگان به نوشتن در این موضوع است. این درحالی است که تنها روایت های داستانی هستند که می توانند از سد استنادات تاریخی عبور کرده و شخصیت ها را بدون پوشش و نقاب به مخاطب معرفی کنند.

وی با بیان اینکه نویسنده ای که روایت داستانی از تاریخ را انتخاب می کند، ضرورت ها و اهداف مشخصی دارد، ادامه داد: تواریخ واجد اجمالند و در برخی موارد مبهم گویی می کنند اما داستان نویس با انتخاب شخصیت و رویکرد خاص خود در روایت داستان، خوانشی از تاریخ را ارائه می کند.

شاکری با اشاره به شخصیت سلیم که شخصیت محوری داستان محسوب می شود، گفت: البته سلیم شخصیتی است که هیچ رد پایی از او در روایت های تاریخی نیست و تنها زاییده خیال نویسنده است.

وی تصریح کرد: مساله اصلی سلیم، عشق به راحیل است اما عشق در این داستان خیلی سطحی بیان شده و به دلیل ازدواج راحیل و سلیم، از صفحات ۲۵۰ به بعد کتاب، ظاهرا دیگر این عشق حرفی برای گفتن ندارد.

شاکری افزود: تقسیم بندی شخصیت ها بر اساس پیش فرض های ساده ای است که کاملا همخوان و همسو با پیش فرض های مخاطب است. تقسیم بندی شخصیت ها در دو جبهه اسلام و کفر تقریبا از ابتدای کار در داستان دیده می شود و نتیجه اولیه این تقسیم بندی آن است که مخاطب اساسا مشکلی در شناخت آدم ها ندارد بلکه با یک پیش فرض ابتدایی که داستان نیز در ساخت آن موثر نبوده، اطرافیان معاویه را منافق و نزدیکان علی (ع) را افرادی حق طلب می داند.

وی با اشاره به رویکرد رمان که عدالت خواهی است، اضافه کرد: به نظر می رسد مهم ترین معیار تقسیم بندی و تفکیک جبهه حق و باطل در رمان، برگرفته از معیار عدالت خواهی است اما این رویکرد عدالت خواهانه تبدیل به کنش داستانی نشده و شاید نکته ای که لازم به پردازش بیشتر بوده است، توجه به جایگاه شخصیتی عظیم علی علیه السلام است. 

شاکری در پایان اظهار داشت: «پس از بیست سال» را باید یک رمان حادثه محور و نه مضمون محور و شخصیت محور دانست. در این داستان تصاویر، به خوبی روایت شده و این از توانایی نویسنده در روایت گری حکایت می کند؛ همچنین در این اثر جنبه های تاریخی بر جنبه های داستانی غلبه می کند. در حالی که رمان «پس از بیست سال» داستانی نجیبانه است و نویسنده تلاش زیادی برای انجام تحقیق تاریخی در نگارش این اثر انجام داده که قابل تقدیر است.

در ادامه جلسه ی پرسش و پاسخ انجام شد و شرکت کنندگان نقطه نظرات خود را بیان کردند. در پایان با حضور اساتید حاضر در جلسه از احمد شاکری، منتقد و نویسنده تقدیر شد.

لازم به ذکر است رمان تاریخی «پس از بیست سال» اولین اثر سلمان کدیور، در هفدهمین دوره جایزه قلم زرین شایسته تقدیر شناخته شد.