به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان قزوین، به مناسبت روز بزرگداشت فردوسی، نشست ادبی حماسه فردوسی با حضور فاطمه محمدبیگی، مدیرکل کتابخانه های عمومی استان قزوین؛ سید اسماعیل قافله باشی استادیار زبان و ادبیات فارسی و عضو هیأت علمی دانشگاه بین المللی امام خمینی؛ سید خلیل قافله باشی استاد زبان و ادبیات فارسی؛ حمید عابدی ها، استاد و پژوهشگر حوزه ادبیات؛ ناهید السادات حیاتی، رابط فرهنگی شهرستان قزوین و علاقه‌مندان در بستر فضای مجازی برگزار شد.

در ابتدای این نشست سیداسماعیل قافله‌باشی، استادیار زبان و ادبیات فارسی با اشاره به برخی از شاخص‌ها و ویژگی‌های منحصر به فرد شاهنامه فردوسی، گفت: در بین بزرگان علم و ادب فارسی در خصوص تعداد ابیات شاهنامه اختلاف نظرهایی وجود دارد؛ اما حداقل ۴۸ هزار بیت تا ۶۰ هزار بیت وجود دارد که به صراحت اعلام می‌کنم در بین این تعداد ابیات حتی یک بیت اشعار غیرعفیف و غیراخلاقی در شاهنامه مشاهده نمی‌شود.

وی عنوان کرد: حیف است ما ایرانیان که خداوند چنین نعمت هایی را مانند شاهنامه فردوسی، دیوان حافظ، دیوان صائب و غیره به ما هدیه کرده، از این نعمات بهره نبریم.

قافله باشی بیان کرد: اثر هنری خوب، اثری است که از نظر فکری و اندیشه، محتوای غنی داشته باشد و به لحاظ ادبی، فرم و ساختار هم زیبا باشد. ابیات شاهنامه هم از نظر فرم و هم محتوا بسیار غنی است. سخن باید کوتاه و رسا باشد و ایجازی که در شاهنامه وجود دارد، در حد اعجاز است. نکته دیگر استحکام شاهنامه است که در ابیات و ترکیبات، محکم بودن اشعار را مشاهده می کنیم. ۹۵ درصد ابیات شاهنامه محکم، موجز و پرمحتوا است و فردوسی در هر داستانی واژگان و لغات مناسبی با آن ادبیات را به کار برده است.

عضو هیأت علمی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین تأکید کرد: شاهنامه، تاریخ و فرهنگ ایرانی است؛ شاهنامه، فرهنگ ایرانی را نجات داد و شاهنامه فردوسی احیاگر، ابقاگر و محکم کننده فرهنگ ایرانی است.

در بخش دیگری از این جلسه، حمید عابدی‌ها استاد و پژوهشگر حوزه ادبیات فارسی افزود: قطعا شاهنامه در کنار آثار سعدی از بهترین آثار ادبیات فاخر و فخیم گران‌سنگ فارسی است، اما فقط لفظ، ادبیات، بلاغت و بیان نیست و از این رو است که معتقدیم شاهنامه درس زندگی است.

عابدی‌ها یادآور شد: رستم شاهنامه یک معیار برای زندگی است؛ چراکه معتقدیم شاهنامه فردوسی منابعی داشته و کاراکترها و شخصیت‌های این حماسه بزرگ با محوریت شخصیت‌های اسطوره‌ای و حتی تاریخی ایران پیش از اسلام را کنار هم جمع کرده است؛ اما شخصیت‌های شاهنامه طوری به تصویر کشیده شده که تا همین امروز ایرانیان و مخاطبین تصور می‌کنند رستم ایرانی یک اسطوره است، اسطوره‌ای که حتی نامی از دین او برده نشده اما می‌توان تجسم کرد که او یک مسلمان و شیعه است.

این استاد زبان و ادبیات فارسی بیان کرد: با وجود دلدادگی‌هایی که نسبت به فردوسی و شاهنامه داریم، کماکان حق شاهنامه و فردوسی را آن‌طور که باید و شاید ادا نکردیم و آن طور که انگلیسی زبان‌ها از شکسپیر و نمایش نامه‌های او در زندگی، کنش و واکنش‌ها و هنر مدرن خود بهره بردند و آن را تبدیل به رفتار کردند، ما نتوانستیم این اتفاق را در جامعه خود جاری کنیم.

سیدخلیل قافله‌باشی استاد زبان و ادبیات فارسی نیز در ادامه این جلسه با اشاره به تاثیر شگفت‌انگیز فردوسی و منحصرا شاهنامه او در زنده نگاه داشتن زبان فارسی، گفت: زنده نگه داشتن زبان فارسی از معجزات فردوسی است، چراکه اگر زبانی بمیرد دیگر زنده نمی‌شود. می‌توان برای زنده نگه داشتن زبان تلاش کرد و به نظر می‌رسد از نیمه دوم قرن سوم ادیبان و بزرگان زبان فارسی به این فکر افتادند که باید برای زبانمان تلاش کنیم و از این رو سهم تلاش‌های فردوسی برای زنده نگه داشتن زبان فارسی بسیار ارزنده و حائز اهمیت است..

این استاد زبان و ادبیات فارسی یادآور شد: فردوسی برای زنده نگه داشتن آداب و رسوم ایرانی و اخلاقی تلاش کرده است از این رو است که می‌گوییم شاهنامه کتاب اخلاق است، همانطور که قرآن کتاب اخلاق و آداب زندگی است. شاهنامه برای بیان تجسمی از همین معارف سروده شده است و بدون اینکه نامی از دین ببرد، بسیاری از مفاهیم دین و دینداری را در ماجراهای خود به مخاطب می‌آموزد.

قافله‌باشی عنوان کرد: رستم تجسم روح آزادگی، جوانمردمی و شجاعت قوم ایرانی است که در جای جای شاهنامه برای بیان عقاید آزادگی و مردانگی آورده شده است. در شاهنامه عقاید ضد سرمایه‌داری، آداب زندگی اجتماعی و آداب زندگی فردی و اخلاقی را مشاهده می‌کنیم که به واسطه شخصیت‌ها و کاراکترهای مختلف بیان می‌شود.

وی گفت: امروز وظیفه ما است که برای زنده نگاه داشتن زبان فارسی تلاش کنیم و شاید راهی که فردوسی رفت، درست‌ترین مسیر برای این امر باشد؛ از این رو معرفی هرچه بیشتر شاهنامه، تلاش برای بیان ابعاد مختلف آن و ایجاد آشتی بین مردم و کتاب می‌تواند سهم ما از این مسیر باشد.

در انتهای نشست ناهید السادات حیاتی افزود: شاهنامه از یک سو کلام فاخر حکیمانی خردمند، یزدان‌پرست و دادگستر، اندیشه‌ ما را سیراب می‌کند و از سوی دیگر حماسه‌ پهلوانانی وطن‌خواه، حق‌طلب و غیور، چشم و دلمان را از مشاهده‌ صحنه‌های باشکوه و زیبا، سرشار از عزت و غرور می‌کند و این همه جامه‌ای می‌شود که بر قامت «هویت ملی ایرانی» دوخته شده است.

وی خاطرنشان کرد: فردوسی شخصیت توانا و نیرومند است و در قالب فرم، محتوا و قانون نظرگاه‌های مختلفی دارد و کسانی بعد از فردوسی کوشش کردند که به شکل ظاهری، وزن و قالب عروض شاهنامه به مضامین دیگری بپردازند.