یکشنبه ۷ شهریور ۱۴۰۰ - ۱۰:۱۹

گفتگو با برگزیدگان طرح «مأموریت کتابخانه من» / ۱۰

طرحی که می‌تواند باعث جهش کتابخانه‌های عمومی در خدمت‌رسانی شود

محسن نجفی خواه

محسن نجفی خواه، مسئول کتابخانه عمومی فرهنگیان شهر همدان درباره اجرای طرح «ماموریت کتابخانه من» گفت: کتابخانه های عمومی با تلاش بی وقفه کتابداران، هنوز جایگاه واقعی خود را در بین مردم محلی کسب نکرده است، لذا این طرح میتواند، زحمات بسیار کتابداران را، بیش از پیش موثر و کارا نماید.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، طرح «مأموریت کتابخانۀ من» که به منظور ایجاد تاثیر واقعی در زندگی مردم، به طراحی خدمات و برنامه‌های متناسب هر کتابخانه بر اساس جامعۀ خدمت‌گیر خود می‌پردازد، در دستور کار نهاد کتابخانه‌های عمومی قرار گرفت که دوره اول این طرح در سال ۱۳۹۹ با مشارکت ۲۵ کتابخانه عمومی برگزار شد که با نتایج موفقی همراه بود.

محسن نجفی خواه، مسئول کتابخانه عمومی فرهنگیان شهر همدان درباره مشارکت خود در این طرح گفت: پس از انتشار فراخوان این برنامه و علاقه ای که در من برای مشارکت در طرح‌های پژوهشی وجود دارد به تحقیق درباره آن پرداختم و پس از پاسخگویی به سوالات اولیه این طرح، کتابخانه فرهنگیان به عنوان یکی از کتابخانه‌های مشارکت کننده در این طرح انتخاب و معرفی شد.

وی با تقدیر از معاونت برنامه ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات برای ارائه این طرح افزود: نکته بسیار جالبی که مشارکت در این دوره برای من داشت این بود که به جای طراحی خدمات خلاقانه و نوآورانه و گاه پیچیده که مخاطبان ما به آن احتیاجی ندارند، یک کار بسیار ساده بر اساس نیازسنجی مخاطبان و با امکانات و هزینه کمتر برای ارائه خدمت درنظر بگیریم؛ کاری که نیازی از جامعه خدمت‌گیر برطرف کند. این موضوع برای من بسیار جالب بود و  حتی در زندگی شخصی من نیز اثرگذار بود.

مسئول کتابخانه عمومی فرهنگیان همدان همچنین شناسایی جامعه خدمت‌گیر و تمرکز طراحی خدمات بر اساس این قشر و همچنین کمک گرفتن از افراد محلی برای ارائه ایده و همچنین ارائه خدمات کتابخانه‌ای را از دیگر موضوعات مطرح شده در این دوره عنوان کرد و گفت: تمرکز طراحی خدمات بر روی جامعه خدمت‌گیر و تشکیل اتاق فکر از افراد تأثیرگذار منطقه در امور کتابخانه میزان تاثیرگزاری طرح‌ها را افزایش می‌دهد.

وی تاکید کرد: طرح ماموریت کتابخانه من به دنبال استفاده از ظرفیت «شناخت» منطقه برای تبدیل کتابخانه های عمومی به مکانی برای استفاده افراد است تا با پاسخ گویی به نیاز های اطلاعاتی، موجب ارتقا دانش ایشان شود. بدین معنا که، کتابخانه با شناخت جامعه اطراف خود، می تواند ذی نفعان و کاربرانش را شناسایی و ضمن بهره مندی از ظرفیت ها، خدمات خود را برای کاربران طراحی کند تا تبدیل به عامل اثر گذار در محله یا منطقه شود.

نجفی خواه گفت: طرح ماموریت کتابخانه من از سه جنبه با دیگر برنامه های نهاد متفاوت است؛ اول شناخت محیطی و ظرفیت سنجی محلی، دوم تعادل بین نیاز کاربران با امکانات کتابخانه و سوم امکان بازبینی و اصلاح طرح در طول مدت اجرا جهت تکمیل و ارتقاء؛ به عبارت دیگر می‌توان گفت نکته حائز اهمیت این طرح، «شناخت» است؛ شناخت از ظرفیت کتابخانه، نیاز کاربران، افراد تأثیر گذار محلی و در نهایت ایجاد یک چرخه هماهنگ و کارا توسط کتابدار برای رشد و تعالی جامعه.

مسئول کتابخانه عمومی فرهنگیان همدان همچنین درباره ماموریت اختصاصی کتابخانه خود گفت: بر اساس روند طی شده در این طرح، ماموریت اختصاصی کتابخانه ما ارائه خدمات مشاوره در کتابخانه تعیین شد؛ مشاوره تحصیلی؛ مشاوره سلامت خانواده و مشاوره تربیت فرزندان در حوزه فضای مجازی که بر اساس نیازسنجی در جامعه خدمت‌گیر استخراج شد. شاید این کار پیش از این نیز در بسیاری از کتابخانه‌های عمومی کشور انجام شده باشد، اما تفاوت خدمت ما با این دست برنامه ها این است که این خدمات مشاوره، در بستر علمی و به عنوان برنامه اصلی و وظیفه‌ای ما در کتابخانه اجرا می‌شود.

وی افزود: خوشبختانه اساتید بومی و شناخته شده شهر همدان در حوزه مشاوره نیز همکاری در این طرح را با هزینه بسیار پایین قبول کردند و از سوی دیگر دانش آموزان به خصوص دانش آموزان دبیرستانی نیز از مطرح شدن این طرح بسیار استقبال کردند.

محسن نجفی خواه تصریح کرد: این طرح در صورت اجرای صحیح، عامل جهش کتابخانه های عمومی خواهد شد. چرا که کتابخانه های عمومی با تلاش بی وقفه کتابداران، هنوز جایگاه واقعی خود را در بین مردم محلی کسب نکرده است، لذا این طرح میتواند، زحمات بسیار کتابداران را، بیش از پیش موثر و کارا نماید. البته نیازمند به «زمان» برای بررسی نقاط قوت و ضعف طرح هستیم چراکه پیاده سازی طرح در سطح گسترده مستلزم صبوری، تلاش و نگاه علمی است.