سه‌شنبه ۱۶ فروردین ۱۴۰۱ - ۱۳:۱۵

هر روز یک آیه/۳

«لا اکراه فی الدین» به چه معناست؟

هر روز یک آیه/3

 (روز سوم ماه مبارک رمضان)

«لا اکراه فی الدین» به چه معناست؟
لا إِکْراهَ فِی الدِّینِ قَدْ تَبَیَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَیِّ (بقره:۲۵۶)
اکراهی در [قبول] دین نیست، به راستی که راه هدایت از گمراهی مشخص شده است.

توضیح:

خداوند در ادامه جمله «لا اکراه فی الدین»، جمله «قد تبیّن الرشد من الغی»، را آورده است تا بیان نمایند که چرا در دین اکراهی نیست. اکراه و اجبار معمولاً از شخص قوی‌تر نسبت به شخص ضعیف‌تر صورت می‌گیرد، آن هم زمانی که آن شخص قوی‌تر مقصود مهمی در نظر داشته باشد، که نتواند فلسفه آن را به زیر دست خود بفهماند، (حال یا فهم زیر دست قاصر از درک آن است و یا اینکه علت دیگری در کار است) لذا ناگزیر متوسل به اکراه و اجبار می‌شود... اما امور مهمی که خوبی و بدی و خیر و شر آنها واضح است و حتی آثار سوء و آثار خیری هم که به دنبال دارند، معلوم است، در چنین جایی دیگر نیازی به اکراه نخواهد بود و دین از این امور است... بنابراین به علت وضوح خیر و خوبیِ دین، دیگر دلیلی ندارد که کسی را بر آن اکراه نمایند. (تفسیر المیزان (علامه طباطبایی) : ج۲، ص۳۴۳)

حدیث:

حضرت امام رضا علیه السلام: این سخن خداوند «لا إِکْراهَ فِی الدِّینِ – در دین اکراهی نیست» بدان معنی است که خداوند، هیچ کس را در انتخاب دینش، مجبور نمی‌کند، مگر بعد از آنکه راه و بیراهه را برایش مشخّص کرده‌ باشد و این در حالی است که خداوند، راه و بیراهه را مشخّص کرده است. (بحارالأنوار (علامه مجلسی) : ج۸۹، ص۲۶۳)