لیلا رستمی کتابدار کتابخانه عمومی امام رضا(ع) روستای گورک سادات شهرستان تنگستان (استان بوشهر) و یکی از برگزیدگانِ بخش «برترین طرح تحویل کتاب در محل» در مراسم گرامیداشت کتاب، کتابخوانی و کتابدار ۱۴۰۰، در گفتگو با پایگاه اطلاعرسانی نهاد کتابخانههای عمومی کشور با اشاره به تلاش برای برگزاری برنامههای متنوع فرهنگی در این کتابخانه، بیان داشت: اجرای برنامهها و مسابقات مختلف با هدف جذب کودکان و نوجوانان به یکی از محورهای همیشگی فعالیتهای ما در کتابخانه است؛ در عین حال ارائه خدمات را هرگز به چارچوب فیزیکی کتابخانه محدود نکردهایم و با در نظر گرفتن سلایق و نیازهای مطالعاتی همه گروههای سنی، کتاب را به فضاهایی اجتماعی از قبیل: مساجد، مراکز تفریحی کنار ساحل و ... میبریم.
رستمی با اشاره به ایده اولیه اجرای طرح تحویل کتاب در محل خاطرنشان کرد: حوالی سال۹۶ بود که تصمیم گرفتم برای دادن کتاب به آن دسته از دانشآموزانی که به دلایل مختلف فرصت مراجعه به کتابخانه را ندارند به مدارس بروم و اعطای امانت کتاب را در آنجا انجام دهم. پس از همهگیری کرونا و دعوت نهاد برای پیوستن به طرح تحویل کتاب در محل، این شیوه از فعالیت را گستردهتر کردم و با بهره بردن از ظرفیتهای فضای مجازی و دریافت درخواست کتاب، اجرای پر دامنهتر این طرح را آغاز کردم.
این کتابدار با تأکید بر لزوم «خلاقیت» در اجرای طرح تحویل کتاب یادآور شد: در رساندن کتاب به دست مخاطب هیچ محدودیتی قائل نشدم و این طرح را از مجالس مذهبی و مدارس گرفته تا روستاهای اطراف که فاقد کتابخانه بودند اجرا کردم. گاهی برای رساندن کتاب به یک متقاضی در روستایی دیگر، راه را با پای پیاده طی میکردم و در طول مسیر با عشق و علاقه، به لحظه امانت دادن کتاب میاندیشیدم.
وی استقبال برخی از افراد پس از دریافت کتاب را زمینهسازی مؤثر برای عضویتشان در کتابخانه عنوان کرد و گفت: تجربه به من نشان داده است که هر قدر افراد در مواجهه بیشتر با کتاب باشند، اشتیاق آنها برای مطالعه نیز افزونتر میشود. در برخورد با طیفهای مختلف، گاهی با افرادی روبهرو میشدم که هرگز تا آن زمان به کتابخانه نیامده بودند اما امانت یا اهدای کتاب به آنها، باعث مراجعه و عضویتشان در کتابخانه میشد. دعوت به کتابخوانی گاهی میتواند باعث دگرگونی در سبک زندگی و تغییری مثبت در مسیر آن شود.
رستمی با تمجید از توجه ویژه نهاد کتابخانههای عمومی کشور به طرح تحویل کتاب در محل، عنوان کرد: حمایت نهاد از طرحهای کاربردی برای ما کتابداران دلگرم کننده است. پگیریهای نهاد از همان ابتدای همهگیری کرونا باعث شد تا کتابداران نیز پای به میدان بگذارند و اجازه ندهند میان کتاب و کتابخوان فاصلهای بیافتد. اجرای چشمگیر این طرح محصول مشترک حمایت نهاد و همکاری کتابداران در سراسر کشور بود.
وی در ادامه افزود: گستردهتر شدن حمایتهای نهاد در حوزه منابع میتواند دست کتابداران را برای ایجاد تحول در اجرای این طرح باز کند. اهداء و امانت کتاب برای برخی از گروههای ویژه از جمله: سالمندان، کمتوانان ذهنی و ... مستلزم غنیتر شدن منابع کتابخانه برای این دسته از مخاطبان است؛ چراکه گاهی فقر یا کمبود منابع مناسب برای این اقشار از جمله محدودیتهای کتابداران در اجرای همهجانبه طرح تحویل کتاب در محل است.
این کتابدار با اشاره به استمرار اجرای این طرح، علیرغم بازگشایی کتابخانهها، گفت: با اینکه چند ماهی است با فروکش کردن نسبی هیمنه ویروس کرونا در کشور، فعالیت کتابخانهها به روال سابق برگشته اما اجرای طرح تحویل کتاب در محل متوقف نشده و حتی با وجود نزدیک شدن به فصل امتحانات نیز امانت کتاب به آنها پر قدرت پیگیری میشود.
رستمی با اشاره لذتهای بیبدیل حرفه کتابداری بیان داشت: یکی از متفاوتترین تجربیات من در کار کتابداری به ارتباطم با عشایر مربوط میشود. یادم است یکبار که به کودک خانوادهای عشایر کتاب دادم؛ ذوقزدگی و خوشحالی زایدالوصف آن کودک که برای اولین بار کتابی را در دست میگرفت آنقدر شور تکرارناپذیری برایم به ارمغان آورد که احساس کردم هیچ لذتی بالاتر از کتابداری در دنیا وجود ندارد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: معتقدم به عنوان یک کتابدار نباید به فعالیتهایمان در کتابخانه بسنده کنیم. رفتن به میان مردم و معرفی کتاب به آنها حتی اگر همیشه با استقبال آنها همراه نباشد نیز رفتاری واجب و آیندهساز است. بسیاری از کتابخوانان امروز محصول تلاشهای دیروز کتابداران هستند.