(روز سیزدهم ماه مبارک رمضان)
چه کنیم تا بتوانیم نفس خود را اصلاح کنیم؟!
وَمَا أُبَرِّئُ نَفْسِی إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ إِلَّا مَا رَحِمَ رَبِّی (یوسف:۵۳)
و من نفس خود را تبرئه نمیکنم، چرا که نفس قطعاً به بدی امر می‌کند مگر آن‌چه را پروردگارم رحم کند.
توضیح:
خداوند متعال در سوره یوسف (آیات ۲۴ و ۴۶) ایشان را به عنوان یکی از بندگان مخلَص و صدّیق معرفی می‌کند، همچنین بنابر آیات قرآن کریم، شیطان بر عباد مخلَص خداوند راهی ندارد (حجر:۴۰) و مخلَصین در حقیقت برترین مخلِصینی هستند که مورد عنایت ویژه پروردگار قرار گرفته‌اند.
حال چنین شخصیتی در ماجرایش با زلیخا می‌فرماید: من نفس خود را بری نمی‌دانم (الّا ما رَحِمَ رَبّی – مگر آنکه پروردگارم رحم نماید) یعنی حتی اگر بنده صدّیق و مخلَص خداوند هم باشیم، تا مورد رحمت خدا واقع نشویم و رحمت پروردگار شامل حال ما نشود، نمی‌توانیم بر نفس خود فائق شویم. بنابر این یکی از بهترین راه‌های مقابله با نفس (در کنار مجاهده با آن و استعاذه و تضرّع به درگاه پروردگار و توسل به اولیای الهی) این است که با توجه به آیات و روایات، کارهایی انجام دهیم که رحمت خدا را نسبت به ما جلب نماید.
حدیث:
مولا امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام:
نماز، یاد خدا، عفو و گذشت، و ترحّم به ناتوان از جمله اموری است که منجر به نزول رحمت الهی می‌گردد و بهترین وسیله نزول رحمت خدا مهربان بودن با همه مردمان است. (غرر الحکم (تمیمی آمدی): حکمت‌های ۲۲۱۴، ۴۳۱۷، ۵۴۱۵ و ۳۳۵۳)