به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه‌های عمومی فارس، محفل ادبی قند پارسی، به مناسبت روز بزرگداشت سعدی شیرازی، ویژه برنامه «ذکر جمیل سعدی» را با حضور غلامرضا کافی دبیرمحفل، اکبر صیادکوه استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز و نجمه دری استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس تهران برگزار کرد.
غلامرضا کافی، دبیر محفل ادبی قند پارسی عنوان کرد: اول اردیبهشت جلالی روز سعدی است و «ذکر جمیل سعدی» پیشواز این روز است با یادکرد از آن خداوندگار سخن، همانگونه که خود سعدی نیز گفته است: «هر کس به زمان خویشتن بود/من سعدی آخرالزمانم».
اکبر صیادکوه، استاد زبان و ادبیات دانشگاه شیراز سخنران این نشست، ضمن اشاره به روز سعدی، عنوان کرد: فرهنگ‌مداران این روز را به نام شیخ اجل سعدی شیراز آراسته اند. در اردیبهشت همه چیز در حال نوشدن و شکفتن است. بهار در کلام سعدی نشان دهنده ی چهره ای پراحساس، عاطفه گر، پرجنب و جوش و کسی که پیوسته در حال نوشدن و دگرگونی است و با همه اجزای هستی در پیوند است.
وی به آثار سعدی اشاره کرد و گفت: آثار سعدی از جمله گلستان و بوستان آنقدر از آراستگی و محتوا برخوردار هستند که هر هنرمندی که وارد آن می شود، بیشتر دچار حیرت می شود. سعدی مانند نگارگر، نقاش و عکاسی است که بسیار با شهود و آگاهی از عناصر طبیعت، خداوند، خود و تمام هستی با ظرافت و لطافت سخن می گوید. وقتی در آثار سعدی دقیق می شویم به قول خودش «هر باب از این کتاب نگارین که برکنی / همچون بهشت گویی از آن باب خوشترست.»
صیادکوه ادامه داد: سخن گفتن درباره سعدی سهل و ممتنع است. از دیدگاهی آسان و از دیدگاهی دشوار است. سعدی شخصیت متفاوت و متمایزی از سایرین دارد و آن جامع الاطراف بودن و کامل بودن سعدی است. در نظم و نثر پارسی شخصیت های بزرگی وجود دارند. فردوسی، مولانا، حافظ، نظامی، بیهقی و ... که اغلب در یک حوزه درخشیده اند اما سعدی در همه حوزه ها سرآمد است. سعدی از سبک زمان خود پیروی نمی کند و سبکی را پایه گذاری می کند که متفاوت با زمان خود است و بیشتر هم عصران و پسینیان خود را به دنبال خود می کشاند و نقطه عطفی در ادبیات فارسی می شود.
وی با اشاره به سبک قصیده سرایی سعدی عنوان کرد: بیشتر قصیده ها تا قبل از سعدی درباری و مدیحه سرایی حاکمان و شاهان است. سعدی مسائل اجتماعی، سیاسی و روز جامعه را به قصیده وارد می کند. سعدی در برابر خوانین مغول چنان با قدرت سخن می گوید که این درندگان پلنگ خو را تسلیم کلام خود می کند.
استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز در ادامه گفت: سعدی در غزل عاشقانه، تخیل، طنزپردازی، مسائل دینی و آیینی، مثنوی سرایی سرآمد است. هیچ مثنوی را نمی توان یافت که همچون بوستان به این زیبایی و ظرافت سروده شده باشد. هنجارشکنی‌های شگرفی در سرودن بوستان به کار رفته است.
صیادکوه با اشاره به موجی که سعدی در ادبیات فارسی ایجاد کرد، عنوان کرد: اگر مشخص شود که هر شخص در محیط پیرامون خود و جهان چقدر می تواند موج ایجاد کند، این یک سنجه بسیار دقیق است. خیل عظیمی از تولیدکنندگان ادبی به دنبال سعدی حرکت کرده اند. اگر سعدی ظهور نکرده بود یک نقص و کاستی بزرگ در ادب فارسی رخ می داد.
شعر سعدی بهار ادبیات فارسی است
نجمه دری، استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس تهران نیز در این نشست، موضوع بهار در کلام سعدی را بررسی کرد و گفت: بیشترین میزانی که سعدی از بهار استفاده کرده است برای تبدیل شدن به احسن الحال است. سعدی از بهار برای انقلاب احوال و تحول احوال استفاده می کند تا مردم دعوت کند برای تغییر و نو شدن.
وی ادامه داد: شعر سعدی همچون بهاری در شعر شاعران است. سعدی در پدیده های طبیعت تأمل و تدبر داشته است. به خاطر زودگذر بودن بهار تأکید بر غم انگیزی هم دارد زیرا یک فراق را به دنبال دارد.
این استاد زبان و ادبیات فارسی با اشاره به شیراز در شعر سعدی عنوان کرد: پارس اقلیم آرامش است. در فصل بهار، همه ی خوشی ها در شیراز چندبرابر است. سعدی بهار شیراز را خوش می داند و برخورد شیراز و بهار را دو اتفاق خوش می داند. در بهار عشق هم دو چندان می شود. هر کس که حال و هوای انسانی داشته باشد در بهار عاشق می شود.
دری به ملازمان بهار در شعر سعدی اشاره کرد و گفت: بهار مثل پادشاه و ملکه ای است که وقتی از راه می رسد ملازمانی دارد. گل، چمن، سبزه، سرو بیشترین واژه هایی است که در کلام سعدی از ملازمان بهار به شمار می روند. همچنین باد بهاری و باران بهار هم کلید واژه هایی هستند که در غزلیات سعدی به آن ها اشاره شده است. این ها سپاهیان بهار هستند. باران بهاری، نوبهار و باد بهاری از واژه های مورد علاقه سعدی در وصف بهار است.
