به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نهاد کتابخانه های عمومی کشور، مراسم افتتاحیه همایش بین‌المللی «طراحی و توسعه خدمات کتابخانه‌های عمومی؛ الگوها، تجربه‌ها و ایده‌ها» سه شنبه ۲۷ اردیبهشت ماه با حضور مدیران نهاد، استادان علم اطلاعات و دانش شناسی، محمدهادی ایمانیه، استاندار فارس؛ محمدصادق خیاطیان، رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری و سخنرانی مجازی نارش آگرول، رئیس انجمن بین‌المللی علوم و فناوری اطلاعات، باربارا لیسون، رئیس ایفلا برگزار شد.
در آغاز همایش سیدباقر میرعبداللهی معاون برنامه ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات پیام مهدی رمضانی دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور را خواند. متن پیام به این شرح است:
اللهم اخرجنی مخرج صدق و ادخلنی مدخل صدق واجعل لی من لدنک سلطاناً نصیراً
بی نور تو، پیر معرفت گمراه ا ست
توفانِ شب است و دیو و دد در راه است
تو شاه‌چراغ وادی عرفانی
نور تو کلید فهم «بسم‌الله» ست
به مناسبت این رویداد کم نظیر علمی سخنانم را با حدیث «العلمُ سلطانٌ» آغاز می کنم. امیرمؤمنان علی(ع) فرمود: «دانش، قدرت است؛ هر که آن را بیابد، با آن یورش می‌برَد و پیروز می‌شود، و هر که آن را نیابد، بر او یورش می‌برند و مغلوب می‌شود». رهبر معظم انقلاب درباره این حدیث به‌عنوان گزاره مبنایی می‌فرمایند: »مسئلة پیشرفت علمی را که بنده سال‌هاست روی آن تکیه می‌کنم، همچنان مورد تکیه است. باز هم عرض می‌کنم: العلمُ سُلطانٌ. علم اقتدار است. علم قدرت است و باید دنبال علم بود». همایش بین‌المللی «طراحی و توسعه خدمات کتابخانه‌های عمومی؛ الگوها، تجربه‌ها و ایده‌ها» نیز با چشم اندازی از همین گزارۀ مبنایی آغاز به کار می‌کند تا ان‌شاءالله بتواند از طریق شکل‌دهی به فضای مسائل کتابخانه‌های عمومی و سپس خلق فضای پاسخ به آن ها، پیوند میان علم و عمل را در این حوزه عینیت بخشد.
امروز در حالی به استقبال این رویداد علمیِ بین‌رشته‌ای می‌رویم که قریب به دو سال همه‌گیری ویروس کووید ۱۹ نظم همیشگیِ امور را برهم زد و ما را با این حقیقت مواجه ساخت که باید همواره به طرح ها و الگوهای جایگزین بیندیشیم. اما آنچه توانست در عبور از بحران کرونا کارساز باشد تفکر طراحی با نگاه غیرخطی، مشارکت‌جویانه و مبتنی بر مجاهدت و یادگیری از شکست بود. کتابخانه‌های عمومی نیز در سراسر دنیا از چالش‌های همه‌گیری بی نصیب نبودند؛ از تعطیلیِ تمام فعالیت‌ها و تعدیل نیرو در برخی کشورها گرفته تا کاهش ساعت خدمت‌دهی و تعلیق برخی از خدمات؛ لذا این نهاد اجتماعی نیز مسیر تفکر طراحی را پیش گرفت؛ یعنی باتوجه‌به ناشناخته بودن مسئله، تمامی راه‌حل‌های ممکن را مدنظر قرار داد و گام‌به‌گام، بر اساس شرایط منطقه جغرافیایی، به مقابله و مهار مسئله پرداخت. در ایران نیز نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور جزء اولین ارگان‌هایی بود که دستورالعمل‌ها و رویه‌های کاریِ متناسب با همه‌گیری را تدوین و اجرا کرد. اما بی‌هیچ تعارفی باید گفت اگر، از قبل، به مسائل پیش روی نیندیشیم و طرح ها و الگوهای جایگزین نداشته باشیم، در بحران‌های بعدی یا حتی تحولات اجتماعی ـ فرهنگی و فناورانه در آینده، با مشکلات مصداقی و مفهومی روبه رو خواهیم شد. از این روست که در این همایش علمی سعی شده است با رویکرد طراحی به مسائل کتابخانه‌های عمومی پرداخته شود.
در سال های خدمت و فعالیتم در حوزه فرهنگ به تجربه آموخته‌ام که اگر می‌خواهیم آینده مطلوب‌تری برای این حوزه رقم بزنیم، باید، باتوجه عمیق به گذشته، از کلیشه ها فاصله بگیریم و با بازاندیشی در روش ها و رویکردها، دانش و نوآوری را محور فعالیت‌هایمان قرار دهیم. این نگاه تحولی در نهاد کتابخانه های عمومی در سال های اخیر جاری و ساری بوده و ان‌شاءالله پس از این هم خواهد بود. در این مسیر، چالش ها و دغدغه هایی وجود دارد که می‌خواهم از فرصتی که در اختیارم قرار گرفته، استفاده کرده و برخی از مسائل کلان پیش رویِ خدمات کتابخانه های عمومی ایران را با شما عزیزان مطرح کنم.
دسترسی همه مردم به خدمات کتابخانه های عمومی
دسترسی مناسب به کتابخانه های عمومی، به‌عنوان مراکز خدمات فرهنگی و اطلاع رسانی، از لوازم توسعه فرهنگی و اجتماعی است؛ چراکه دسترسیِ پایدار، به موقع و حتی‌الامکان رایگان به خدمات کتابخانه های عمومی، به ویژه در مناطق محروم، علاوه بر کمک به رشد فکری و بلوغ فرهنگی جامعه می تواند از آسیب‌های اجتماعی جلوگیری کند. استادان و پژوهشگران گرامی! با این مقدمه می خواهم عرض کنم که در حال حاضر بر اساس تقسیمات کشوریِ سال ۱۳۹۹، ۲۳۱ شهر کتابخانه عمومی ندارند. همچنین فقط ۸۰۲ روستای کشور کتابخانه عمومی دارند و در شهرهای بزرگ نیز به تعداد کافی کتابخانه وجود ندارد. برای مثال در همین شهر شیراز کتابخانه عمومی مرکزی استان نداریم. در چنین شرایطی ازآنجاکه امکان توسعه کمّیِ دسترسی به کتابخانه های عمومی در این مقیاس وجود ندارد، ما به دنبال افزایش دسترسی به «خدمات» کتابخانه های عمومی هستیم. به همین دلیل، علاوه بر تأسیس کتابخانه های جدید (که گزارش تفصیلیِ آن را در فرصتی دیگر ارائه خواهم داد)، اقدام به گسترش کتابخانه عمومی سیار، پیشخان خدمات کتابخانه های عمومی و توسعه خدمات الکترونیکی کرده‌ایم. الحمدلله توفیق هم یافته‌ایم، اما در ابتدای این مسیر قرار داریم. بنده به لطف الهی امیدوارم و از سیاست گذاران، خیّرین و نهاد های مردمی می‌خواهم برای گسترش دسترسی به خدمات کتابخانه‌های عمومی پیش‌قدم شوند.
بازاریابیِ خدمات کتابخانه های عمومی
متأسفانه بسیاری از مردم هنوز با کتابخانه عمومی آشنا نیستند. افرادی هم که کتابخانه عمومی را می شناسند با خدمات نوین آن چندان آشنایی ندارند. دراین‌خصوص، در سال های گذشته تلاش‌های شایسته‌ای توسط همکاران من در بخش‌های مختلف نهاد صورت‌گرفته است، اما نیاز است به این موضوع ورود علمی داشته باشیم و البته در کنار آن باید در زمینۀ خدمات کتابخانه های عمومی «جهاد تبیین» صورت گیرد تا این ظرفیت عظیم فرهنگی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران مغفول نماند. به‌عنوان دبیرکل نهاد از رسانه‌ها بویژه از صداوسیما دعوت می‌کنم به‌صورت جدی‌تر وارد میدان معرفی و تبلیغ کتابخانه‌های عمومی و خدمات آنها شوند و در کنار معرفی کتاب، کتابخانه‌های عمومی را نیز معرفی کنند. حتماً معرفی یک کتابخانه با چند هزار عنوان کتاب، لطف بیشتری نسبت به معرفی یک عنوان کتاب دارد.
تحولات اجتماعی و فناورانه و نقش های جدید کتابخانه‌های عمومی
همه می‌دانیم که تحولات اجتماعی و فناورانه، هم نهادهای عمومی را و هم تک تک افراد جامعه را متأثر کرده است. این تغییر سبک زندگی، در کنار پیشرفت‌های اقتصادی و افزایش رفاه، تحولات اجتماعی را نیز شتاب بخشیده است. کتابخانه عمومی باید با این تغییرات و تحولات همگام شود و نقش‌های جدیدی را بپذیرد. البته نکته مهم‌تر، تثبیت این نقش‌هاست که به‌مراتب سخت تر از خلق نقش جدید برای کتابخانه‌ها است. من این تغییر و تحولات را فرصت مغتنمی می‌دانم. باید به پیشواز آن رفت و از آن برای گسترش و بهبود خدمات کتابخانه‌های عمومی بهره گرفت.
تنگناهای قانونی و مالی در مسیر گسترش خدمات کتابخانه‌های عمومی
در مسیر گسترش خدمات کتابخانه‌های عمومی، تنگناهایی وجود دارد؛ برای مثال در موضوع راه‌اندازی کتابخانه الکترونیک، مهم‌ترین بحث ما مسائل حقوقی و رعایت کپی‌رایت ناشران و نویسندگان و پدیدآورندگان کتاب است. هرچند ما در این موضوع منفعل نیستیم و اولین نمونه از «کتابخانه بدون کتاب» را در بوستان دانشجوی شهر تهران مهیا کرده ایم و به دنبال تجهیز آن هستیم. همچنین رایزنی‌هایی برای انعقاد قرارداد تولیدِ کتابِ صوتی برای برخی گروه‌های خاص مانند نابینایان انجام داده‌ایم و به دنبال تولید محتوا برای ناشنوایان نیز هستیم. در حوزه منابع مالی نیز بر اساس قانون فعلی، حق درآمدزایی نداریم و کسب درآمد صرفاً باید از راه فعالیت‌های فرهنگی باشد. این در حالی است که باتوجه‌به تنگناهای اقتصادی، میزان حقوق کتابداران و کارکنان نهاد نیز ـ همچون برخی از گروه‌های دیگر جامعه ـ کفاف گذران امور را نمی دهد. ما از این مسائل آگاه هستیم و تمام تلاشمان را برای رفع این تنگناها به کار بسته و خواهیم بست.
شایسته است با مغتنم شمردن این رویداد علمیِ بین‌رشته‌ای، برای افزایش آگاهی مدیران و کتابداران و گسترش نگاه علمی به خدمات کتابخانه‌های عمومی بکوشیم تا به اهداف همایش، به‌ویژه ایجاد ارتباط بین پژوهشگران و سیاست گزاران دست‌یابیم و با آشناکردن هر دو سوی تعامل با پیشرفت های علمی و مسائل مبتلابه کتابخانه‌های عمومی، زمینه بهبود خدمات کتابخانه ای را فراهم آوریم.
در پایان، از جانب خودم و به نیابت از دست‌اندرکاران زحمتکش همایش، از همه شما استادان، محققان و مدیران بزرگواری که به‌صورت حضوری و مجازی در این همایش شرکت کرده‌اید، صمیمانه سپاسگزاری می‌کنم. توفیق روزافزون همه دانشوران وکتابداران را از درگاه خداوند بزرگ خواستارم. به امید لطف الهی.
لزوم عمومی کردن کتابخانه‌های موجود و توسعه کتابخانه‌های عمومی برای ارتقاء فرهنگ کتابخوانی
محمدهادی ایمانیه، استاندار و رییس انجمن کتابخانه های عمومی فارس ضمن خیر مقدم به حاضران در همایش بین المللی «طراحی و توسعه خدمات کتابخانه های عمومی؛ الگوها، تجربه ها و ایده ها» ابراز خرسندی از میزبانی استان فارس از این رویداد علمی طی سخنانی گفت: مقام معظم رهبری در بیانات خود درباره شیراز فرمودند «دانشگاه در شیراز، دارالعلمی است در دارالعلم». بسیار خوشحالم که در شیراز که به عنوان شهر فرهنگ و تمدن ایرانی و اسلامی میزبان این همایش بین‌المللی در حوزه طراحی و توسعه خدمات کتابخانه های عمومی هستیم. این موضوع هم باعث افتخار ما است و هم رسالت و مسئولیتی مضاعف بر شما اضافه می‌کند.
وی افزود: متاسفانه فرهنگ کتابخوانی در کشور ما به در جایگاه واقعی خود قرار ندارد؛ با توجه به سابقه تمدنی و فرهنگی ما انتظار و توقع بیشتری وجود دارد که مردم از کتاب و کتابخوانی برای اداره جامعه، خانواده و زندگی های شخصی اجتماعی خود بهره برداری کنند. اگرچه پیشروی به سمت فضاهای مجازی در سال‌های اخیر، برکات خاص خود را داشته و دارد، اما تصور می‌کنم که از دقت کار کاسته است. بنده شخصاً اگر در گذشته میخواستم کتابی بنویسم، بسیار دقت میکردم که محتوای این کتاب که ممکن است ده ها سال مورد استفاده قرار گیرد، یک واو کم و زیاد نشود. اما امروز با این راحتی که ویراستاری در نوشته های مجازی انجام می‌شود، می‌توان آنچه که شده، در عرض ۵ دقیقه اصلاح کنیم که البته این موضوع از یک سو یک برکت است، اما از سویی دیگر از دقت کار نیز کاسته است.
استاندار فارس ادامه داد: معتقدم که کتاب حقیقی و فیزیکی در جای خود و کتاب مجازی نیز باید در جای خود مورد توجه قرار بگیرد. اینگونه نیست که ما باید ده سال دیگر کتابخانه ها را جمع کنیم و فضای مجازی را جایگزین آن کنیم. این موضوع در بیست سال دیگر یا حتی صد سال دیگر نیز اتفاق نخواهد افتاد و کسی نمی تواند تضمین دهد که این اتفاق در آینده رخ خواهد داد. بر اساس تجربیات من برخی از کشورهای غربی مجددا اقدام به احیای کتابخانه های سنتی خود کرده اند.
ایمانیه در ادامه سخنان خود به ارائه پیشنهاداتی در این زمینه پرداخت و گفت: بنده ۲ پیشنهاد مشخص در این حوزه دارم، یکی عمومی کردن کتابخانه های موجود و دیگری ایجاد و توسعه کتابخانه های عمومی؛ ما کتابخانه های فراوانی در کشور داریم که به صورت انحصاری از آنها استفاده می‌کنیم؛ چه در دانشگاه‌ها، چه در مدارس و سایر مراکز علمی که ستفاده از آن محدود است. ا به نظر می‌رسد که ما می‌توانیم به نحو شایسته تری از این فضاهای موجود استفاده کنیم. اگر بتوانیم در کشور یک آیین نامه یا مصوبه از دولت یا مجلس داشته باشیم، امکان استفاده از کتابخانه‌های در اختیار دولت را به هر شکلی که هست در ساعت‌هایی یا روزهای خاص برای افراد بیشتری ایجاد کنیم.
رییس انجمن کتابخانه های عمومی افزود: از سوی دیگر ما باید به جز کتابخانه‌های عمومی که در مراکز استان‌ها هستند، کتابخانه‌های عمومی جدیدی بسازیم. بر تعداد کتابخانه های موجود با استانداردهای جهانی فاصلخ بسیاری دارد. ما ۳۱ استان در کشور داریم که هر یک از این مراکز استان‌ها باید یک کتابخانه جامع و بزرگ داشته باشند؛ علاوه بر آن ۵۰۰ شهرستان داریم که احتمالاً هرکدام ۲۰۰۰ شهر دارند و ده‌ها هزار روستا. اما با امکانات مالی موجود دسترسی به این همه کتابخانه مورد انتظار قطعاً کار بسیار دشواری است. نظر می‌رسد که این پیشنهادات می‌تواند کار را با سرعت بیشتری پیش ببرد و جهشی در عرصه کتابخانه‌های کشور ایجاد کند.
استاندار فارس با اعلام آمادگی نسبت به اجرای این پیشنهادات در این استان بصورت پایلوت، گفت: اعلام آمادگی می‌کنند که این پیشنهادات و سایر پیشنهادات دیگر در این حوزه را در استان فارس اعمال کنیم. از جمله اینکه می‌توان ترتیبی اتخاذ کرد که در هر یک از پاساژها و مجتمع های تجاری که این روزها به تعداد فراوان در حال گسترش هستند، ساخت یک کتابخانه را پیش بینی کرد. این اتفاق می‌تواند در هتل‌ها، ترمینال های مسافربری، مترو، مساجد و مدارس و سایر مراکز دیگر اجرایی شود. این موضوعات در کنار کمک های خیرین برای تهیه کتابخانه های سیار می‌تواند بسیار راهگشا باشد
وی در پاشان سخنان خود گفت: امیدوارم حاصل و نتیجه برگزاری این همایش بتواند مشکلات جامعه را حل کند، چراکه صرفا برگزاری سرهنگیک همایش علمی به خودی خود حاصلی نخواهد داشت. ما آمادگی خود را برای استفاده و بهره برداری از حاصل و نتایج این همایش در استان فارس اعلام می کنیم به امید اسینکه بتوانیم شاهد ارتقاء سطح فرهنگ عمومی جامعه باشیم.
نهاد کتابخانه های عمومی کشور پیشران عرصه ترویج علم
محمدصادق خیاطیان، رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری طی سخنانی گفت: خدا را سپاسگزارم که توفیق پیدا کردم در این جمع بسیار ارزشمند علمی و فرهنگی حضور پیدا کنم و سلام آقای رئیس‌جمهور را به این همایش برسانم. توفیقی برای من است که در یک نشست بسیار مهم که بخش کلیدی در ترویج و اشاعه علم در جامعه است حضور پیدا می کنم.
وی در ادامه با تقدیر از دست اندرکاران این همایش برای انتخاب شهر شیراز به عنوان مهد تمدن و فرهنگ ایرانی و اسلامی برای محل اجرایی همایش بین‌المللی طراحی و توسعه خدمات کتابخانه‌های عمومی؛ الگوها، تجربه‌ها و ایده‌ها تصریح کرد: یکی از بزرگان گفته بود کتاب زیربنای تمدن بشری است. به نظرم جایگاه و اهمیت موضوع کتاب بسیار روشن است. به خصوص امروز این جایگاه پیش از گذشته مورد اهمیت است. می توانیم درک کنیم این دوران، دوران تعقل، فرهنگ، تکنولوژی و بستر سازی کتاب برای اشاعه این موارد بسیار قابل توجه است و اهمیت آن بر کسی پوشیده نیست. علیرغم همه پیشرفت های بشری در عرصه تکنولوژی و با همه توسعه هایی که ما در ابزارهای مختلف به اطلاع رسانی و ابزارهای جمعی داشتیم به نظر می‌رسد کتاب همچنان از جایگاه والایی قرار دارد. همه این ابزارها باید مورد استفاده قرار گیرد و توسعه داد. نوآوری را باید در اشاعه علمی ترویج کرد و بسط داد. اما به نظر می‌رسد نسخ مکتوب و کتاب جایگاهش بر کسی پوشیده نیست و این جایگاه را نمی شود خدشه دار کرد.
کتاب وسیله ای مهم برای انتفال دانش
وی افزود: می توان گفت کتاب وسیله ای بسیار مهم و ارزشمند برای انتقال دانش، برای گسترش بینش ها و برای ارائه مفاهیم است. کتاب ابزاری برای توسعه مرزهای دانش است. بسیاری از مفاهیم را در قالب کتاب می توان بسط و توسعه داد. بسیاری از جامعه‌شناسان معتقدند ملت‌هایی که با مطالعه مانوس بودند و کتاب و کتابخوانی برای آنها اولویت بوده قطعاً توانستند فرهنگی ماندگارتر و پویاتر از خود به جای بگذارند. این نقشی است که خلاصه می‌شود در آن جمله کلیدی که می گوید کتاب زیربنای تمدن بشری است.
خیاطیان تصریح کرد: محور دیگر صحبت هایم نقش کتابخانه های عمومی است. جایگاهی که امروز نهاد کتابخانه های عمومی به عنوان پیشران عرصه ترویج علم دارد بر کسی پوشیده نیست. این سابقه طولانی در کشورمان دارد که در عرصه دانش همیشه پیشتاز بوده است. امروز شاهد هستیم که نقش نهاد کتابخانه‌های عمومی به عنوان نهادی که اجتماعی یا نهادی علمی است بر کسی پوشیده نیست. امروز از نهاد انتظار می رود با آن چه در چند سال گذشته هدف گذاری کرده است متفاوت باشد. بسیاری از نوآوری‌های که امروز در جامعه برای ترویج و اشاعه کتابخوانی نیاز داریم باید از دل نهاد اجتماعی کتابخانه های عمومی کشور بیرون آید. با توجه به شعار سال باید بررسی کنیم که چگونه باید نوآوری را در عرصه کتاب و کتابخانه هم در حوزه تولید و توسعه و ترویج به کار ببندیم.
ارتقا توانمندی های فردی کتابداران و ابزارهای نوین
رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری در بخش دیگری از سخنانش تصریح کرد: بسیاری از ابزارهای که امروز توسعه پیدا کرده در کشور قابل استفاده است تکنولوژی های مختلفی که در بروزرسانی کتاب و نوآور کردن و در دسترس قرار دادن کتاب ها با ابزارهای نوین توانستند ایفای نقش کنند بر کسی پوشیده نیست تا کتاب را به ساده ترین شکل در دسترس مردم قرار دهند. این نقشی است که نهاد می تواند از آن استفاده کند.
استفاده از شبکه‌های نخبگانی و صاحبان تجربه این کار قابلیت توسعه دارد. این کاری است که توسط نهاد کتابخانه های عمومی قابل گسترش است. دیگر نمی توان از راه های سنتی مسیر توسعه کتاب و کتابخوانی را دنبال کرد و باید در فضای جدید کرد آن را جستجو کرد. اگرچه تکنولوژی ها در مسیر توسعه نقش مهمی ایفا می کند اما غفلت از نیروی انسانی صاحب تجربه به فعالین این حوزه می تواند آسیب زا باشد.
وی افزود: من منکر استفاده از نرم‌افزار و تکنولوژی‌های جدید نیستم اما قصد دارم بگویم که فرد کتابدار و فردی که در معرض مخاطبین قرار می گیرد و می تواند در جلب مخاطبین به کتابخانه موثر باشد بسیار مورد توجه قرار گیرد. اگر باور داریم کتابداری علم است و ابزاری برای توانمندسازی است و می‌تواند افراد را به کتاب خوانی مشتاق کند باید آن را جدی بگیریم. باید خودمان را توانمند کنیم و در معرض آموزش و ارتقاء قرار دهیم تا بتوانیم این کار جدید را به ثمر برسانیم.
ضرورت توجه به حوزه کودک و نوجوان
خیاطیان با اشاره به نقش نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در حوزه دانش بنیان و زمینه سازی برای اقتصاد دانش بنیان گفت: اگر باور داشته باشیم که در تعریف کلی اقتصاد دانش بنیان به معنای استفاده از دانش برای تولید ثروت است نقش نهاد اجتماعی مانند کتابخانه‌های عمومی برای این اقتصاد دانش بنیان چیست؟ سوالی است که باید در مورد آن تامل کنیم. اگر تصور می‌کنم نقش کتاب، نقش ترویج علم و دانش زمینه‌سازی برای ترویج استعداد است. اگر دو رکن اصلی اقتصاد دانش بنیان را دانش و نوآوری بدانیم نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور قطعا می‌تواند تاثیرگذار باشد. اگر موضوع کتاب را یک امر اجتماعی بدانیم و برطرف کردن نیاز اجتماعی را یک وظیفه حاکمیتی و مردمی بدانیم آن وقت ابزارهای نوآوری پاسخ گوی مناسب می‌تواند باشد برای رفع نیازهای کشور. یکی از نیازهای کشور حوزه دانشی اطلاعات عمومی است. مردم به کتاب علاقه مند هستند، هرچند امروز فضای مجازی در کشور ما غلبه پیدا کرده است. اما ذات و فطرت مردم این است که به کتابخوانی علاقه دارند و علاقه‌مند به افزایش دانش خود هستند. باید ابزارهای جدید در این وسیله به کار گرفته شود و اخیراً اپلیکیشن های مختلفی در این زمینه ارائه شده است.
رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری افزود: همچنین خواهش دارم که حوزه کودک و نوجوان را فراموش نکنیم. ما در حوزه تولید محتوا برای کودک عقب هستیم. در حوزه تولید محتوا برای حوزه کودک و استفاده از ابزار جدید برای ترغیب و تشویق کودکان برای کتابخوانی محتوای خوبی نداریم و محتوای موجود عموما ترجمه است. این موارد از کارهایی است که با استفاده از شبکه نخبگان در دانشکده‌های مختلف کشور می‌توانند کمک کنند تا این فرآیند و این مسیر را با قدرت دنبال کنیم و بدانیم جایی که قرار داریم عرصه مهمی است. شما ریشه های تمندی کشور را بسط و گسترش می دهید. البته کمی ها و کاستی ها در همه حوزه ها وجود دارد اما مهم این است که ما با خلاقیت و همت کمبودهایی که در حوزه کتاب و کتابخوانی وجود دارد برطرف کنیم.
خیاطیان در پایان گفت: امروز گفتمان دولت گفتمان مردمی است و هر جا مردم به میان آمده اند اتفاقات ارزشمندی را رقم زدند. امیدوارم برای ارتقای کشور و توسعه تمدنی کشور بیش از پیش تلاش کنیم.
تدوین مانیفیست کتابخانه‌های عمومی برای طرح در یونسکو
باربارا لیسون در نخستین روز برگزاری «همایش بین‌المللی طراحی و توسعه خدمات کتابخانه‌های عمومی؛ الگوها، تجربه‌ها و ایده‌ها» که به میزبانی شیراز برگزار می‌شود، گفت: ما یک سازمان در راستای حفظ محیط زیست هستیم و تلاش می کنیم اصول دسترسی آزاد به اطلاعات برای مردم دنیا و جوامع به صورت برابر فراهم کنیم.
به گفته او، اهداف سازمان ایفلا این است که استانداردهای خدمات را فراهم کنیم و به کتابخانه‌های این امکان را بدهیم که بهترین خدمات را ارایه کنند.
وی با بیان اینکه دفاع کردن از کتابخانه‌ها اولین وظیفه حرفه‌ای ماست، افزود: دیگر وظیفه ما این است که کتابخانه‌ها روندی پایدار برای خود رقم بزنند.
رییس ایفلا با اشاره به اینکه ایفلا یک هیئت حاکم دارد که به صورت انتخابی است، عنوان کرد: ما در این سازمان مسیر حرفه‌ای و محلی داریم و یک شورای حرفه‌ای در این مسیر قرار دارند. ۶ منطقه مختلف در ایفلا تشکیل دادیم که در منطقه آسیاپاسیفیک ایران نیز قرار دارد.
لیسون، ادامه داد: آنچه برای ما حایز اهمیت است نقشه جهانی کتابخانه‌هاست. بدین منظور انجمن کتابداران ایران داده هایی پیرامون کتابخانه های ایران ارایه کرده است که مورد استفاده قرار می گیرد.
وی با بیان اینکه دنبال این هستیم که دستورالعمل‌های کلی را به اجرا در آوریم افزود: مانیفست کتابخانه‌های عمومی را تدوین و به یونسکو ارسال کردیم بدین منظور در ایران به دنبال داوطلبانی هستیم که این مانیفست را ترجمه کنند تا در توسعه خدمات کتابخانه‌های عمومی در ایران مورد استفاده قرار گیرد.
یادآور می‌شود: «همایش بین‌المللی طراحی و توسعه خدمات کتابخانه‌های عمومی؛ الگوها، تجربه‌ها و ایده‌ها» که از صبح سه‌شنبه به میزبانی شیراز آغاز بکار کرده است تا چهارشبه ۲۸ اردیبهشت ماه در سالن همایش‌های مرکز منطقه اطلاع رسانی علوم و فناوری ادامه دارد.
دانش نباید فقط در کتابخانه‌ها بماند
ناریش آگرول امروز سه شنبه ۲۷ اردیبهشت در جمع شرکت‌کنندگان در همایش بین‌المللی «طراحی و توسعه کتابخانه‌های عمومی؛ الگوها؛ تجربه ها و ایده‌ها» که به میزبانی شیراز برگزار می شود، عنوان کرد: تمدن‌های هند و ایران رابطه نزدیکی با یکدیگر دارند و این مناسبت‌های فرهنگی تاکنون ادامه داشته است.
وی اظهار کرد: تاثیر متقابل انسان و اطلاعات به میانجی‌گری فناوری نیاز دارد که در بطن این ارتباط، کاربر خود را نشان می‌دهد و این شخص نیازی به اطلاعات دارد که می تواند این اطلاعات را از دوستان، اطرافیان و یا از یک کتابخانه مرجع و یا گوشی های هوشمند دریافت کند.
وی بیان کرد: یک کتابخانه عمومی باید جایی باشد که برای همه و فارغ از هر رنگ پوست و مذهب رایگان باشد. چرا که سطح اطلاعات افراد را از طریق نشر مقالات افزایش می دهیم چرا که برای ما در دسترس قرار دادن اطلاعات آزاد بسیار مهم است.
اهداف کتابخانه‌ها از دیگر موضوعاتی بود که آگرول به آن اشاره و بیان کرد: وظیفه ما این است تا بتوانیم حوزه علم اطلاعاتی را گسترش دهیم و نیازهای اطلاعاتی افراد را مرتفع کند و این استراتژی اهداف به ما کمک می‌کند تا بتوانیم مجموعه خود را گسترش بدهیم.
وی همچنین در خصوص دانش گفت: باید در دانش بتوانیم پیدا کردن شغل و شخصی‌سازی برند را انجام بدهیم که این اقدام اغلب بوسیله وبینارها و پادکست انجام می‌شود.
آگرول به موضوع نوآوری در کتابخانه ها اشاره کرد و گفت: در ابتدا این سؤال مطرح می شود که چرا به نوآوری در کتابخانه ها نیاز داریم؟ این در حالیست، ما در دوره‌ای هستیم که با کمبود بودجه مواجه‌ایم و بنابراین ما به نوآوری نیاز داریم تا خدمات خود را گسترش دهیم. از سوی دیگر در دوران پاندمی کرونا بایستی خدمات خود را با نوآوری بیشتر ارائه کنیم و اینکه چه مواردی را تغییر دهیم سؤالی است که باید قبل از طراحی یک موضوع و نوآوری بپرسیم.
او گفت: این دانش می‌تواند نتیجه خوبی را در ذهن ما ایجاد کند چراکه دانش مدیریتی تنها یک مرحله نیست و مراحل متصل به هم را دارد و بایستی با این روش آنها را با یکدیگر اتصال بدهیم تا به هدف سازی ما کمک کند.
آگرول همچنین اضافه کرد: ما نمی‌خواهیم دانش تنها در کتابخانه‌ها بماند و باید یاد بگیریم که چگونه دانش عمومی را فرا بگیریم و چه مراحلی را تکامل کنیم.