به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نهاد کتابخانه های عمومی کشور اولین جلسه انجمن خیرین توسعه کتابخانه ها و ترویج کتابخوانی با حضور مهدی رمضانی؛ محمد احمدوند؛ هادی آشتیانی؛ اصغر گودرزی؛ مرضیه خالویی؛ امین متولیان؛ سید افضل موسوی و حضور مجازی محمد امین دستمالچی برگزار شد.
امین متولیان در ابتدای نشست با اشاره به تعاملات نهاد با خیرین گفت: در ادوار مختلف نهاد ارتباط و تعاملات مختلفی با خیرین برقرار شده است که عموما معطوف به ساخت کتابخانه، تامین منابع بوده است. در زمان برادرانی که مسئولیت دبیرکلی نهاد را برعهده داشتند این تعاملات شکل ها و گونه های مختلف و البته دارای اشتراکاتی نیز بوده است. از طرف دیگر هم نهاد در مراسم های مختلف همچون هفته کتاب سعی کرده است با تقدیر از خیرین خدمات شایسته آنان را معرفی کند. در سال های اخیر آقای رمضانی در جایگاه معاونت توسعه کتابخانه ها و ترویج کتابخوانی دغدغه شان این بود که شکل و نظم جدیدی به این تعامل بدهند. چیزی شبیه تعاملی که در دستگاه های مثل آموزش و پرورش شکل گرفته است یا اخیر جامعه خیرین حوزه سلام به صورت یکپارچه و منسجم کار را جلو می برند. با پیگیری های و همت ایشان انجمن خیرین پس از طی مسیری پرفراز و نشیب با وجود تغییر دولت ها و البته قوانین دشوار به ثبت رسید و امروز توانسته است شکل رسمی پیدا کند تا نقطه شروع و عزیمت جدیدی باشد.
وی افزود: تشکیل انجمن خیرین توسعه کتابخانه ها و ترویج کتابخوانی با ساختار قانونمند نقطه بنای جدیدی در نهاد کتابخانه های عمومی کشور است. چرا که هر چه در عرصه فرهنگ جلوتر می رویم، بودجه و امکانات دستگاه های دولتی محدودتر و از آن طرف نیاز مخاطبان فزاینده است. وقتی ادعا می کنیم مردم باید در فرهنگ حضور داشته باشند یکی از شئون آن استفاده از ظرفیت های مردمی به خصوص خیرین است. آینده نهاد اگر واقعا خیرین نقش آفرینی منسجم، منظم و رو به جلویی نداشته باشند عملا توسعه کتابخانه ها در نهاد با مشکل مواجه خواهیم شد.
متولیان تصریح کرد: استفاده از ظرفیت خیرین برای توسعه کتابخانه ها به نوعی ضرورت ذاتی نهاد است، انتخاب و اجبار نیست. هر چه این تعامل جدی تر و بهتر شکل بگیرد، خیر آن به مردم خواهد رسید. هر چند امروز از چشم اندازها عقب هستیم اما باید قدردان زحمات آقای رمضانی باشیم که بعد از سال ها سر و شکلی به مشارکت خیرین در نهاد دادند تا از وضعیت غیر منسجم و نامنظم آن بیرون بیاید.
احیای انجمن خیرین توسعه کتابخانه ها و ترویج کتابخوانی
مهدی رمضانی ضمن ابراز خوشنودی از تشکیل این جلسه گفت: از زمان حضور در جایگاه معاونت توسعه کتابخانه ها و ترویج کتابخوانی نهاد دغدغه جدی در حوزه مشارکت خیرین داشتم و به حد بضاعت و امکانات موجود تلاش کردم این انجمن که سال ها پیش تاسیس و دچار توقف فعالیت شده بود را با کمک همکارانم در نهاد احیا کنم. یکی از دشواری های این راه کسب مجوزها بود. اولین مجوزی که برای تاسیس انجمن خیرین در نهاد صادر شده مربوط به سال ۱۳۴۳ است که بعد از مدتی امکان ادامه فعالیت را پیدا نکرد. با این حال در طول سال های اخیر برخی استان ها برای فعالیت انجمن مجوز فعالیت می گیرند.
وی افزود: با تشکیل و تاسیس انجمن خیرین توسعه کتابخانه ها و ترویج کتابخوانی به دنبال تعلیق و بر هم زدن نظم انجمن های استانی نیستیم؛ چرا که می خواهیم این راه به شکل قانونی ادامه پیدا کند. حضور مدیران نهاد نیز در این انجمن به منظور تسهیل در راه اندازی انجمن ها است. به زودی هم بنا داریم از تعداد همکاران مان که عضو هیات مدیره انجمن هستند کم شود و از فعالان این حوزه برای عضویت استفاده کنیم.
رمضانی تصریح کرد: فاصله به وجود آمده در سال های اخیر بین نهاد و خیرین با شکل گیری انجمن هدفمند و با جمع بندی نظام مسائل حوزه خیرین در حوزه کتابخانه سازی جمع دغدغه های موجود نیز برطرف خواهد شد. البته از این سو ما نیز نکاتی برای تعامل با خیرین داریم که به واسطه تشکیل انجمن درصدد رفع آنها خواهیم بود.
وی تاکید کرد: یکی از دغدغه های خیرین در حوزه موقعیت یابی است که ما در ۴ سال اخیر با جدیت بر رعایت دغدغه ها و قوانین ما ایستاده ایم. چه در رعایت آمایش سرزمینی که در معاونت برنامه ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات تهیه شد و چه کتابخانه خارج از بافت و حریم مسکونی. کسب اعتماد خیرین از جمله اهداف ما است که هزینه های صرف شده در این زمینه به هدر نرود. خودم را موظف می دانم که اعتماد خیرین را جلب کنم، برای آن وقت بگذارم، یکی از شئون از دست رفته نهاد که مشارکت مردم در اداره کتابخانه های عمومی است احیا کنم، دوست دارم نگاه عمومی از سخت افزار و فیزیک کتابخانه به سمت خیرات نرم افزاری حرکت کند. امروز مردم در خیر کردن کتاب هم تشکیک دارند در صورتی که برای نشر علم توصیه های گوناگونی وجود دارد. همچنین سالن مطالعه بخش مهمی از کتابخانه است و قائل به کنار گذاشتن آن نیستم.
رمضانی با اشاره به اداره کتابخانه های عمومی افزود: ما معتقدیم نهاد کتابخانه های عمومی کشور نباید به شکل اداری اداره شود. یکی از مباحث جدی ما و بحث قدیمی و عمیقی است که برای آن هزینه دادیم و این شرایط حتما باید اصلاح شود. همچنین حوزه کودک و نوجوان یکی از دغدغه های ما است. دو جلسه با معاونان محترم رییس جمهور و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار و تاکید کردم پرداختن به حوزه کودک و نوجوان یکی از ریشه ای ترین اقدامات برای اصلاح وضعیت کتاب و کتابخوانی است.
وی با اشاره به مطالبات موجود در حوزه کتاب الکترونیک گفت: در حوزه کتاب الکترونیک مطالبات زیادی برای نهاد وجود دارد که تقاضای کاذبی است. چرا که کتاب الکترونیک در دنیا هیچ وقت دغدغه نبوده است. نسبت تیراژ کتاب الکترونیک امروز ۴ درصد در مقابل ۹۶ درصد است. یک زمانی تیراژ کتاب الکترونیک نیم درصد بوده است که امروز به ۴ درصد رسیده است که نشان از فضای روانی و کاذب در این موضوع است.
رمضانی با تاکید بر ایجاد ارتباط با سایر انجمن های خیرین تاکید کرد: یکی از دغدغه های اصلی ما ارتباط با سایر انجمن های خیرین است. معتقدیم برای مثال خیرین حوزه سلامت می توانند در کنار ساخت بیمارستان، کتابخانه هم بسازند. معتقدیم حداقل در این دولت می شود موضوع مالیاتی ماده ۱۷۲ را برای خیرین حل کرد و قوانینی هم در این زمینه وجود دارد. ما میراث دار زحمات خیلی از خیرین هستیم و جزء لذت بخش ترین کار ما است. ان شاء الله خیرات تشکیل این انجمن همه آنها که تا کنون در این حوزه نقش داشتند محفوظ باشد.
ضرورت پرداختن به حوزه کودکان و نوجوانان
سید افضل موسوی واقف بزرگترین کتابخانه خیرساز در کشور نیز در این نشست با اشاره به ارتباط قدیمی با نهاد کتابخانه های عمومی کشور بر ضرورت پرداختن به حوزه کودک و نوجوان تاکید کرد و گفت: چیزی که آینده کشور را می سازد کتابخوان کردن کودکان است. این موضوع دست کمی از قرار دادن کتاب خوب در دسترس کودکان ندارد. اگر کودک کتاب خوان شود، در آینده خود مسیر درست را پیدا خواهد کرد.
وی در ادامه بر ضرورت ایجاد تعامل با سایر انجمن های خیرین به خصوص خیرین مدرسه ساز تاکید کرد.
حمایت مدیران کل استانی از تاسیس انجمن های خیرین
محمد امین دستمالچی نیز در این نشست توضیحاتی در خصوص راه اندازی انجمن خیرین آذربایجان شرقی از سال ۹۳ ارائه کرد و دغدغه های موجود خیرین کتابخانه ساز در حوزه های مختلف را مطرح کرد.
وی همچنین پیشنهاداتی در خصوص راه اندازی انجمن ها و موانع قانونی در خصوص تعلیق یا ادامه فعالیت آنها ارائه و راه حل هایی را در این خصوص پیشنهاد داد.
طراحی کتابخانه ها، همکاری مدیران کل استان ها برای تسهیل فرایند راه اندازی و پیگیری مصوبات انجمن، تدوین بخشنامه ای در خصوص ساخت کتابخانه بر اساس قوانین استاندارد، اعمال ماده ۱۷۲ امور مالیاتی بر اقدامات خیرین و... از جمله موارد مطرح شده محمد امین دستمالچی در این نشسست بود.
ضرورت ورود خیرین به حوزه کتابخانه های سیار
اصغر گودرزی نیز در این نشست گفت: من از سال ۸۸ در امور کتابخانه های نهاد حضور دارم و شاهد بودم که بیشترین کتابخانه هایی که امروز توسط نهاد مدیریت می شود توسط خیرین ساخته و اهدا شده است.
وی افزود: امروز یکی از سیاست های اصلی نهاد گسترش کتابخانه های سیار است. کتابخانه سیار با توجه به عملکردی که از خود نشان دادند، بعد از کتابخانه های مرکزی کارآمدترین و پرکاربردترین کتابخانه ها هستند. کتابخانه سیار می تواند به بیش از ۱۲ روستا و منطقه عشایری را پوشش دهد.
گودرزی با اشاره به وجود ۳۴ کتابخانه سیار در نهاد کتابخانه های عمومی کشور تصریح کرد: حدود ۱۲ کتابخانه سیار دیگر تا پایان سال به بهره برداری خواهند رسید تا در مناطق محروم از امکانات فرهنگی به خدمت بپردازند. یکی از ویژگی های کتابخانه های سیار پایین آمدن هزینه های اداره، افزایش خدمات و پوشش دهی مناسب است. ما معتقدیم ورود خیرین به این حوزه تسهیل کننده امور خواهد بود.
وی در ادامه به ارائه توضیحاتی در خصوص گلایه خیرین از اداره کتابخانه های خیرساز پرداخت و رفع آنها را از دغدغه های جدی مدیریت نهاد برشمرد.
لزوم مشارکت خیرین در اتمام کتابخانه های نیمه تمام
هادی آشتیانی نیز در این نشست نقش تشکیل انجمن را گامی مهم در توسعه کتابخانه های عمومی در سراسر کشور دانست و گفت: امروز در بسیاری از استان ها، شهرستان ها و شهرها شورا و انجمن خیرین را داریم اما به دلیل عدم انسجام و تمرکز فعالیت ها، خروجی این انجمن ها برای نهاد تاثیرگذار نبوده است.
وی افزود: متاسفانه در حوزه کتابخانه سازی آنگونه که در حوزه مدرسه سازی و سلامت وجود دارد، تبلیغ و ترویج نشده است. بسیاری از خیرین نیز هنوز ضرورت کتابخانه سازی را نمی دانند که شاید دلیل مهم آن فقدان حس ضرورت پرداختن به حوزه فرهنگ و کتاب و کتابخوانی است. ما امروز تعداد زیادی کتابخانه نیمه کاره در کشور داریم که زیرساخت های آن فراهم شده اما برای بهره برداری نیازمند هزینه اندکی هستند که با مشارکت خیرین می توان انها را تکمیل و به بهره برداری رساند.
مرضیه خالویی نیز در این نشست گفت: یکی از کارهای بر زمین مانده نهاد ایجاد سازوکار قانونی برای انجمن خیرین توسعه کتابخانه ها و ترویج کتابخوانی بود که به حمدالله به نتیجه نشسته است. در اردیبهشت ماه جلسه ای برای نظام مند شدن کارها برگزار شده است و امیدواریم با همکاری حداکثری همکاران استانی مواجه شود و هر چه زودتر انجمن های استانی تاسیس و راه اندازی شوند.
