به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانههای عمومی استان همدان، به مناسبت روز قلم و روز ملی ادبیات کودک و نوجوان، دومین دوره ویژه برنامه ملی «از تبار قلم» در استان همدان با تجلیل از غلامرضا بکتاش، شاعر کودک و نوجوان روز یکشنبه ۲۶ تیرماه در سالن جلسات اداره کل کتابخانههای عمومی استان با حضور عاطفه زارعی، مدیرکل کتابخانههای عمومی استان همدان؛ فاطمه ستارینوید، مدیرکل بانوان و امور خانواده استانداری همدان؛ بهناز ضرابی زاده، مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان همدان؛ جواد محقق، شاعر و نویسنده؛ میرهاشم میری، شاعر و نویسنده؛ هادی حاتمی، شاعر و استاد زبان و ادبیات فارسی؛ تیمور آقامحمدی، نویسنده؛ مریم زرنشان، شاعر کودک و نوجوان؛ مریم زندی، شاعر کودک و نوجوان؛ زهرا آقامیری، شاعر کودک و نوجوان؛ اعضای محفل ادبی هگمتانه، اعضای محفل ادبی زلال شمس؛ اعضای محفل ادبی باران ولایت و دوستداران شعر و ادبیات برگزار شد.
از تبار قلم، بزرگداشت نویسندگان برجسته
عاطفه زارعی، مدیرکل کتابخانههای عمومی استان همدان در این آیین اظهار داشت: از تبار قلم، سلسله برنامهای است که به منظور تکریم، بزرگداشت و معرفی بیشتر نویسندگان و اهالی قلم توسط نهاد کتابخانههای عمومی کشور تدارک دیده شده است. یکی از رسالتهای کتابخانههای عمومی این است که ارتباط نزدیک با نویسندگان کودک و نوجوان داشته باشد.
وی افزود: تبار قلم برای شناسایی فرهیختگان در حوزه ادبیات و نویسندگی است، تا ما یادآور شویم که این قلمها، بسیاری از رویدادهای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، تاریخی و حتی سلامت و بهداشت را رقم میزنند. در تمامی این آثار تمام مولفههای اجتماعی و اخلاقی وجود دارد و مخاطبان به ویژه کودکان و نوجوان از آن بهره مند شده و با مطالعه آنها قدرت تجزیه و تحلیل به دست میآورند.
مدیرکل کتابخانههای عمومی استان همدان با بیان اینکه واژه پردازی و عبارت پردازی هنر بزرگی است، تصریح کرد: افراد نویسنده و شاعر با جان بخشی به مفهومها آنها را قابل درک میکنند. امروز استان همدان قطب ادبیات کودک و نوجوان به دلیل وجود افرادی چون غلامرضا بکتاش است. امیدواریم این برنامهها باعث تقویت ارتباط کتابخانههای عمومی با عموم مردم به ویژه نویسندگان میشود.
بکتاش، شاعری معلم
جواد محقق، شاعر و نویسنده در این آیین اظهار داشت: وقتی مسئولیت صفحه شعر مجله «کیهان بچهها» را از سال ۱۳۷۴ بر عهده گرفتم، آشنایی جدی من با غلامرضا بکتاش آغاز شد. این مجله تنها نشریه هفتگی مخصوص کودکان و نوجوانان در آن دوران بود. در هر شماره حداقل یک شعر کودک و یک شعر نوجوان چاپ میشد. تعداد افرادی که شعر کودک و نوجوان میسرودند با وجودی که نسبت به دوران پیش از پیروزی انقلاب اسلامی افزایش چشمگیری داشت باز هم کفاف نیاز نشریات را نمیداد. در آن سالها هم نشریات و مجلات کودکانه دیگر هم شروع به چاپ کردند که از نظر هزینه وهم از نظر کیفیت چاپ ارتقا یافتند. مجله کیهان بچهها به عنوان قدیمیترین نشریه کودکان ایران در واقع مدرسه تربیت و پرورش شاعران و نویسندگان کودک و نوجوان کشور است. با این وجود همه بزرگان آن زمان به دلیل نوع چاپ، اندازه، دستمزد و برخی از مسائل سیاسی، تصمیم گرفتند که با کیهان بچهها همکاری نکنند. بنده در این شرایط ۱۵سال در این مجله فعالیت کردم.
وی افزود: در آن زمان تصمیم گرفتم از بزرگان برای دریافت شعر و چاپ در مجله تقاضا نکنم و توان خود را برای شناسایی و پرورش شاعران کودک و نوجوان از سراسر کشور گذاشتم، بنابراین این مدرسه احیاء شد و تعداد قابل توجهی از شاعران کودک و نوجوان در سراسر کشور از طریق صفحات مجله کیهان بچهها رشد کردند و به شخصیتهای معتبری بدل شدند. طبیعی بود که به دلیل ارتباط با استان همدان تلاش کردم که از شاعران این خطه نیز استفاده کنم.
این شاعر و نویسنده تصریح کرد: یکی از شاعران نسل سوم ادبیات کودک و نوجوان کشور که با مجله مرتبط شد، غلامرضا بکتاش بود. ویژگیهای منحصر به فردی در بکتاش وجود دارد. چهرههای بزرگی در کشور وجود دارند که قابل تقدیرند، اما آنها تمام زمان خود را صرف پرورش استعداد خود میکنند در حالی که غلامرضا بکتاش برای دیگران وقت میگذارد و نسبت به پرورش استعدادهای دیگران دغدغه دارد و این گونه افراد نادر هستند. بکتاش هم به دلیل همت و هم شغلش که در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان است، حداقل در شهر ملایر نسبت به پرورش افراد اقدام میکند. ویژگی معلمی بکتاش، ویژگی منحصر به فرد او است. این ویژگی از ابتدا در درون آقای بکتاش وجود داشت و آن را همچنان حفظ کرده است.
وی ادب و متانت غلامرضا بکتاش را نیز ستودنی و مثال زدنی خواند و ادامه داد: غلامرضا بکتاش در مقایسه با هم سن و سالانش همواره ادب و متانت داشتند و قابل تأمل است. نکته دیگر حق شناسی و سپاسمندی او است که همواره نسبت به معلمان و مربیان خود ابراز میکنند.
محقق خاطرنشان کرد: افرادی چون مریم زرنشان و مریم زندی از استان همدان را نیز در کیهان بچهها مطرح کردیم و آنها امروز از بهترین شاعران عرصه کودک و نوجوان کشور هستند.
پشتکار، رمز موفقیت بکتاش
بهناز ضرابیزاده، نویسنده و مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان همدان گفت: من و آقای بکتاش بیش از ۲۰ سال است که با همدیگر همکار هستیم. راز موفقیت غلامرضا بکتاش، پشتکارش است. در مرکز پاسخگویی آفرینشهای ادبی نام آقای بکتاش از سالهای بسیار دور، از زمانی که نوجوان بود، ثبت شده است.
وی افزود: غلامرضا بکتاش با جدیت و از روزهای نوجوانیش تا امروز که ۵۰ سال سن دارد، شعر گفته است. همیشه در فضای ادبیات نفس میکشند. پشتکار، جدیت، علاقه و مطالعه بکتاش ستودنی و قابل تقدیر است. این اقدام نهاد کتابخانههای عمومی کشور باعث میشود که چراغ ادبیات در شهر روشن نگاه داشته شود.
شعر بکتاش، اندیشه ساز است
هادی حاتمی، شاعر و مدرس زبان و ادبیات فارسی در این آیین گفت: غلامرضا بکتاش ۵۰ سال سن دارد و ۳۷ سال است که شاعری میکند. او حدود ۴۰ عنوان کتاب دارد اما همچنان در شهر خود مانده است و به شهر و استعدادهای موطنش خدمت میکند. او شاعری بی مدعا است و تمام دوران زندگی خود را در شهر خود گذارنده است. او شاعری است با نگاه خاص. شعر بکتاش شعر اندیشه ساز است به طوری که نه تنها دل را مینوازد بلکه سر را میآموزد.
بکتاش شاعری جریان ساز
مریم زندی، شاعر و کارشناس ادبی حوزه هنری استان همدان در این نشست اظهار کرد: من شاگرد آقای بکتاش هستم و شاعری را در حوزه ایشان آموختم. شعر بکتاش برای کودک و بزرگسال لذت بخش است. ایشان از شهرهای مختلف شاگردان بسیاری دارند و شاعران گمنام را از سراسر کشور پیدا کرده و در کیهان بچهها معرفی میکنند. ایشان شاعری جریان ساز هستند که دیگر شاعران راه او را طی میکنند. او شاعری اندیشه محور است و به همین دلیل خلاقیت و اندیشه در آثار او خود را به رخ میکشد. از سال ۱۳۸۹ که شب ادبیات کودک و نوجوان در حوزه هنری آغاز شد، بکتاش بود که بسیاری از شاعران را به حوزه کودک و نوجوان علاقمند کرد. بسیاری از شاعران صاحب کتاب از این جلسات کار خود را آغاز کردند.
مریم زرنشان، شاعر کودک و نوجوان نیز بیان کرد: من از سال ۱۳۹۱ با جلسات ادبی آشنا شدم. از زمان آشنایی با آقای بکتاش من شعر کودک را آغاز کردم و تا پیش از آن شعر بزرگسال میسرودم. نخستین نکته که آقای بکتاش به ما گوشزد کرد، کشف در شعر بود. هر فردی این نکته کلیدی را به عنوان استاد به هنرجو خود بیاموزد، درس بزرگی را به او داده است.
غلامرضا بکتاش، نویسنده و شاعر حوزه کودک و نوجوان در آیین تجلیل خودش با خوانش شعری از قیصر امیرپور آغاز کرد:
خدا می خواست باغ آسمانها
به روی ما همیشه باز باشد
خدا بال و پر و پروازشان داد
ولی مردم درون خود خزیدند
خدا هفت آسمان باز را ساخت
ولی مردم قفس را آفریدند!
وی گفت: من اگر شعر مینویسم برای خودم مینویسم و هیچ انتظاری از هیچ کس ندارم. قرار نیست برای من شاعر فرش قرمز پهن کنند. در سالهای اولیه از ملایر به خرم آباد میرفتم تا شعر برای کودکان بخوانم و ۷۰۰ شب در مرکز کانون خرم آباد خوابیدم.
این شاعر افزود: من عاشق بچهها هستم و همه تلاشم برای بچهها بوده است. چون آقای محقق با ما معلم گونه رفتار کرد، من هم با بقیه همینطور رفتار کردم. از خانواده خودم بسیار سپاسگزارم چرا که بدون همراهی خانواده نمیتوان به دستاوردی رسید. سه کار در عمرم انجام دادم، ابتدا استخدام کانون شدم، دوم اگر کودکی اهل شعر بوده دستش را گرفتم. الان پاسخگوی نامههای کیهان بچهها هستیم. بدون شعر نمیتوانم نفس بکشم. بدون شعر نمیتوانم زنده بمانم. ادعایی ندارم و سعی کردم که بدور از هیاهو و هر اتفاقی کار خودم را انجام دهم.
برنده جایزه شعر فجر تصریح کرد: جوانان بدانندکه یک شبه نمیتوانیم به جایزه فجر برسیم. برای جایزه شعر ننویسیم. برای شعر گفتن عجله نکنیم، شعر در زمان خودش اتفاق میافتد. لطفا دست به خلق آثار تازه، بدیع، نو و کشف تازه بزنید آنگاه خود ادبیات سراغ شما خواهد آمد. فرقی نمیکند کجا باشیم، امروز با فضای مجازی همه راهها به هم ختم میشود.
او در پایان یکی ازجدیدترین آثار خود را خواند:
همیشه میآیند به گردن این سنگ
چقدر زیبایند، طلایی و خوش رنگ
به پای هر ساقه شبیه خلخالند
چه زیورآلاتی چقدر باحالاند
هزارپاهایند، جواهرات خاک، نشاط میبخشند به خاطرات خاک
به گردن شاخه شبیه زنجیرند
برای بی ذوقان بدون تصویرند
در پایان این مراسم از معصومه معظمی، دبیر محفل ادبی استان همدان؛ مسعود طاهری عضد، دبیر محفل ادبی هگمتانه؛ علی یوسفی فاتح، دبیر محفل ادبی زلال شمس شهرستان درگزین؛ الهام نظری منظور، دبیر محفل ادبی باران ولایت و لیلا عبهری دبیر محفل ادبی کتابخانه مرکزی همدان تقدیر به عمل آمد.
غلامرضا بکتاش اردیبهشت ۱۳۵۱ در ملایر دیده به جهان گشود. ۱۴ ساله بود که نخستین زمزمههای شعر سراغش آمد. کودکی و ۲۴ سال از عمر خود را در صحرا، بیابان، باغ و دشت گذراند و روی زمین به کار گندم چیدن، کاشتن انواع گل، گیاهان و درخت پرداخت. شل سیلور استاین، مصطفی رحمان دوست و افسانه شعبان نژاد را بسیار دوست میدارد.
وی دارای مدرک کارشناسی زبان و ادبیات فارسی است و بهصورت تخصصی در حوزه شعر کودک و نوجوان فعالیت میکند. این شاعر و نویسنده نزدیک به ۴۰ عنوان کتاب در این حوزه منتشر کرده که برخی از آنها در کنگرههای بینالمللی و کشوری برگزیده شدهاند. وی سابقه داوری در جشنوارههایی از جمله جشنواره بینالمللی شعر فجر را نیز در کارنامه دارد. بکتاش مربی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و کارشناس شعر مجلۀ کیهان بچهها است و مدرک هنری خود در رشتۀ شعر کودک و نوجوان را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اخذ نموده است. جایزههایی چون: کتاب سال سلام بچهها، کتاب فصل، جشنواره مطبوعات کودک و نوجوان و غیره… در کارنامه کاری خود دارد.
برخی از آثار غلامرضا بکتاش عبارتند از:
آفرین به افتاب، سوره مهر، ۱۳۸۲
رونویسی از بهار، نشر کانون، ۱۳۸۵
در حیاط ما، سوره مهر، ۱۳۸۵
یک سیب شیرین، سوره مهر، ۱۳۸۵
نوجوانی درخت کاج، نشر سروش، ۱۳۸۷
با دعای باران، نشر مدرسه، ۱۳۸۷
تا رادیو خبر داد، پالیز، ۱۳۸۸
با دو چشمم میچشم، نشر کانون، ۱۳۸۸
حال غنچه خوب است، سوره مهر، ۱۳۹۴
مورچه زحمتکش است، سوره مهر، ۱۳۹۴
در دلم دریا بریز، بهنشر، ۱۳۹۷
مگر لب زیپ دارد، امیر کبیر، ۱۳۹۷