به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی استان قم، همزمان با آغاز هفته دفاع مقدس، نشست نقد و بررسی کتاب «سکوت شکسته» با حضور محمود پاک نژاد، راوی؛ سید هادی سعادتمند، نویسنده؛ حجت الاسلام مجتبی ذوالنوری، نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی؛ محمود مسگری، نایب‌رئیس شورای اسلامی شهر قم؛ حجت‌الاسلام سید احمد طباطبایی‌نژاد، سرپرست سازمان فرهنگی، هنری و ورزشی شهرداری قم؛ زینب عبداللهی، سرپرست دفتر امور زنان و خانواده استانداری قم؛ روح الله کریمی، رئیس اداره کتاب اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قم؛ یحیی نیازی، منتقد ادبی و رئیس مرکز اسناد و دفاع مقدس و جمعی از رزمندگان و پیشکسوتان دفاع مقدس، روز پنجشنبه ۳۱ شهریور ۱۴۰۱ در سالن غدیر اداره کل کتابخانه های عمومی استان قم برگزار شد.
در ابتدای این نشست، مهدی توکلیان، سرپرست اداره کل کتابخانه های عمومی استان قم ضمن خیر مقدم به رزمندگان و یادگاران هشت سال دفاع مقدس گفت: مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در بیانات اخیر فرمودند که تجلیل از پیشکسوتان دفاع مقدس وظیفه همه ما است؛ لذا بر همه ما واجب است که حرمت پیشکسوتان دفاع مقدس را حفظ کنیم و به آن ها احترام بگذاریم. ایشان همچنین بر مسائل فرهنگی و به خصوص کتاب و کتابخوانی نیز تاکیدات خاصی دارند از جمله اینکه کتابخوانی را به عنوان یک واجب دینی می دانند؛ در حالی که کمتر چنین تعبیراتی را در حوزه فرهنگ از ایشان شنیده ایم و این نشان از اهمیت معظم‌له به ترویج کتاب و کتابخوانی دارد.
«سکوت شکسته» از معدود کتاب های حوزه اطلاعات عملیات دفاع مقدس است
توکلیان در ادامه خاطرنشان کرد: در نهاد کتابخانه های عمومی کشور وظیفه خود می دانیم که در توسعه و ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی انجام وظیفه کنیم و امیدوارم نشست نقد کتاب «سکوت شکسته» که از معدود کتاب ها در حوزه اطلاعات و عملیات دفاع مقدس است، برای علاقمندان به کتاب مفید باشد. باعث افتخار است که در این نشست خدمت یادگاران هشت سال دفاع مقدس هستیم. وظیفه خود می دانم که از ارگان ها و نهادهای فرهنگی که در برگزاری این نشست، اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان قم را همراهی کردند به ویژه حجت الاسلام و المسلمین طباطبایی‌نژاد، سرپرست سازمان فرهنگی، هنری و ورزشی شهرداری قم، حوزه هنری انتشارات شهید کاظمی و سایر ادارات وارگان های فرهنگی تشکر کنم.
نقش «سکوت شکسته» در شناساندن فداکاری های رزمندگان اطلاعات-عملیات
هادی سعادتمند، نویسنده کتاب «سکوت شکسته» در این نشست گفت: معتقدم که این جلسات نقد به پویا شدن ادبیات دفاع مقدس کمک می کند. در اولین جلسه ای که خدمت آقای پاک نژاد رسیدم، ایشان سه شرط داشتند که اولین آن ها این بود که شهدای اطلاعات عملیات لشکر علی ابن ابی طالب(ع) در این کتاب برجسته شوند. امروز و با برکاتی که این کتاب در شناساندن فداکاری های آن شهدا داشته است فکر می کنم این شرط محقق شده و شاهد این سخن هم دکتر نیازی هستند که در گفتگویی که مدتی پیش با ایشان داشتم، گفتند که این کتاب شهید نامه بود و صرفا بیان خاطرات آقای پاک نژاد نبوده است.
«سکوت شکسته» عملیات کربلای ۱ را معرفی کرد
وی در ادامه ضمن خوانش بخش هایی از کتاب، افزود: «سکوت شکسته» صرفا یک کتاب نیست، بلکه یک اثر است و می توانم ادعا کنم که این کتاب، عملیات کربلای ۱ را معرفی کرد.
داستان، حاصل بهم خوردن تعادل است
در ادامه این نشست، یحیی نیازی، منتقد اثر گفت: داستان زمانی شکل می گیرد که تعادل بهم بخورد و ما در این هفت روایتی که کتاب از خاطرات محمود پاک نژاد داشته است، بهم خوردن تعادل را شاهد هستیم و می دانم که نویسنده کتاب علاوه بر تکیه بر این خاطرات و پژوهش در اسناد، به افراد مطلع دیگر نیز برای غنی سازی کتاب مراجعه کرده و توانسته روایتی دلنشین را به مخاطب ارائه کند.
«سکوت شکسته» روایتی خودمانی با تکیه بر واقعیت و منطق
نیازی تصریح کرد: یک روایت سه ظلع مهم دارد؛ محقق، موضوع و راوی؛ در این کتاب هر سه ظلع محقق شده و به خوبی شکل گرفته و راوی نیز در این زمینه کمک مهمی کرده است. این هفت روایت هر کدام در هفت فضای متفاوت است اما از دیدگاه من مهم ترین روایت، روایت اول است که در مهران اتفاق می افتد و برای مخاطب امروز که مهران را به عنوان محلی برای رفتن به کربلا می داند، جذاب است؛ به علاوه اینکه توصیفات ملموس و واقعی در آن ارائه شده است که مخاطب را به دنبال خود می کشاند. به طور کلی کتاب یک روایت خودمانی با استفاده از صنایع ادبی اما با تکیه بر واقعیت و منطق و بر محور زمان است.
ادبیات انقلاب اسلامی، مدیون ادبیات دفاع مقدس است
نویسنده و پژوهشگر دفاع مقدس در ادامه اظهار داشت: در برخی از بخش های کتاب، تکلیف مخاطب با داستان مشخص نیست و نیاز به اطلاعات بیشتر در پاورقی برای توضیح و ارائه اطلاعات تکمیلی یا معرفی یک شخصیت دارد. همچنین معتقدم که مقدمه کتاب نیاز به اصلاح و تکمیل دارد و بسیاری از حرف هایی که نویسنده در توضیح شکل گیری کتاب در این جلسه ارائه کرد، بهتر است به مقدمه کتاب اضافه شود تا خواننده کتاب نیز از آن مطلع شود. واقعیت آن است که ادبیات انقلاب اسلامی، مدیون و مرهون ادبیات دفاع مقدس است و امیدوارم نشست هایی همچون نشست امروز ادامه پیدا کند.
اهمیت زاویه دید نویسنده در خلق کتاب
علی اصغر کاویانی، دیگر منتقد این نشست بود که در سخنانی گفت: کتاب را نویسنده می نویسد. محتوا و زاویه دید نویسنده در خلق کتاب بسیار مهم است. ابزارهای پردازش داستان، روایت، تلخیص، گفتگو و توصیف هستند و از هر چهار ابزار در خلق این کتاب هنرمندانه استفاده شده است، به طوری که نمی توان کتاب را زمین گذاشت.
«سکوت شکسته» لبیک به درخواست رهبر عزیزم و پایان ماموریت بود
در ادامه این نشست، محمود پاک نژاد، راوی و فرمانده اطلاعات عملیات لشکر۱۷ علی ابن ابی طالب(ع) گفت: همکاری در نگارش این کتاب، تنها لبیک به خواست رهبر عزیزم بود؛ چراکه ایشان فرموده اند «رزمنده‌ای که خاطراتش را ثبت نکرده، مأموریتش پایان نیافته است.» من در این کتاب به عنوان یک سرباز، روایت مردانی را گفتم که رشادت های آن ها سرنوشت یک عملیات را تعیین می کرد و به دلیل مسائل امنیتی کمتر دیده شدند. آقای دکتر نیازی زمانی می گفتند که خاطرات دفاع مقدس مثل طلای نابی هستند که نیاز به آلیاژ ندارند و خوشحالم که این کتاب زمینه را برای بیان خاطرات دیگر همرزمانم ایجاد کرد. همچنین خوشبختانه این کتاب باعث همدلی و وحدت بین رزمندگان و دور هم جمع شدن بیشتر دوستان و همرزمان قدیمی شد.
رزمندگان اطلاعات-عملیات از مظلوم ترین، خادم ترین و خطرپذیرترین رزمندگان دفاع مقدس بودند
حجت الاسلام مجتبی ذوالنوری، نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی نیز در این نشست ضمن گرامیداشت هفته دفاع مقدس گفت: از نهاد کتابخانه های عمومی برای برگزاری این نشست تشکر می کنم و می دانم که کتاب مربوط به خاطرات رزمندگان اطلاعات-عملیات است که از مظلوم ترین، خادم ترین و خطرپذیرترین رزمندگان دفاع مقدس بودند.
نقش رزمندگان اطلاعات-عملیات در عملیات کربلای ۱
نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: به جز اولین سال جنگ که عملیات ها پی در پی و با فاصله زمانی کم انجام شد، در سال های بعد، در هر سال یک عملیات مهم داشتیم که از مدت ها برای برگزاری آن برنامه ریزی و تلاش می کردیم، تجهیزات و پشتیبانی فراهم می کردیم و در این بین نقش رزمندگان اطلاعات عملیات نیز بسیار مهم بود. دشمن از سال ۶۵ فرایندی را آغاز کرد به نام عملیات متحرک که در آن همزمان از مرزهای مختلف به ما حمله می کرد و در نتیجه این حملات، سه بار شهر مهران را از دست دادیم و دوباره پس گرفتیم. از جمله این عملیات ها، عملیات کربلای ۱ بود که همزمان با عملیات روانی گسترده در دنیا علیه ما نیز بود.
فرمان امام خمینی (ره) همه چیز را عوض کرد
وی اضافه کرد: در آن عملیات ما نیاز به ۷۰ گردان داشتیم درحالی که به دلیل اینکه باید در بخش های مختلف می جنگیدیم، تنها ۲۳ گردان داشتیم؛ اما فرمان امام خمینی(ره) همه چیز را عوض کرد و روحیه رزمندگان را افزایش داد و در نهایت موفق شدیم. در آن عملیات رزمندگان اطلاعات عملیات بیشترین نقش را با شناسایی و اطلاعات دقیق خود در پیروزی ما داشتند.
گفتنی است، در این نشست مستندی کوتاه پیرامون مراحل شکل گیری کتاب سکوت شکسته و پخش سخنرانی رویا شیرازی، منتقد ادبی پیرامون کتاب «سکوت شکسته» از دیگر برنامه های این نشست بود.
