به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نهاد کتابخانه های عمومی کشور، مهدی رمضانی، دبیرکل نهاد ۱۵ آذرماه به منظور دیدار با کتابداران و بازدید از کتابخانه‌های عمومی با همراهی هادی آشتیانی، مشاور اجرایی و امور حوزه دبیرکل؛ زهرا جعفری، مشاور رسانه‌ای؛ محمدرضا هراتی، معاون توسعه کتابخانه ها و ترویج کتابخوانی و محمدمهدی زرافشان، مدیرکل روابط عمومی و امور بین‌الملل به استان یزد سفر کرد. دیدار با خانواده شهید پرواز ۷۵۲ اوکراین، کتابداران، استاندار و نماینده ولی فقیه در یزد و نیز بازدید از چند کتابخانه از برنامه های سفر دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور بود.
مجاهدت لزوماً به معنای حضور در معرکه جنگ نیست
دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور در آستانه روز دانشجو در سفر به استان یزد با خانواده شهید امیرحسین قربانی، از شهدای پرواز ۷۵۲ هواپیمایی بین‌المللی اوکراین دیدار و گفت و گو کرد.
پدر شهید امیرحسین قربانی در ابتدای این دیدار ضمن خیرمقدم به میهمانان به بیان توضیحاتی پیرامون فرزند شهید خود پرداخت و گفت: امیرحسین متولد ۱۳۷۷، پسری بسیار مؤدب، درس‌خوان و مایه خیر و برکت بود. در ۱۸ سالگی پس از قبولی در آزمونی که از سوی کشور کانادا برگزار شد، به این کشور رفت. وی از دی ماه ۱۳۹۷ طی ۵ ترم، دوره کالج را به اتمام رساند و در آن دوره به دوستان چینی‌اش زبان انگلیسی درس می‌داد. در ۲۶ آذر ماه ۱۳۹۸برای تعطیلات به ایران آمد و در دی ماه او را به خاک سپردیم.
وی ادامه داد: از ما خواست پیش از بازگشتش به کانادا امکاناتی مثل خانه و ماشین آنجا برایش فراهم کنیم؛ طی مدتی که ایران بود، به مشهد رفتیم و در این سفر در گفتگو با پسرعمویش، گفت، حس می کنم به زودی می‌میرم؛ بارها خواب مرگم را دیده‌ام اما در وداع آخر با امام رضا(ع)، گویا کسی به من گفت دیگر برنمی‌گردم. بعد از اینکه به خانه برگشتیم، دیگر از خانه و ماشین و امکاناتی که در کانادا می‌خواست چیزی نگفت. آن زمان مصادف شد با ترور حاج قاسم سلیمانی و او در تلویزیون پیگیر مراسم تشییع جنازه ایشان بود.
قربانی ادامه داد: متأسفانه ما امیرحسین را در حادثه پرواز ۷۵۲ هواپیمایی بین‌المللی اوکراین از دست دادیم. ما خانواده متوسطی بودیم. هدف او از تحصیل در رشته پزشکی، کمک به خواهرش بود که به دلیل قصور پزشکی دچار فلج مغزی شد. داغ امیرحسین از همه چیز سخت‌تر بود. وقتی خبر سقوط هواپیما را به مادرش دادم، بلافاصله گفت فرزندم شهید شده و سر ندارد. هنگام خاکسپاری، متوجه شدم امیرحسین سرش را از دست داده و گویا به مادرش الهام شده بود.
بعد از امیرحسین اتفاقات زیادی افتاد؛ دفن فرزندم هم مایه برکت بود و ساختمان نیمه‌کاره شهدای جنگ، با پیگیری‌های انجام شده، به ثمر رسید. صحبت از امیرحسین بسیار است و کتاب «تور تورنتو» به قلم محمدعلی جعفری، روایت زندگی او است.
مادر شهید امیرحسین قربانی نیز ضمن خیرمقدم به حاضران، به بیان ویژگی‌های شخصیتی فرزندش پرداخت و گفت: امیرحسین از دوران کودکی، بزرگ بود. ادب، متانت، محبت، خوشرویی و اطلاعات عمومی‌اش زبانزد بود. از هشت سالگی نماز می‌خواند. من و امیرحسین، با هم دوست و هم بازی هم بودیم. بعد از مرگش، همکلاسی‌هایش در کانادا با ما تماس گرفتند و از خاطرات او به نیکی یاد کردند. به همکلاسی‌هایش گفته بود، آمده پزشک شود چون در ایران کسی نتوانست کاری برای خواهرش انجام دهد. همکلاسی‌هایش می‌گفتند، امیرحسین فرشته بود و به ما رسم زندگی آموخت. در مدت یکسالی که کانادا بود بر روی دوستانش بسیار اثر گذاشت و رئیس دانشگاهش هر سال در سالروز شهادت امیرحسین به ما پیام می‌دهد.
در ادامه مهدی رمضانی، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، اظهار داشت: قریب به یک سالی که در نهاد عهده‌دار مسئولیت هستم، دیدار با خانواده‌های شهدا، همواره یکی از کارهایی بوده که در استان‌ها و شهرهای مختلف انجام شده است. هر یک از شهدا و خانواده‌ها داستانی منحصر به فرد دارند که عمق عجیبی دارد.
وی تصریح کرد: مجاهدت لزوماً به معنای حضور در معرکه جنگ نیست؛ مجاهدت صبر و نگاه شما به مسئله‌ای که اتفاق افتاد، است. موضع شما، دشمن‌شادکن نبوده است. افرادی در موقعیت شما قرار گرفتند و امروز می‌بینیم که در کجا قرار دارند. کار شما حتماً اجر و پاداش دارد و حتماً ۱۴ معصوم(ع) دستگیر شما هم هستند. خصوصیات فرزند شما، مؤید آن است که فرایندی را گذرانده که مهمترین آن، خانواده است. بستر این رشد، در خانواده اتفاق افتاده است. ماندگاری شخصیت‌ها به طول آن نیست و به عمق آن بستگی دارد و بعضی عمری کوتاه با اثرگذاری عمیق دارند.
خبرهای خوشی برای کتابداران در راه است
دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور در ادامه سفر، با کتابداران استان دیدار و گفتگو کرد. وی با بیان اینکه چند مسئله جدی در کشور داریم که باید در مورد آن ها فکر، جمع‌بندی و اقدام کنیم، اظهار داشت: اینکه اشکال و ایراد در فضای مدیریتی کشور وجود ندارد، به طور قطع صحیح نیست زیرا مشکلات و نواقصی در این زمینه وجود دارد و این مسیر باید اصلاح شود. کشور در مسیر رشد و بالندگی است و آنچه در این مسیر مهم است تداوم اصلاح است.
رمضانی، نداشتن سواد رسانه‌ای را نیز یکی دیگر از مشکلات جامعه امروز دانست و گفت: اگر ابزار شناخت رسانه و سواد رسانه‌ای را نداشته باشیم، بی‌شک توفیقات ما توفیقات باثباتی نخواهد بود.
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با اشاره به تفاوت‌هایی که نسل جدید با نسل قبل دارند، افزود: مهمترین مشکل در این زمینه، نداشتن زبان گفتگوی مشترک با این نسل است و کتابداران به عنوان کسانی که در عرصه فرهنگ در حال فعالیت هستند، باید به دنبال یافتن زبان مشترک باشند.
فضای خدمت‌رسانی در نهاد گسترده است
رمضانی با تأکید بر اینکه هیچ دستگاهی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مثل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با عموم مردم سر و کار ندارد، عنوان کرد: هیچ سازمانی مثل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با لایه‌های مشکلات و دغدغه‌های مردم از گروه‌ها و اقشار مختلف آشنا و عجین نیست زیرا فضای خدمت‌رسانی در این نهاد بسیار گسترده است. در این شرایط و در این فضا با همه مسائل و مشکلاتی که وجود دارد، باید فکر کنیم و معتقدم تک تک کتابداران در این فضا مؤثر هستند زیرا امکان گفتگو با افراد مختلف در کتابخانه‌ها فراهم است و بی‌شک اظهارنظر یک کتابدار در چنین فضایی باید متفاوت با کسی باشد که با کتاب سر و کار ندارد.
دبیرکل نهاد تأکید کرد: یکی از مهمترین رسالت‌های کتابخانه‌های عمومی، آموزش دائمی و ارتقاء سواد است و در این مسیر باید آمادگی‌ها و ظرفیت‌هایی را ایجاد کنیم.
مسائل معیشتی در صدر دغدغه‌های کتابداران سراسر کشور است
وی افزود: تقریباً نظام مسائلی که از سوی کتابداران و کارکنان نهاد در کل کشور مطرح می‌شود، مشابه است و متأسفانه در صدر آن، مسائل معیشتی است. در پرداخت حقوق کاملاً به قانون عمل می‌کنیم. ماهیت حقوقی ما نهاد عمومی غیردولتی است که در زمره دستگاه‌های اجرایی به شمار می‌رویم. اینکه برخی می‌گویند مواردی در احکام حقوقی اعمال نشده، درست نیست چراکه نهاد به قانون عمل کرده و اینکه گفته می‌شود کتابداران کمترین حقوق را دریافت می‌کنند نیز صحبت دقیقی نیست.
فضای فرهنگی در یزد فضایی تعاملی است
رمضانی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه همواره از مردم استان یزد خاطرات خوشی داشته است، افزود: فضا در استان یزد به‌ویژه در حوزه فرهنگ، یک فضای تعاملی است و امیدواریم بتوانیم با بهره‌مندی از این فضا اتفاقات خوبی را در این استان رقم بزنیم.
وی در بخش دیگری از سخنان خود تأکید کرد: بی‌اثر شدن کتابخانه‌ها در فضای اجتماعی اتفاق بسیار ناخوشایندی است و باید تلاش کنیم تا کتابخانه‌ها و کتابداران این اثرگذاری را حفظ کنند. به همین دلیل ساعت کار کتابخانه‌ها باید متناسب با نیاز و درخواست اعضا باشد زیرا کتابخانه‌ها اداره نیستند بلکه یک دستگاه خدمات‌رسان هستند.ساعت کار باید شناور و منطبق با نیاز اعضا باشد و می‌بایست هر کتابخانه در زمینه ساعت کار، منابع و... برنامه خاص خود را داشته باشد. اگرچه اکنون تحقق این امر مقدور نیست اما باید به سمت آن حرکت کنیم.
رمضانی ادامه داد: در مجموع خبرهای خوشی برای کتابداران در سطح کشور داریم که بخشی از آن به زودی توسط وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اطلاع‌رسانی می‌شود. با این اتفاق کتابداران از منظر رفاهی وضعیت بهتری خواهند داشت. علاوه بر این تصویب قانون در مجلس شورای اسلامی هم بسیار می‌تواند در تأمین منابع به نهاد کمک کند.
مشکل نهاد، منابع مالی ناپایدار است
ادامه نشست دیدار با کتابداران استان یزد به پرسش و پاسخ اختصاص داشت که مهدی رمضانی دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور ر بخشی از این دیدار که به پرسش و پاسخ اختصاص داشت گفت: مشکل نهاد در حال حاضر دولتی بودن یا غیردولتی بودن آن نیست. مشکل نهاد، منابع مالی ناپایدار است. هر اسمی که بر آن بگذاریم، ماهیتش عمومی غیردولتی باقی می‌ماند. منابع نهاد، باید اصلاح شود که ما با اصلاح قانون تأسیس نهاد در حال حرکت در این مسیر هستیم.
از نگاه ما تفاوتی بین نیروی ستادی، کتابدار، ساعتی، روستایی و شهری وجود ندارد
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در پاسخ به سؤالی مبنی بر تبدیل وضعیت نیروهای ساعتی و استفاده آنها از مرخصی استعلاجی، اظهار داشت: از نگاه ما تفاوتی بین نیروی ستادی، کتابدار، نیروی ساعتی، روستایی و شهری وجود ندارد؛ ما نگاهی واحد برای ارتقای خدمات در کتابخانه‌های عمومی داریم؛ اما این به معنای یکسان شدن وضعیت همه افراد نیست؛ چراکه همه مراحل و شرایط یکسانی را طی نکرده‌اند. نیروهای ساعتی بدون آزمون مشغول به کار شده‌اند و هر تغییری در این وضعیت طبق قانون مستلزم گذراندن آزمون است. علاوه بر این، با توجه به اینکه این نیروها، دارای قرارداد مشخصی هستند، امکان استفاده از مرخصی استعلاجی برایشان وجود ندارد. این نوع از قرارداد شرایط خاصی دارد؛ برای مثال چنانچه نیروی ساعتی بر اساس قانون ایثارگری تبدیل وضعیت شود، حدود یک میلیون از حقوقش کم می‌شود؛ چراکه سنوات نیروی ساعتی، بر روی حقوق محاسبه و پرداخت می‌شود.
وی با اشاره به عدم امکان انتقال کتابدار روستایی گفت: با توجه به اینکه کتابدار روستایی متعهد شده ساکن روستا باشد، و برای آن کتابخانه خاص به‌کارگیری شده امکان جابه‌جایی آن وجود ندارد. بنابراین چنانچه کتابدار ساکن روستا نباشد یا کتابخانه روستا به هر دلیلی تعطیل شود، امکان ادامه همکاری وجود نخواهد داشت؛ چراکه این فرد نیز آزمون نداده و به دلیل شرایط خاص روستا به‌کارگرفته شده است.
رمضانی در پاسخ به درخواستی مبنی بر لزوم تجلیل از رؤسای شهرستان‌ها در کنار انجمن‌های برتر شهرستان‌ها، به انتخاب رؤسای برتر شهرستان‌ها و نیروهای ستادی برتر در سالروز تأسیس نهاد (۱۷ اسفند) سال ۱۴۰۰ اشاره کرد و گفت: به اعتقاد من رؤسای شهرستان‌ها یکی از مهمترین ارکان نهاد هستند و برنامه‌های حمایتی و نظارتی مفصلی برایشان داریم؛ اما رئیس شهرستان باید در کتابخانه مابه‌ازا داشته باشد؛ همانطور که ستاد باید در کتابخانه مابه‌ازا داشته باشد. یعنی وقتی من وارد کتابخانه می‌شوم اثر رئیس شهرستان یا کارشناس منابع یا دیگران را ببینم. از طرف دیگر کتابداران نیز باید فعال باشند؛ تنها در این صورت مجموعه پویا خواهد بود.
در قانون جدید، انجمن در قالب شورای کتابخانه فعالیت می‌کند
وی در خصوص سقف اضافه کار کتابداران، گفت: سقف اضافه کار برای کتابداران و همکاران ستادی طبق فرمولی محاسبه شده است. بر اساس این فرمول سقف اضافه کار کتابداران ۵۰ ساعت است اما چنانچه موردی بوده که ضرورت داشته، سقف اضافه کار افزایش پیدا کرده که این مورد به ندرت اتفاق افتاده است.
رمضانی در پاسخ به درخواستی مبنی بر کاهش تعداد جلسات انجمن برای افزایش کیفیت جلسات، گفت: بر اساس قانون جلسات انجمن باید هر دو ماه یکبار تشکیل شود؛ در قانون جدید این موضوع اصلاح شده، انجمن به معنای فعلی وجود ندارد و در قالب شورای کتابخانه فعالیت می‌کند. در قانون جدید، دبیر انجمن نیز مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان است.
کتابخانه بدون کتابدار بی‌معنا است
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اهمیت برنامه‌های فرهنگی در کتابخانه تصریح کرد: هیچ کتابدار خلاق و توانمند و پرکاری نیست که اهمیت فعالیت‌های ترویجی را نفی کند؛ غالب افرادی که با فعالیت فرهنگی مشکل دارند، کسانی هستند که در ثبت عضویت و امانت نیز توفیقی ندارند. نکته دیگر این است که سیاست‌گذاری یک مجموعه توسط مراجع قانونی بالادستی، که برای ما هیئت امناء است، محافل علمی داخلی و بین‌المللی و کشورهای پیشرو در این حوزه انجام می‌شود؛ تمامی اینها معتقدند که کتابخانه یک مرکز فرهنگی و اجتماعی است.
وضعیت شبکه کتابخانه‌های عمومی ایران در منطقه، آسیا و در جهان مطلوب است و ما در حوزه تعریف خدمات برای کتابخانه‌های عمومی پیشرو هستیم. بحث «کتابخانه بدون کتاب» در حال پیگیری است و در این حوزه نیز پیشرو هستیم. تمامی اینها نتیجه فعالیت‌های شما است و کتابخانه بدون کتابدار بی‌معنا است. ما در نهاد کتابخانه‌ها برای ارتقا نیاز به نظام ارزشیابی تشویق و تنبیه داریم؛ نیروی پیگیر و فعال باید از سایرین جدا باشد؛ اکثریت همکاران ما پیگیر و فعال هستند اما این ارزشیابی‌ها برای ارتقای سیستم ضروری است.
پس از اصلاح قانون نهاد، پیگیری برای آزمون استخدامی انجام می‌شود
رمضانی در خصوص برگزاری آزمون استخدامی نهاد، گفت: برگزاری آزمون نیازمند مقدماتی است؛ بنابراین بعد از اینکه شرایط نهاد پایدار شد، مجوز برگزاری آزمون را از سازمان اداری و استخدامی خواهیم گرفت. در حال حاضر نکات بنیادین مثل قانون و ساختار نهاد در حال پیگیری، بررسی و اصلاح است. پس از حل این موارد، آزمون استخدامی به طور قطع برگزار خواهد شد.
وی در پاسخ به درخواستی مبنی بر تخصیص هزینه خرید نشریات به کتاب کودک، گفت: ۶۰ درصد از بودجه خرید نشریات از سوی معاونت امور مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای حمایت از نشریات پرداخت می‌شود، لذا انتخاب نشریات صرفاً برعهده ما نیست و کاری مشترک بین ما و وزارت فرهنگ است.
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با اشاره به هدف از برگزاری کلاس‌های آموزشی، گفت: تلاش ما برگزاری برنامه‌های آموزشی متناسب با نیازها بوده است. دوره‌های عکاسی، گرافیک، سواد رسانه و... با همین نگاه برگزار شد. بحث کمک‌های اولیه نیز از بنیادی‌ترین نکاتی است که همکاران کتابدار ما باید مسلط باشند؛ چراکه کشور ما، کشوری حادثه‌خیز است. بنای ما و همکارانمان، به کاربردی بودن آموزش‌ها است.
اینکه برنامه باید متناسب با نیاز کتابخانه باشد، صحیح است؛ ایده‌آل ما این است که برنامه‌های هر کتابخانه بر اساس اقتضا و نیازش باشد. خوشبختانه امکان مدیریت موضوع در استان وجود دارد و گمان نمی‌کنم مانعی برای این اقدام وجود داشته باشد.
مشکل نهاد، منابع مالی ناپایدار است
وی در خصوص تبدیل نهاد به سازمان، تصریح کرد: به لحاظ قانونی، تبدیل نهاد به سازمان امکان‌پذیر نیست؛ چراکه بر اساس اسناد بالادستی، نهاد عمومی غیردولتی را نمی‌توان به دولت برگرداند. در واقع، طرح‌هایی که برای دولت هزینه دارد، به نتیجه نمی‌رسد و قابل طرح نیست. ما این موضوع را پیگیری کرده‌ایم. واقعیت این است که مشکل نهاد در حال حاضر دولتی بودن یا غیردولتی بودن آن نیست. مشکل نهاد، منابع مالی ناپایدار است. هر اسمی که بر آن بگذاریم، ماهیتش عمومی غیردولتی باقی می‌ماند. منابع نهاد، باید اصلاح شود که ما با اصلاح قانون تأسیس نهاد در حال حرکت در این مسیر هستیم. برای مثال در قانون جدید، رئیس هیئت امناء، رئیس جمهور و نایب رئیس، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خواهد بود. این موارد از حیث سیاسی، ارتقاء محسوب می‌شود.
شبانه روزی شدن کتابخانه ها و پرداخت حق شیفت
رمضانی در خصوص درخواست همکاران مبنی بر پرداخت حق شیفت و حق نوبت، پرداخت رفاهیات تحت عناوین مختلف را مستلزم تأمین منابع مالی، دانست و گفت: ما می خواهیم به رفع مسئله معیشت همکاران کمک کنیم. در حال حاضر که در کتابخانه‌ها شیفت کاری نداریم اما امیدوارم روزی برسد که کتابخانه‌ها شبانه‌روزی شود و حق شیفت پرداخت کنیم.
افزایش سقف وام صندوق پس انداز کارکنان
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در پاسخ به درخواستی مبنی بر افزایش مبلغ وام صندوق پس‌انداز کارکنان، گفت: در خصوص ارتقای اقدامات استانی برای رفع مشکلات معیشتی و رفاهیات نکته‌ای وجود ندارد؛ چنانچه ظرفیتی برای استفاده وجود دارد، ما حمایت می‌کنیم. در خصوص این مسائل مدیرکل استان به همراه کارشناسان، بررسی‌های لازم را انجام دهند و پس از آن با معاونت اداری و مالی مذاکره کنند؛ در صورتی که راهی برای رفع دغدغه همکاران باشد، دریغ نخواهیم کرد.
وی در خصوص سرعت پایین سامانه «سامان»، توضیح داد: این نرم‌افزار و سرورهای آن از ابتدای کار تاکنون ارتقاء داده نشده است. در حال حاضر زیرساخت‌های اصلاحی و نرم‌افزاری در حال انجام است و حدود ۲ ماه زمان می‌برد تا مشکلات رفع شود.
رمضانی همچنین در پاسخ به درخواستی مبنی بر عدم نیاز به گرفتن تأیید برای معرفی منابع کتابخانه در نشست‌های فرهنگی، گفت: عدم اخذ تأیید برای معرفی منابع شدنی نیست؛ اما تسریع روند تأیید منابع و اختیار دادن در مورد منابع موجود در کتابخانه یا منابعی که دارای حساسیت کمتری است، امکان‌پذیر است.
وی در پاسخ به درخواست همکاران مبنی بر طولانی‌تر شدن مدت اقامت در هتل در سفر به مشهد، از پیگیری نهاد در این موضوع خبر داد و گفت: ایده‌آل ما این است که بتوانیم فضایی مناسب در مشهد و شمال کشور برای ارائه خدمت به همکاران، فراهم کنیم.
قرار گرفتن بودجه بازسازی کتابخانه ها در سفرهای استانی رییس جمهور
دبیرکل نهاد با اشاره به برنامه نهاد برای تعمیر و بازسازی کتابخانه‌های قدیمی در کنار افتتاح کتابخانه‌های جدید، گفت: بر اساس قانون، ساخت کتابخانه‌ها بر عهده نهاد نیست و ما تنها تسهیل‌کننده و پیگیر این موضوع هستیم. در حال حاضر بسیاری از پروژه‌های بازسازی از محل منابع غیرنهادی تأمین می‌شود؛ با این حال موضوع بازسازی کتابخانه‌ها قابل پیگیری و از نکاتی است ما در سفرهای رئیس‌جمهوری قرار داده‌ایم و خوشبختانه در برخی استان‌ها به تصویب رسید.
رمضانی درجه‌بندی کتابخانه‌ها را در حال حاضر بر اساس متراژ دانست و تصریح کرد: درجه‌بندی صرفاً بر اساس متراژ کار عادلانه‌ای نیست و باید بر اساس تلفیقی از متراژ و فعالیت فرهنگی و کالبد ساختمان انجام شود. در مورد تعداد نیروی انسانی برای کتابخانه‌ها، در شرایط فعلی درجه ملاک نیست؛ فعالیت ملاک است. یعنی اگر کتابخانه کوچکی، فعالیت فرهنگی زیادی داشته باشد، ممکن است نیروی انسانی بیشتری به این کتابخانه اختصاص یابد.
وی تصریح کرد: ارسال کتاب به کتابخانه‌های عمومی سراسر کشور محدود نشده و با شدت بیشتری در حال انجام است. حجم قابل توجهی کتاب انتهای سال گذشته و ابتدای امسال تهیه شده، که در حال ارسال است. یکی از مهمترین کارهای ما تقویت موضوع ارسال کتاب و منابع است.
نقش کتابخانه‌های عمومی در نهادینه کردن خداباوری، تفکر و تعقل
مهدی رمضانی در ادامه سفر خود به استان یزد در دیدار نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه یزد، آیت الله محمد رضا ناصری، با ارائه گزارشی از وضعیت کتابخانه‌های عمومی سراسر کشور گفت: ما حدود ۳۷۰۰ کتابخانه عمومی در کشور داریم که از این تعداد ۲۷۳۳ کتابخانه مستقیماً توسط نهاد اداره می‌شود و باقی کتابخانه‌هایی است که به صورت مشارکتی و خصوصی زیرنظر نهاد فعالیت می‌کنند. ما در منطقه به لحاظ شبکه کتابخانه‌های عمومی در رتبه اول قرار داریم و شبکه کتابخانه‌های عمومی ما حتی از کتابخانه‌های کشور ترکیه با ۱۲۰۰ کتابخانه بسیار گسترده‌تر است. در حوزه کشورهای جهان اسلام جزء کشورهای پیشرو هستیم و پس از اندونزی در رتبه دوم قرار داریم و در آسیا نیز در رتبه پنجم هستیم و در دنیا، هم به لحاظ شبکه کتابخانه‌ای و هم به لحاظ تعریف خدمات کتابخانه‌ای جزء کشورهای پیشرو هستیم.
دبیرکل نهاد با اشاره به ثمرات انقلاب اسلامی در حوزه کتابخانه‌های عمومی افزود: پیش از انقلاب با جمعیت حدود ۳۰ میلیون نفری دارای ۳۰۰ کتابخانه بودیم که اگر قرار بود این عدد در روالی عادی با تناسب جمعیت امروز گشترش پیدا کند، باید امروز ۹۰۰ کتابخانه می‌داشتیم، اما امروز دارای ۳۷۰۰ کتابخانه در سراسر کشور هستیم و عمده پیشرفت‌های صورت گرفته در این زمینه مربوط به بعد از انقلاب اسلامی می‌شود و خوشبختانه پیشرفت‌های خوبی در کشور ما در این زمینه رخ داده است.
توجه به مبحث «خواندن» با محوریت کودک و نوجوان
رمضانی در بخش دیگری در سخنان خود به بحث «خواندن» اشاره کرد و گفت: خواندن، فصل نوینی در حوزه فرهنگی در دنیا است. موضوعی که صرفاً به مطالعه محدود نمی‌شود و خواندنی است که در آن تفریح و پر کردن اوقات فراغت نیز وجود دارد. منطق این بحث نیز این است که لزوماً اطلاعات در پی مطالعه افزوده نمی‌شود؛ مثل خواندن رمان‌ها و داستان‌ها. این فضا در نهاد با اولویت کودک و نوجوان با جدیت در حال پیگیری است.
وی ادامه داد: همه کتابخانه‌های عمومی ما در سراسر کشور دارای بخش کودک و نوجوان هستند و امروز به سمت راه‌اندازی کتابخانه‌های ویژه کودک نیز رفته‌ایم. یعنی علاوه بر بخش کودک کتابخانه‌ها و بخش ویژه کودک در کتابخانه‌های مرکزی، که خود به اندازه یک کتابخانه مستقل هستند، ۱۳ کتابخانه ویژه کودک و نوجوان داریم. همچنین مجموعه اقداماتی با عنوان «هدهد سفید» در حوزه کودک درنظر گرفته‌ایم که دارای کتابخانه، برنامه تلویزیونی، جشنواره و کتاب است.
دبیرکل نهاد با اشاره به وضعیت کتابخانه‌های عمومی در استان یزد گفت: خوشبختانه در استان یزد با حمایت‌هایی که صورت گرفته، به یکی از استان‌های الگوی در حوزه کتابخانه‌های عمومی و کتابخانه مرکزی تبدیل شده است. در موضوع بازطراحی کتابخانه‌ها نیز اتفاقات خوبی رخ داده که باید ادامه پیدا کند.
وی با تقدیر از حمایت‌های امام جمعه یزد در حوزه کتاب و کتابخوانی تأکید کرد: مهمترین نکته‌ای که ما در استان یزد به دنبال آن هستیم، توسعه کتابخانه‌های سیار است. اگر پیگیری‌ها و حمایت‌های لازم برای تأمین خودرو از داخل استان صورت بگیرد، کار تجهیز و تأمین منابع و نیروی انسانی آن را ما انجام می‌دهیم تا ان‌شاءالله در کنار ظرفیت‌های موجود در استان به شبکه‌ای گسترده برای خدمت‌رسانی تبدیل شود.
ضرورت خداباوری، تفکر و تعقل در مسیر آموزش
در ادامه نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه یزد آیت‌الله محمدرضا ناصری نیز ضمن خیرمقدم به دبیرکل و هیئت همراه و تقدیر از خدمات مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان یزد در سخنانی گفت: باید روی مقوله کتاب و کتابخوانی کار کرد و علاقه به کتابخوانی را از کودکی در بچه‌ها و به خصوص در مدارس ایجاد کرد. خیانتی که غربی‌ها در حوزه آموزش به ما و به بشریت کردند این بوده است که اجازه ندادند چند مسئله در رده افکار ما قرار بگیرد؛ تلاش کردند ما را در سطح نگه دارند که خودشان به عمق کشف علوم بپردازند.
وی افزود: اولین مسئله این بود که غربی‌ها تلاش کردنند «خداوباوری»، تدین و دین‌باوری را از بچه‌های ما بگیرند تا هویت نداشته باشند. چراکه اگر خداباوری در فرزندان ما به وجود بیاید، آنها هویت و شخصیت پیدا می‌کنند و غربی‌ها به فرزندان ما دسترسی نخواهند داشت. به همین دلیل آنها عملاً سعی می‌کنند که فرزندان ما بی‌دین بار بیایند و الگوهای خود را از فضای مجازی بگیرند.
آیت‌الله محمدرضا ناصری ادامه داد: دومین نکته که قرآن بر آن تأکید ویژه داشته، موضوع «تفکر» است. غربی‌ها از همان حدود ۱۰۰ سال پیش که مدارس را آوردند، اجازه ندادند بچه‌های ما لحظه‌ای تفکر کنند. درس‌هایی برای آنها تعیین کردند تا تنها با خواندن و حفظ کردن، نمره دریافت کنند. این روند اجازه و فرصت هر گونه فکر کردن را از فرزندان ما گرفته است. همین موضوع باعث می‌شود که همه در مدارس و دانشگاه‌های ما تنها در حال روخوانی هستند.
نقش کتابخانه‌ها در نهادینه کردن خداباوری، تفکر و تعقل
نماینده ولی فقیه در استان یزد در این باره توضیح داد: در این روند فرزندان ما پس از خارج شدن از دانشگاه وقتی معلم یا مدیر می‌شوند، قدرت اداره فضای کاری خود در مواجهه با چالش‌ها را نداشته باشند؛ چراکه آن معلم تنها کتاب‌های علمی را روخوانی کرده و یا آن مدیر تنها کتاب‌های مدیریت را روخوانی کرده است. این در حالی است که قرآن کریم بارها به طور مؤکد می‌فرماید که چرا تفکر نمی‌کنید؟
آیت‌الله محمدرضا ناصری سومین مسئله را «تعقل» یا رشد دادن عقل فرزندان این سرزمین دانست و گفت: اگر تعقل بچه‌های ما رشد کند، خوب را از بد و دوست را از دشمن تشخیص می‌دهند. تعقل باعث می‌شود که بدانیم ماهیت رابطه کشورهایی مانند انگلیس با ما چیست. کشوری که سیصد سال به ما ظلم کرد؛ در جنگ جهانی آرد و نان ما را بردند و باعث شدند ۹ میلیون نفر از مردم ما از گرسنگی بمیرند تا آن آرد و نان را به سربازان خودشان برسانند. لذا افرادی که تعقل داشته باشند دوست را از دشمن تشخیص می‌دهند.
رئیس شورای فرهنگ عمومی استان با اشاره به جایگاه کتابخانه‌های عمومی در حرکت آموزش در مسیر خداباوری، تفکر و تعقل گفت: باید از دانشجویان و دانشمندان دعوت کنیم تا در مورد موضوعات مختلف همفکری کنند. اگر کتابخانه‌ها مراکز برپایی چنین گردهمایی و همفکری‌هایی باشند گام مهمی برای پیشرفت کشور برداشته‌ایم. باید خداباوری، تفکر و تعقل را از سنین کودکی در فرزندان‌مان نهادینه کنیم وکتابخانه‌ها را به مرکز تردد اهل فکر و دانش و تحقیق تبدیل کنیم.
لزوم تنوع‌بخشی به منابع درآمدی نهاد برای توسعه کتابخانه‌های عمومی
مهدی رمضانی در ادامه سفر خود با مهران فاطمی، استاندار یزد دیدار و گفتگو کرد. وی در این نشست با اشاره به اینکه نگاه دولت به حوزه فرهنگ بسیار ویژه و خوب است، گفت: به دلیل نقش ویژه کتابخانه‌های عمومی در گسترش فرهنگ، نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور احکام متناسب برای برنامه هفتم توسعه را پیشنهاد داده است.
ضرورت توسعه کتابخانه‌های عمومی
دبیرکل نهاد تصریح کرد: کتابخانه مرکزی یزد نمونه‌ای بارز از گسترش خدمات کتابخانه‌های عمومی است. از این نظر ضرورت توسعه کتابخانه‌های عمومی غیرقابل‌انکار و البته تأثیرگذار است.
رمضانی در ادامه تأکید کرد: ما در حوزه توسعه کتابخانه‌های عمومی دو بال داریم؛ در حوزه توسعه پایدار فرهنگی کتابخانه مرکزی یکی از بال‌های ما است که خدمات متنوعی در آن ارائه می‌شود و شاخص‌های فرهنگی استان را ارتقا می‌دهد، بال دیگر در حوزه عدالت فرهنگی کتابخانه سیار است که با آن خدمت را به نزد مردم می‌بریم.
دبیرکل نهاد ادامه داد: در استان‌های مختلف بحث کتابخانه‌های مرکزی به جدیت در حال پیگیری است اما در بحث عدالت فرهنگی ضروری است که خیرین و دستگاهای اجرایی برای کتابخانه‌های سیار وارد گود شوند. با توجه به اینکه ما در حوزه کتابخانه‌های عمومی تنها بهره‌بردار هستیم، ضروری است که وسیله مورد نیاز برای کتابخانه سیار تأمین شود تا بتوانیم آن را تجهیز کرده و مورد بهره‌برداری قرار دهیم.
اتصال کتابخانه‌های عمومی و مدارس برای اجرای «زنگ خواندن»
رمضانی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به تأکید مقام معظم رهبری در حوزه کتاب و کتابخوانی گفت: یکی از نکاتی که مقام معظم رهبری به صراحت دستور داده‌اند «زنگ کتابخوانی» مدارس است. در مدارس دولتی این اتفاق نیفتاده و در بعضی مدارس غیردولتی به صورت محدود انجام می‌شود. ما در این زمینه طرحی داریم که کتابخانه‌ها را به مدارس نزدیک خود متصل کنیم تا کتابدار ما در زمان‌بندی مشخص و حداقل هفته‌ای یک ساعت در مدارس در مورد روش‌های مطالعه، سیر مطالعاتی، روش انتخاب کتاب و... برای دانش‌آموزان صحبت کند و منابع مورد نیاز را در اختیارشان بگذارد.
دبیرکل نهاد در پایان از استاندار یزد درخواست کرد مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان در جلسات شورای برنامه‌ریزی استان شرکت کند تا کتابخانه‌های عمومی و کتابخوانی در برنامه‌ریزی های استانی پررنگ‌تر شود.
صنایع بزرگ معین کتابخانه‌های عمومی
مهران فاطمی استاندار یزد نیز در این دیدار با اشاره به ضرورت توسعه کتابخانه‌های عمومی و تأکید صریح مقام معظم رهبری در موضوع کتاب و کتابخوانی گفت: رهبر انقلاب اسلامی در هیچ موضوع فرهنگی جز کتاب تا این حد به صراحت صحبت نکرده‌اند و این یکی پیشران‌های مهم برای اهداف عالی نهاد است.
وی افزود: طبق بررسی انجام شده متوجه شدیم صنایع بزرگ می‌توانند معین کتابخانه‌های عمومی شوند و این موضوع را در استان پیگیری کرده‌ایم. نهاد هم می‌تواند با پیگیری سهمی از بهره مالکانه یا حقوق دولتی معادن یا موارد مشابه داشته باشد.
ضرورت ارتباط مدارس و کتابخانه‌های عمومی
رئیس انجمن کتابخانه‌های عمومی استان با اشاره به ضرورت استفاده از ظرفیت‌های متنوع اقتصادی و خیرین برای رفع مشکلات مالی نهاد از طرح‌های ترویجی و توسعه نهاد حمایت کرد و گفت: بهترین بستر ما برای کتابخوان کردن مردم آموزش و پرورش است. بسته‌ای که در خصوص آموزش و پرورش مورد انتظار نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور است در سطح استان اجرایی خواهیم کرد تا به عنوان الگو در سایر استان‌ها مورد استفاده قرار گیرد.
استاندار یزد همچنین از حضور مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان در شورای برنامه‌ریزی استقبال کرد.
دیدار دبیرکل نهاد با خانواده شهید امیرحسین قربانی
دیدار و گفت و گوی دبیرکل نهاد با کتابداران استان یزد
بازدید دبیرکل نهاد از کتابخانه عمومی مهدی آذر یزدی
بازدید دبیرکل نهاد از کتابخانه حضرت امام خمینی(ره) یزد
بازدید دبیرکل نهاد از کتابخانه عمومی شهدای شاهدیه شهرستان یزد
بازدید دبیرکل نهاد از کتابخانه مرکزی یزد
نشست خبری دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور با رسانه های استان یزد
