به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نهاد کتابخانه های عمومی کشور به نقل آنا، سنت ترکیب‌بند سرایی برای اهل بیت(ع) سنتی دیرینه است که در سال‌های اخیر با انتشار ترکیب‌بند «با کاروان نیزه» علیرضا قزوه احیا شده و در بین ارادتمندان به اهل بیت عصمت و طهارت جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است. ترکیب بند «سلام بر زینب(س)» نهمین ترکیب‌بند زینبی از نغمه مستشارنظامی است که در راستای نذر چندین ساله این شاعر سروده شده، وی این ترکیب‌بند را با مطالعه بیانات مقام معظم رهبری(مد ظله العالی) پیرامون شخصیت حضرت زینب (س) سروده و جهت تبرک و تیمن خدمت ایشان ارسال کرده است، معظم‌له که همواره حامی شاعران و اهالی ادب هستند ضمن راهنمایی و اشاره به نکات ادبی در پیامی که از طریق دفتر ایشان به اطلاع شاعر رسید فرمودند:
«خیلی تشکر؛ شعر زیبا و خوش مضمون و خوش آهنگ؛ شکرالله سعیکم.»
لازم به ذکر است مجموعه‌ای از ترکیب بندهای آیینی این شاعر سال گذشته تحت عنوان «چهارده ترکیب‌بند آیینی» با مقدمه غلامعلی حداد عادل توسط انتشارات «دفتر نشر فرهنگ اسلامی» منتشر شده است؛ همچنین این انتشارات پیوست صوتی این مجموعه را با صدای بهروز رضوی در اختیار علاقه مندان به شعر آیینی قرار داده است.
این فایل را از اینجا بشنوید.
متن کامل این ترکیب بند در ادامه می‌آید؛
بسم الله الرّحمن الرّحیم
۱-
سلامی قدیمی‌تر از خلقت گل، سلامی مقدم‌تر از خلق عالم
سلامی بر آن آفتاب درخشان، سلامی بر آن خاندان مکرم
سلامی ازین بنده بر جان عالم، سلامی پیاپی، سلامی دمادم
سلامی به زینب (س) ز حوا، ز آدم، سلامی به زینب (س)، ز عیسی، ز مریم
سلامی ز ایوب بر صبر زینب (س)، سلامی ز یعقوب بر داغ قلبش
سلامی ز هاجر به سعی صفایش، سلامی ز زهرا (س)، سلامی ز خاتم
سلامأ علی سوره‌های تماشا، سلامأ علی رود مایل به دریا
سلامأ علی آل یاسین و طاها، "سلامی موکد باسماء اعظم"
سلامی به فخر تمام خواتین، سلامی به احیاگر دین و آیین،
سلامی بر آن صبح امید امت، سلامی بر آن آفتاب معظم*
سلامی چو بوی خوش آشنایی، بدان مردم دیده‌ی روشنایی
درودی چو نور دل پارسایان، بدان شمع خلوتگه پارسایی》
*زینب کبری یک نمونه برجسته تاریخ است که عظمت حضور یک زن را در یکی از مهمترین مسائل تاریخ نشان میدهد. اینکه گفته میشود در عاشورا، در حادثه کربلا، خون بر شمشیر پیروز شد - که واقعاً پیروز شد - عامل این پیروزی، حضرت زینب بود.
بیانات مقام معظم رهبری مد ظله العالی در دیدار جمعی از پرستاران نمونه کشور ۱/۲/۱۳۸۹،
۲-
مرا کو زبانی که از او بگوید*، دل و واژه‌هایی شکسته، پریشان
دل و داغ غربت، دل و داغ دوری، دل و چشم گریان، دل و درد هجران
چه‌ها می‌کشد دل، میان مقاتل، چه می‌ماند از دل، چه می‌ماند از جان
چه می‌ماند از جان در اندوه دنیا، چه می‌ماند از دل در اندوه انسان
سراسر دل عالم و داغ زینب، شباشب دل و بغض شام غریبان
غریبش حسین (ع) است و بیداد کوفه، غریبش حسن (ع) مانده در قحط یاران
غریبش رقیه، غریبش شریفه، غریبش حمیده، غریبش شهیدان
دل زینب (س) و داغ‌های پیاپی، دل زینب (س) و زخم‌های فراوان
بیان عاجز از شرح و تقریر این غم، زبان عاجز از وصف آن سرفرازان
الهی قسم بر نخ چادر او، مرا جرعه‌ای از نگاهش بنوشان
بخوان خطبه،ای آفتاب بصیرت، بخوان خطبه،ای پاسدار ولایت
بخوان خطبه،ای روشنی بخش ظلمت، بگو از گل سرخ باغ شهادت》
*ما البتّه آن بلندپروازی را نداریم، آن همّت را نداریم که بخواهیم بگوییم رفتار این بانوی بزرگ الگوی ما است؛ ما کوچک‌تر از این حرف‌ها هستیم؛ امّا باید به‌هرحال حرکت ما در جهت حرکت زینبی باشد؛ باید همّت ما، عزّت اسلام و عزّت جامعهی اسلامی و عزّت انسان باشد؛ همان‌که خدای متعال با احکام دینی و شرایعِ بر پیغمبران، مقرّر فرموده است..
بیانات مقام معظم رهبری مد ظله العالی در دیدار پنجاه هزار فرمانده بسیج سراسر کشور ۲۹/۸/۱۳۹۲،
۳-
شگفتا صلابت، شگفتا بلاغت، شگفتا صراحت، شگفتا فصاحت
شکوه آفرین زن، غرور آفرین زن، حماسی‌ترین زن، وفا را نهایت
چو دریاست زینب، شکیباست زینب، چو زهراست زینب، چو زهرا به عفت *
چو مادر غیور و محب ولایت، چو مادر بصیر و چراغ هدایت
چو مشکات در شب، چه نوریست یا رب، سرافراز رایت، درخشنده آیت
کلامش متانت، نگاهش عنایت، خروشنده بحری، چو دل بی نهایت
علی گونه منبر، چو زهرا (س) مطهر، حسین (ع) و حسن (ع) را، گل باغ رحمت
حسینی عبادت، حسینی کرامت، حسینی دیانت، حسینی شهامت**
شگفتا کلامش، به راه امامش، مکرم چو مامش، گل باغ عصمت
شگفتا شکوهش، دل همچو کوهش، به فتح الفتوحش، به تبیین نهضت
نسیما چو بر گنبد او رسیدی، چو بر صحن و ایوان زینب وزیدی
پیامی رسان از دل شرمساری، سلامی رسان از دل پر امیدی》
*این بزرگوار، زینب کبریٰ (سلام الله علیها)، دو نکته را نشان داد: یک نکته اینکه زن میتواند اقیانوس عظیمی باشد از صبر و تحمّل؛ دوّم اینکه زن میتواند قلّه‌ی بلندی باشد از خردمندی و تدبیر؛ این‌ها را عملاً زینب کبریٰ (سلام الله علیها) نشان داد؛ نه فقط به آن عدّه‌ای که در کوفه و شام بودند؛ به تاریخ نشان داد، به همه‌ی بشر نشان داد.
بیانات مقام معظم رهبری مد ظله العالی در دیدار پرستاران و خانواده شهدای سلامت ه مناسبت ولادت حضرت زینب کبری (سلام الله علیها) و روز پرستار ۲۱/۹/ ۱۴۰۰
*مجسّمه‌ی عزّت است زینب کبری، همچنان‌که حسین بن علی (علیه‌السّلام) در کربلا، در روز عاشورا مجسّمه‌ی عزّت بود.
بیانات مقام معظم رهبری مد ظله العالی در دیدار پنجاه هزار فرمانده بسیج سراسر کشور ۲۹/۸/۱۳۹۲.
۴-
دریغا ز یاران، از آن تک سواران، ز شیران میدان، از آن تیزتازان
دریغا دلیران، ز نسل امیران، از آن سرفرازان، از آن پاکبازان
به صولت چو حمزه، به تقوای سلمان، به شوق شهادت، شتابان شتابان
کجا، چون برادر، چنین مرد راهی، کجا همچو یاران، چنان دلنوازان
شهیدانه ماندن، شهیدانه رفتن، دلیرانه هفتاد و دو مرد میدان
شهیدانه مست قنوت شهادت، شبیخون زده بر همه بی نمازان
غیور و دلاور، سر افراز و صفدر، ز تن می‌زند پر، سر بی قراران
چراغند سرها، درخشان، معلّا، ز شوق وصالت چو شمع گدازان
دهان باز کردی، شب ما سحر شد، دل حق شناسان به عیّوق بر شد
خوشا شرح زیباترین زخم خونین، خوشا راز دل گفتن کارسازان
سخن گفتی و سنگ خونین جگر شد، سخن گفتی و کوه زیر و زبر شد
سخن گفتی و آه عالم برآمد، سخن گفتی و چشم خورشیدتر شد*》
*او زن تاریخ است؛ این زن، دیگر ضعیفه نیست. نمیشود زن را ضعیفه دانست. این جوهر زنانه‌ی مؤمن، اینجور خودش را در شرائط دشوار نشان میدهد. این زن است که الگوست؛ الگو برای همه‌ی مردان بزرگ عالم و زنان بزرگ عالم. انقلاب نبوی و انقلاب علوی را آسیب‌شناسی میکند؛ میگوید شماها نتوانستید در فتنه، حق را تشخیص بدهید؛ نتوانستید به وظیفه‌تان عمل کنید؛ نتیجه این شد که جگرگوشه‌ی پیغمبر سرش بر روی نیزه رفت. عظمت زینب را اینجا میشود فهمید.
بیانات مقام معظم رهبری مد ظله العالی در دیدار جمعی از پرستاران نمونه کشور ۱/۲/۱۳۸۹،
۵-
خوشا خطبه خوان آفتاب سخنور؛ خوشا بنت زهرا (س)، خوشا دخت حیدر (ع)
خوشا پرچم دین به دست امینش، خوشا لحن مادر، خوشا صوت خواهر
خوشا صوت تبیین، خوشا عزت دین، خوشا فتح شیرین، خوشا اینچنین زن
چو پولاد محکم*، سخن‌های زینب (س)، چنان آب جاری*، به معنا، چو کوثر
جهاد روایت**، سلاح حکایت، به راه ولایت، خوشا راه زینب (س)
همه حجب و عفت، همه عشق و عزت، صبور و مدبر، غیور و دلاور
هنر چیست جز نور روشنگر دل، هنر چیست جز روشنای محافل
هنر چیست؟ این خطبه‌های منور، هنر چیست؟ این واژه‌های معطر***
گرفته ست بر دست خون خدا را، روایت کند عزّت کربلا را
بصیر و پرستار، این طرفه خواهر، غیور و سلحشور این طرفه مادر
کمالات آل عبا وصف نامش، اشارات پیغمبران در کلامش
کرامات صدیقه در خطبه او، سلام حسین (ع) است و رمز قیامش》
* لفظ مثل پولادْ محکم، معنا مثل آبِ روان تا اعماق جان‌ها می‌نشیند. در آن‌چنان وضعیّتی زینب کبری مثل خود امیرالمؤمنین حرف زد؛ تکان داد دل‌ها را، جان‌ها را و تاریخ را؛ این سخن ماند در تاریخ.
بیانات مقام معظم رهبری مد ظله العالی در دیدار پنجاه هزار فرمانده بسیج سراسر کشور ۲۹/۸/۱۳۹۲
*نکته مهمّ دیگر در زندگی این بزرگوار که آن هم باز نشانه تدبیر است، این است که این بزرگوار جهاد تبیین را، جهاد روایت را راه انداخت؛ نگذاشت و فرصت نداد که روایت دشمن از حادثه غلبه پیدا کند؛ کاری کرد که روایت او بر افکار عمومی غلبه پیدا کند. حالا تا امروز روایت زینب کبری (سلام الله علیها) از حادثه عاشورا در تاریخ مانده، [امّا]در همان زمان هم تأثیر گذاشت در شام، در کوفه، در مجموعه سال‌های حکومت اموی و منتهی شد به ساقط شدن حکومت اموی.
بیانات مقام معظم رهبری مد ظله العالی در دیدار پرستاران و خانواده شهدای سلامت یه مناسبت ولادت حضرت زینب کبری (سلام الله علیها) و روز پرستار ۲۱/۹/ ۱۴۰۰
*بنیانگذار بنای حفظ حوادث با ادبیات و هنر، زینب کبری (سلام‌اللَّه‌علیها) است. اگر حرکت و اقدام حضرت زینب نمی‌بود و بعد از آن بزرگوار هم بقیه اهل بیت (علیهم‌السّلام) - حضرت سجاد و دیگران - نمی‌بودند، حادثه‌ی عاشورا در تاریخ نمی‌ماند. بله، سنت الهی این است که این‌گونه حوادث در تاریخ ماندگار شود؛ اما همه سنت‌های الهی عملکردش از طریق ساز و کارهای معینی است. ساز و کار بقای این حقایق در تاریخ این است که اصحاب سِرّ، اصحاب درد، رازدانان و کسانیکه از این دقایق مطلع شدند، این را در اختیار دیگران بگذارند؛ بنابراین خاطره‌گویی و تدوین و پخش خاطرات را باید در جایگاه حقیقی خودش نشاند، که جایگاه بسیار بالا و والایی است و بسیار مهم است.
بیانات مقام معظم رهبری مد ظله العالی در دیدار جمعی از پیشکسوتان جهاد و شهادت و خاطره گویان دفتر ادبیات و هنر مقاومت ۳۱/۰۶/۱۳۸۴
۶-
سخن آمد از نام زینب (س)، چه نامی! قسم خورده بر نام او هر امامی
نوشته ست بر لوح محفوظ نامش، رسیده ست از جانب حق سلامی
چه نامی برازنده‌ی دخت زهرا (س)؟ چه نامی ست زیبنده‌ی بنت حیدر (ع)؟
خدا گفت: زینب، نبی (ص) گفت: زینب، علی (ع) گفت: زینب؛ چه ارج و مقامی
اشارت به زهراست آغاز با (زا)، نشان از علی (ع) مانده بر (یای) نامش
حسین (ع) و حسن (ع) راز (نون)، رمز گلگون، نبی (بای) زینب (س)؛ چه حسن ختامی!
سخن را اگر زینتی هست: زینب (س)، وفا را اگر شوکتی هست: زینب (س)
اگر عشق را حجتی هست: زینب (س)، عقیله ست، خاتون والامقامی
سراسر سلام است الفاظ نامش، سراسر شکوه است نطق و کلامش
نماز شبش رشک انس و ملک شد، چه نیکو نمازی چه نیکو قیامی*
بخوان نام او را بر اوراق دفتر، که نامی ز من گر نماند، نماند
مرا درس عشق است شیرین‌تر از جان بگو جان به تن گر نماند نماند》
*وقتی که دشمن میخواهد زینب کبری را به آنچه که برایش پیش آمده، شماتت کند، میفرماید: «ما رأیت الاّ جمیلا»؛ جز زیبائی، چیزی ندیدم. برادرانش، فرزندانش، عزیزانش، نزدیکترین یارانش، این‌ها در مقابل چشمش قطعه قطعه شدند، به خاک و خون تپیدند، خونشان ریخته است، سرهایشان بالای نیزه رفته است؛ میگوید جمیل، زیبا! این چه جور زیبائیای است؟ این زیبائی را همراه کنید با آنچه که نقل شده است که زینب کبری حتّی در شب یازدهم نماز شبش ترک نشد. در طول دوران اسارت، انقطاع الیاللَّه‌اش، دلبستگیاش به خدای متعال، رابطه‌اش با خدای متعال سست نشد، کم نشد، بلکه بیشتر شد. این زن، الگوست.
بیانات مقام معظم رهبری مد ظله العالی در دیدار جمعی از پرستاران نمونه کشور ۱/۲/۱۳۸۹،
۷-
چنان مست عشقند مردان این ره، که بر دوش اگر سر نباشد، نباشد
دراین راه جز وصل جانانه دل را، تب و تاب دیگر نباشد، نباشد
حسین (ع) است و دشت بلا، قلب خونین، حسین (ع) است و هفتاد و دو داغ سنگین
حسین (ع) است و دیگر برایش سپاهی، به غیر از تو، خواهر، نباشد، نباشد
به قربان بی تابی جان زینب (س)، دل و جان عالم به قربان زینب (س)،
که در هر دو عالم به اولاد آدم، ازین غم گرانتر نباشد! نباشد!
غزل می‌تراود ز خون شهیدان، زهی زلف خونین زهی رو سپیدان
شفای لب تشنگان وصالت، به جز حوض کوثر نباشد، نباشد
الهی به زینب (س)، الهی به زهرا (س)، الهی به یاسین، الهی به طاها
که دست و نگاهم، به دنیا و عقبا، به جز سوی این در نباشد نباشد
من و شرمگینی، من و روسیاهی، الهی، الهی، الهی، الهی
که جز ذکر پاکان، مرا هیچ ذکری بر اوراق دفتر نباشد، نباشد
الهی به حق رسول کرامت، به حق شفیعان روز قیامت
بخوانم از اعوان و انصار زینب (س)، بخوانم از انصار و اعوان عترت*》
نغمه مستشارنظامی شهریور ۱۴۰۱
*پروردگارا! تو را به حسین و زینب علیهماالسّلام قسم می‌دهیم که ما را جزو دوستان و یاران و دنباله‌روان آنان قرار بده.
بیانات مقام معظم رهبری مد ظله العالی در خطبه نماز جمعه ۱۹/۰۳/۱۳۷۴
گفتنی است نغمه مستشار نظامی از سال ۱۳۹۸ دبیری محافل ادبی نهاد کتابخانه های عمومی را بر عهده دارد. شبکه محافل ادبی نهاد در ۳۱ استان کشور با دبیری شاعران شاخص به ارائه خدمات می پردازند و پس از ایام کرونا و رفع محدودیت های بهداشتی در شهرستان ها و کتابخانه ها نیز فعال شده اند. هم اکنون ۴۰۰ محفل ادبی فعال در سراسر کشور مشغول فعالیت های ادبی کتاب محور، در راستای برنامه های نهاد کتابخانه های عمومی کشور هستند.