به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی فارس به نقل از خبرگزاری ایرنا، محمد حسن کاظمی شیرازی و دخترش دکتر هلن کاظمی واقف یکی از بزرگترین موقوفه‌هایی هستند که با نیت توسعه علم و دانش، ترویج علوم دانشگاهی و حوزوی؛ حمایت از نخبگان، دانشجویان، طلاب و پژوهشگران، احداث ساختمان‌های آموزشی و تهیه کتاب هدیه شده است.
هرچند این همه سخاوت خاندان کاظمی نیست و ساخت آسایشگاه و سرای سالمندان، خوابگاه و واحدهای مسکونی ویژه دانشجویان و طلاب، ساخت استراحتگاه همراهان بیمار، برگزاری ویژه برنامه‌های جشن عید قربان و میلاد پیامبر(ص) از دیگر نیات واقفانه زمین‌های زراعی بیضا، باغات خفر، سه هزار زمین و ۲ هکتارباغ و یک باب منزل مسکونی در شیراز است که به دست سخاوتمند محمد حسن کاظمی و دختر نیک اندیشش وقف عمومی شده است.
هنگامی که سال ۹۵ این وقف با حضور رئیس وقت سازمان اوقاف و امور خیریه کشور رونمایی شد از آن به عنوان بزرگترین وقف معاصر کشور نام برده شد و بسیاری از کارشناسان معتقدند که وقف این اموال در راه علم و دانش در کشور نوعی گفتمان و رویه برای گشودن در وقف‌های علمی بیشتر را گشود و پس از آن بود که وقف‌هایی با نیت حمایت از علم و دانش روندی فزاینده گرفت.
اکنون در هفته کتاب شاهد بخشی دیگر از وقف پر دامنه مرحوم کاظمی و دکتر هلن کاظمی هستیم؛ جایی که وقتی دختر دید به دلایلی اکنون نمی‌شود بر نیت واقفانه پدر یعنی راه اندازی یک پژوهشکده تخصصی جرم‌شناسی جامعه عمل پوشید از ایجاد یک کتابخانه تخصصی با این موضوع در منزل موقوفه خود آغاز کرده است.
این کتابخانه که حالا تنها کتابخانه عمومی مستقل فارس نیز هست همراه با یک سالن مطالعه و یک مرکز گردهم‌آیی پژوهشی در خانه خیابان شهامت راه‌انداری شده که از پدر به دختر رسیده و این بانوی خیراندیش نیز آن را با نیت حمایت و تجلیل از نخبگان دانشگاهی و علم و دانش وقف کرد.
وقف علم و دانش در این خانواده موروثی است و کاظمی‌های شیراز سخاومندانی هستند که می توان آنها را به معنای واقعی کلمه وارثان آگاهی و واقفان علم و دانایی خواند.
به بهانه و در حاشیه افتتاح رسمی کتابخانه عمومی موقوفه کاظمی با هلن کاظمی واقف و تولیت این موقفه گرانبها و ارزشمند به گفت‌وگو نشستیم؛ بانویی که خود نیز هم مسلک با پدر، ید طولایی در علم آموزی و البته اهدای دانایی دارد.
کتابخانه جرم شناسی، قدمی در مسیر سلامت جامعه
هلن کاظمی به ایرنا گفت: من به عنوان متولی موقوفات پدرم این را وظیفه خود می دانم که هرجا برای تحقق این نیات واقفانه مشکلی سد راه باشد که فورا نتوانم آن را حل کنم، پایه آن را بگذارم تا پس از من عملی شود.
او ادامه می‌دهد: یکی از این نیت‌ها ساخت پژوهشکده تخصصی جرم شناسی است، پژوهشکده‌ای که در دنیا مانندی ندارد و بر اساس این نیت باید ساختمانی احداث و به این منظور استفاده شود؛ چون دیدم به دلیل تصرف عدوانی زمین این پژوهشکده هم اکنون امکان تملک و احداث نیست و باید راه دادگاه را رفت، با کمک دکتر نجفی ابرندآبادی پدر جرم شناسی ایران و دکتر ابراهیمی استان جرم شناسی دانشگاه شیراز، نخستین کتابخانه تخصصی جرم‌شناسی را در منزل موقوفه خود راه انداری کردم تا محلی برای مطالعه و پژوهش در این زمینه باشد.
به گفته این بانوی نیکوکار توسعه سلامت اداری و مالی کشور و سلامت دستگاه حقوقی همواره دغدغه محمد حسن کاظمی شیرازی بوده و به همین دلیل نیز حمایت ویژه از طرح های نخبگان رشته حقوق را مد نظر قرار داده است.
او این را هم اضافه کرد که هر گاه شرایط ساخت و ایجاد پژوهشکده فراهم شد ساخته و کتابخانه جرم شناسی نیز به آنجا منتقل می‌شود.
در این کتابخانه چهار هزار جلد از معتبرترین کتابهای جرم شناسی گرد آمده و در اختیار عموم استفاده کنندگان قرار گرفته است
اما این همه برکت آفرینی این کتابخانه نیست و حالا این کتابخانه با اهدای کتابخانه شخصی فاطمه (ژیلا) کریمی بانوی سرشناس باستان‌شناس به این کتابخانه شامل یکهزار جلد از کتابهای مرجع و منبع تاریخ و باستان شناسی، نوعی کتابخانه تخصصی تاریخ نیز در اینجا شکل گرفته است.
کاظمی می‌گوید: بسیاری از ساکنان این منطقه مراجعه و ابراز کردند که چرا فقط کتابخانه تخصصی راه اندازی شده، مردم این محله در نزدیکی خود کتابخانه و سالن مطالعه ندارند؛ به همین دلیل خرید کتابهای عمومی مانند روانشناسی و رمان نیز آغاز شد و سالن مطالعه مجزا نیز راه اندازی شد تا مورد استفاده عمومی قرار گیرد.
اگر چه به گفته او هنوز شمار کتابهای عمومی کتابخانه کم است اما قرار است از محل درآمدهای موقوفه ماهانه تعدادی کتاب به منابع تنها کتابخانه مستقل فارس افزوده و برای استفاده عمومی غنی‌تر شود.
وی درباره سالن‌های مطالعه و سمینار نیز توضیح داد: این سالن طبق استاندارد با میزهای تک نفره ساخته شده و اتاقی نیز با میزهای چهارنفره برای تبادل نظر و همفکری در هنگام نگارش جمعی مقاله ها پیش بینی و آماده شده است و اتاق سمینار مجزایی نیز برای برپایی جمع‌های اساتید و دانشجویان تدارک دیده شده است.
سخاوتمندی دامنه دار کاظمی‌ها از خانه پدری تا روستاهای محروم
هلن کاظمی خانه پدری و ارثیه خود را به سبک پدر وقف علم و دانش کرد تا برای تجلیل و حمایت از نخبگانی که کاری مفید – کوچک یا بزرگ - برای مملکت انجام داده‌اند و گردهمایی های علمی مورد استفاده قرار گیرد. اما در ادامه خبری که در افتتاحیه کتابخانه جرم شناسی اعلام شد وقف خودرو شخصی این بانو برای راه اندازی یک کتابخانه سیار بود. در این باره از او پرسیدم.
آنطور که این واقف علمی کشور می‌گوید: پدر یک وانت به دختر بخشید تا برای رسیدگی به کارهای باغات و مزرعه که امروز وقف علم و دانش است، کارگشا باشد.
کاظمی می‌گوید: دیدم این وانت برای حرکت در مسیرهای خاکی و روستایی خوب است آن را اهدا کردم تا برای راه اندازی یک واحد کتابخانه سیار مورد استفاده قرار گیرد و کتاب برای کودکان روستایی ببرد، گفتند باید به نام شود؛ گفتم چه ایرادی دارد آن را به نام نهاد کتابخانه‌های عمومی زدم و تجهیز و راه اندازی این کتابخانه را تقبل کردم تا مردم روستا نیز از نعمت کتاب برخوردار شوند.
اهدای دانایی، ریشه دار در خاندان پدری
از او پرسیدم چرا کتاب؟ او می گوید: کتاب بهترین دوست و به واقع "یار مهربان" است که از آن می‌آموزیم و در هر حالی با ما همراه می‌شود.
کاظمی ادامه می دهد: اگر ناراحت باشیم خواندن کتاب حالمان را بهتر می‌کند، اگر شاد باشیم خواندن شعری متناسب ما را سر ذوق می‌آورد؛ کتاب همیشه همراه است و توقعی از ما ندارد.
او با این گفته پدرش موافق و معتقد است که کسی که علم و تخصص دارد و با کتاب مانوس شده، آگاهی یافته و می‌داند دیگر نمی‌تواند مسیر اشتباه برود.
اهدای کتاب و وقف علم و دانایی در خانواده کاظمی شیرازی ریشه‌ای ستبر دارد؛ او می‌گوید هنگامی که پدرش محمد حسن ۴۰ روز داشته، مادربزرگش زور رضا خانی را برای کشف حجاب تاب نیاورده و همراه با نوزادش به نجف نزد پدر همسرش محمد کاظم شیرازی رفته که مجتهد و مرجع تقلید است.
او می گوید: پنج سال زندگی نزد پدر بزرگ محمد حسن را با کتاب و علم مانوس کرده چراکه به قول پدر حاج محمد کاظم شبها را تا صبح به مطالعه و تالیف می‌گذرانده است.
به گفته کاظمی پدر بزرگش نیز پنج هزار و ۸۰ جلد کتاب در کتابخانه شخصی خود داشته که همراه با قفسه‌ها و میز و مبل و صندلی به حافظیه اهدا کرده و اکنون کتابخانه حافظیه است.
با این سابقه درخشان در اهدای دانایی می‌توان وقف خانه پدری برای علم و دانش و راه اندازی کتابخانه و سالن مطالعه را بیشتر درک کرد.
ترغیب نخبه ها برای خدمت به ایران هدف بزرگ پدرم بود
دکتر هلن کاظمی که خود دانش‌آموخته شیمی از اتریش و آلمان است و در بازگشت به ایران از هسته اولیه آزمایشگاه میراث فرهنگی کشور بوده، می‌گوید: هدف ما این است تا بچه‌های دانشجو و نخبه و دانشمند را ترغیب کنیم در خاک خود بمانند، به وطن خود خدمت کنند؛ این بسیار دغدغه پدرم بود.
او از قول پدرش می‌گوید: چرا فرزندان این سرزمین اینجا پرورش پیدا کنند و به بیگانه خدمت کنند تا در پایان پیری احساس تهی بودن را تجربه کنند.
به اعتقاد او خدمت به وطن حتی اگر اندکی باشد نیرو و انرژی به انسان می‌دهد که وصف شدنی نیست؛ درست است در اروپا و کانادا امکانات بیشتر است اما نباید خدمت به بیگانگانی که شایستگی آن را ندارند را به کشور خود ترجیح بدهیم.
با همین تفکر است که حمایت و تجلیل از نخبگان کشور برای ترغیب آنها به خدمت در وطن از اهداف بزرگ موقوفات کاظمی شده است.
