به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانههای عمومی استان قزوین، هفدهمین رویداد کسبوکار در کتابخانههای عمومی با حضور سید باقر میرعبداللهی، معاون برنامهریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات نهاد کتابخانههای عمومی کشور؛ ابراهیم نظری، رئیس کانون کارآفرینان استان قزوین و کارآفرین برتر بخش صنعت؛ مسلم شیروانی، عضو هیأت علمی و معاون پژوهشی پژوهشکده آیندهپژوهشی دانشگاه بینالمللی امام خمینی (ره)؛ محمد حسین خوانساری، دبیر کانون کارآفرینان استان قزوین و کارآفرین برتر بخش خدمات؛ فاطمه محمدبیگی، مدیر کل کتابخانههای عمومی استان؛ علی دهباشیپور، مدیرکل بهزیستی؛ کبری علیخانی، مدیر کل امور بانوان و خانواده استانداری؛ سید علی اکبر موسوی، مدیر کل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، کتابداران، صاحبان صنایع و اعضای برتر کتابخانههای عمومی در سالن جلسات پارک علم و فناوری قزوین برگزار شد.
معاون برنامهریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات نهاد کتابخانههای عمومی کشور در این رویداد، ضمن اشاره به محتوای کتاب «اقتصاد با ابعاد انسانی کوچک زیباست»، نوشته ارنست فردریک شوماخر اقتصاددان و متفکر معاصر و درگذشته به سال 1997، گفت: محتوای مرکزی این کتاب قدیمی و خواندنی، توجه به مفهوم «توسعه پایدار ولی متوازن» است. نویسنده، ضمن توجه به آسیبهای فرهنگیِ جهانیشدن، این پرسش مهم را مطرح میکند که «منطق تولید چیست؟» و پاسخ نظام مصرف را این گونه نقل میکند: انباشت ثروت، تولید بیشتر، پولدارتر شدن و در نهایت دامن زدن به مصرف هر چه بیشتر. این رویه، اگر چه رفاهی نسبی برای گروهی از مردم به ارمغان میآورَد، اما عدالت ـ که از نظر نویسنده ارزش مطلق دارد ـ و ارزشهای غیرمادی دیگر را فراموش میکند.
میرعبداللهی افزود: نفی نگاه مکانیکی به انسان و اجتماع در فرایند توسعه، پیام کتاب آقای شوماخر است؛ کتابی که اعتبارش را در پیشبینیهای درست نویسنده در باب وقوع بحران انرژی، تخریب خانمانبرانداز محیط زیست و مسایل جهانی مربوط به حوزه نفت شاهد بودیم. نویسنده میگوید اقتصاد باید کاری برای ارتقای کیفیت زندگی انسان انجام دهد و به این منظور باید بسیاری از مفاهیم را بازتعریف کند. یکی از این مفاهیم «کار» است. نویسنده، بهدرستی، معتقد است کار (مثلاً کشاورزی) فقط صنعت نیست؛ رابطه انسان با طبیعت هم هست.
معاون برنامهریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات نهاد در ادامه گفت: کشف رابطه اقتصاد با زندگی، چنانکه شوماخر و دیگر اقتصاددانان دغدغهمند به دنبال آن بودند، شبیه رابطه میان کتابخانه ـ به عنوان عامل ایجاد نظم اجتماعی ـ و جامعه / اجتماع است. کتابخانه «عمومی» با «عموم» مردم در ارتباط است و کارکرد متفاوتی نسبت به «نهاد»های دیگر، که به گروهی خاص خدمات می دهند، دارد. پاسخ به این پرسش که ارتباط کسبوکار با کتابخانه عمومی چیست نیز در همین نکته نهفته است. در واقع، بهتر است بگوییم «عمومی» در این جا نه صفت منابع کتابخانهای و نه صفت کاربر است، بلکه صفت خود کتابخانه است؛ یعنی ما در کتابخانه نه فقط کتاب میخوانیم تا منابع کتابخانهای را بنیاد کارمان بدانیم، و نه عضو/ مراجع کتابخوان ـ حتی با وصف عمومیتاش ـ موضوع کار ماست، بلکه کتابخانه را بازتابدهنده زندگی میدانیم و به همین دلیل معتقدیم کتابخانه، در این تعریف جامع، عرفی و زندگیمحور، میتواند ما را از ابتذال خواندن نجات دهد و به فراسوی قفسهها ببرد.
میرعبداللهی یادآور شد: بسیاری از کتابداران شاغل در نهاد کتابخانههای عمومی، با درک عمیق و صمیمانه مفهوم «کتابخانه عمومی به مثابه مرکز فرهنگی و اجتماعی»، فراتر از وظیفه سازمانی خود ظاهر شدند. برگزاری رویدادهای کسبوکار نیز بیانگر علاقه و اعتقاد این گروه از کتابداران است. نهاد کتابخانههای عمومی کشور خوشحال است که در این نوع فعالیتها و زمینهسازیها توانسته، ضمن انجام وظیفه تسهیلگری خود، از دانشگاه و فضای آکادمی نیز پیش بیفتد.
فاطمه محمدبیگی، مدیرکل کتابخانههای عمومی استان قزوین نیز در این جلسه گفت: کتابداران و استادان کتابداری تصدیق میکنند که رویکرد کتابخانههای عمومی در سالهای اخیر تغییر کرده و از یک فضای سنتی به فضای تعاملی چندمنظوره تبدیل شدهاند که افراد میتوانند در این فضاها حضور یابند و، ضمن پیگیری علایق خود، نیازهای اطلاعاتی و خدماتی خود را ـ برای نمونه در حوزه کسبوکار ـ برطرف کنند.
وی اضافه کرد: در حال حاضر کارگاهها و نشستهای متعددی در اکثر کتابخانههای عمومی در استان قزوین در حال برگزاری است. موضوع این نشستها بعد از شناخت نیاز اعضا و مراجعان تعریف میشود؛ نیازهایی که فراتر از آموزشهای رسمی است و از آنجا که کتابخانههای عمومی نقشی انکارنشدنی در سپهر دانش و اطلاعات جوامع دارند، بنابراین به عنوان یک محیط فرهنگی، در کنار مدارس و دانشگاهها، در مهارتافزایی و حتی تولید محصول نقش مهمی ایفا میکنند.
محمدبیگی با بیان گزارشی از فعالیت کتابخانههای عمومی استان برای توسعه کسبوکارهای محلی گفت: نتیجه تلاشهای کتابداران ما را میتوان در رویداد امروز و نمایشگاهی که در حاشیه این رویداد برگزار شده مشاهده کرد؛ نمایشگاهی که هدف آن کمک به اقتصاد خرد خانواده است. علاوه بر ارائه آموزشهای علمی و مهارتی در کتابخانهها، نمایشگاههای فروش این محصولات تولیدی نیز به همت کتابداران برگزار میشود تا نقشی چندمنظوره در انجام وظیفه کتابخانه به عنوان مرکز فرهنگی اجتماعی داشته باشند.
ابراهیم نظری، رئیس کانون کارآفرینان استان قزوین و کارآفرین برتر بخش صنعت، ضمن بیان تجربیات و خاطرات کارآفرینانه خود، گفت: توجه به ابعاد خاصی از منابع مربوط به روانشناسی مثبتنگر میتواند یکی از ابزارهای توفیق کارآفرین در آغاز کارش باشد. آگاهی از محتواهای مفید در این باره برای کارآموز و کارآفرین لازم است که بسیاری از این منابع در کتابخانههای عمومی موجودند.
وی افزود: اگر میخواهیم کارآفرین برتر باشیم و اساساً اگر به دنبال متمایز و متفاوتبودن در هر حرفهای هستیم، باید انگیزه آن کار را در خود ایجاد و تقویت کنیم و در این زمینه کتابخانههای عمومی، به دلیل توانایی در گردآوری افراد، میتوانند بسیار نقشآفرین باشند. برای افزایش کارایی و ارتقای بازدهی باید استادان، معلمان و کارمندان ما از روزمرگی درآیند و فعال و پرانگیزه شوند.
علی دهباشیپور مدیرکل بهزیستی استان قزوین نیز در این جلسه گفت: ورود علمی و اجرایی نهاد کتابخانههای عمومی به حوزه کسبوکارهای خانگی و مشاغل کوچک، اقدامی ارزشمند، بیسابقه و دستاوردی عظیم برای کتابخانهها در ایران است.
علی دهباشیپور افزود: کتابخانههای عمومی میتوانند حلقه واسط میان افرادی باشند که میخواهند وارد حوزه کسبوکارهای کوچک شوند. علاوه بر این، کتابخانههای عمومی کارآفرینان را با مشاوران خبره پیوند میدهند یا آنها را به سرمایهگذاران حامی مرتبط میکنند.
مسلم شیروانی، عضو هیأت علمی و معاون پژوهشی پژوهشکده آیندهپژوهشی دانشگاه بینالمللی امام خمینی (ره) نیز به ظرفیت کتابخانههای عمومی برای رونق کسبوکارهای کوچک اشاره کرد و گفت: کتابخانهها با داشتن شبکهای پهناور از شهرهای بزرگ گرفته تا روستاهای کوچک، میتوانند امکان توسعه کسبوکارها را برای عموم فراهم کنند.
وی تأکید کرد: لازمه سیاستگذاری در بخش علم و فناوری برای توسعه تولید که باعث افزایش بهرهوری و تسهیل زیستبوم میشود، آیندهنگری و آیندهنگاری علم و فناوری است. کتابخانه مکانی امن و موقعیت فرهنگی مناسبی برای افرادی است که به دلیل برخی محدودیتها برای راهاندازی کسبوکارهای کوچک و خانگی، امکان حضور در این حوزه اقتصادی و فرهنگی را ندارند. ما این فرصت را به آنها میدهیم که هم اطلاعات کافی جمعآوری کنند و هم با معرفی کسبوکار خود به درآمدزایی برسند. کامیابی کتابخانهها در حوزه عمل و اجرا برای ارائه خدمت به خدمتگیران، مستلزم توجه به حوزه روشها و پیش از آن، مستلزم توجه به برخی مباحث مفهومی است. یکی از این مباحث مفهومی، تعریف خود مفهوم «خدمت» است. ضمن اینکه باید توجه داشت که هر مفهوم معنوی ـ مانند مفهوم «خدمت» ـ با توجه به زیستبوم فرهنگی ویژهاش تعریف میشود. کتابخانهها زمینهساز تحقق پژوهشهای واقعی و کاربردی هستند و میتوانند ضعف نظام تعلیم و تربیت رسمی در این بخش را جبران کنند.
وی تأثیرگذاری و ارزشمندی کتابخانه و کتابدار در فرهنگ عمومی را عامل مهمی برای ایجاد فضای امن و اعتمادآمیز دانست و افزود: ایجاد این فضای اعتماد و امید، ضمن اینکه ارزش و اهمیت کار کتابدار را نشان میدهد، در گرو این است که اولاً مدیران، کتابخانه را در برنامهها و اقداماتشان مرکز فرهنگی ببینند و کتابداران نیز کار واقعی خود را بیرون از فضای فیزیکی کتابخانه جستوجو کنند. توسعه نظام کسبوکار و کارآفرینی میتواند محرک اشتغال باشد و زمینههای توسعه همهجانبه کشور را فراهم آورد و با توجه به اینکه کارآفرینی مورد توجه همه کشورها است در ایران شرایط محیطی مناسب و پرورش روحیه کارآفرینی در کتابخانهها یک فرصت ویژه به شمار میرود.
همچنین محمدحسین خوانساری، دبیر کانون کارآفرینان استان قزوین و کارآفرین برتر بخش خدمات، بر اهمیت استفاده از فضای مجازی برای بازاریابی تأکید کرد و گفت: مطالعه در این زمینه از اهمیت بسیار برخوردار است و میتواند قدمهای ما را برای رسیدن به هدف بلندتر کند. متأسفانه پژوهش در این حوزه چندان پربار نیست.
وی تأکید کرد: پژوهش عامل دستیابی به بازار کار خوب و جذب مخاطب و مشتری است. در این راستا کتابخانههای عمومی اقدامات مؤثری در سالهای اخیر داشتهاند و توانستهاند، ضمن پرکردن این فاصلهها و خلأهای تحقیقاتی، مردم را هر چه بیشتر با بازار کار خوب در جامعه آشنا کنند.
لیلا ابراهیمی، کتابدار کتابخانه عمومی صاحبالزمان (عج) بویین زهرا در این جلسه، ضمن تشریح اقدامات و فعالیتهای انجام شده در کتابخانه در زمینه کسبوکارهای کوچک اظهار داشت: از بدو ورود به کتابخانه بویین زهرا با وجود تمامی محدودیتها، برنامههای متنوعی جهت مهارتافزایی مخاطبان داشتم که منجر به برگزاری ۱۲ دوره کلاس و کارگاه آموزشی در رشتههای مختلف شد که با همکاری مربیان و همراهی سایر همکاران به انجام رسید.
این کتابدار قزوینی افزود: این دورهها با استقبال گسترده اعضا مواجه شده و امروز افتخار میکنیم که اعضای کتابخانه دیگر تنها عضو کتابخانه نبوده و خود صاحب شغل اختصاصی خود و درآمد مناسب هستند. این اتفاق نه تنها موجب ایجاد اشتغال برای مخاطبان شده، بلکه امانت کتابخانه را نیز افزایش داده و موجب افزایش شناخت مردم از منابع کاربردی و مفید کتابخانه نیز شده است.
زهرا رحیمی یکی از فعالان کسبوکار و مشاغل خانگی، که در زمینه خیاطی فعالیت دارد نیز در این جلسه گفت: کتابخانه عمومی زندگی من را نجات داد و نقطه عطفی در زندگی من بود. آشنایی با کتابخانه باعث شد من امکان درآمدزایی پیدا کنم و با شهامت بیشتری رویاها و آرزوهای خود را دنبال کنم و در مسیر موفقیت قرار بگیرم.
در پایان این نشست از برگزیدگان و فعالان حوزه کسبوکار در کتابخانههای عمومی استان تقدیر شد. همچنین مسئولان از نمایشگاهی از تولیدات کارگاههای کتابخانهای، که در حاشیه این رویداد علمی برپا شد، بازدید کردند و با فعالان این بخش به گفتگو پرداختند.