به گزارش پایگاه اطلاعرسانی نهاد کتابخانههای عمومی کشور، سکینه قاسمپور، مدیرکل دفتر برنامهریزی نهاد کتابخانههای عمومی کشور شامگاه چهارشنبه ۳۰ آبان ماه، در آخرین روز سیودومین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران، در ارتباط تلفنی با برنامه «روی خط خبر» شبکه رادیویی سلامت، به گفتوگو پیرامون مهمترین چالشهای کتاب و کتابخوانی پرداخت.
مدیرکل دفتر برنامهریزی نهاد در ابتدا گریزی به بحث سرانه مطالعه زد و تأکید کرد: درباره سرانه مطالعه، ما باید به جای اینکه به دنبال آمار و عدد و رقم باشیم، به اثربخشی اقداماتمان بپردازیم و اهمیت بدهیم.
وی در ادامه با اشاره به موضوع برنامه چالشهای کتاب و کتابخوانی افزود: اصلیترین چالش ما به فرهنگ عمومی جامعه ما باز میگردد. در ایران کتابخوانی هنوز به عنوان عادت پایدار در خانوادهها جا نیفتاده است و این بهخاطر ضعف در ترویج فرهنگ خواندن است. وقتی از کتاب و کتابخوانی صحبت میشود، انگشتها به سوی دستگاههای فرهنگی مثل نهاد کتابخانههای عمومی کشور برمیگردد، که تا حدودی هم درست است، ولی برای رفع این نقص در کشور نیاز به همکاری همه دستگاهها همچون صداوسیما تا آموزش و پرورش و شهرداریها و نهاد کتابخانهها، به عنوان متولی اداره کتابخانههای عمومی، دارد. در فیلمها و انیمیشنهای خارجی میبینیم که حتماً اثری از کتاب وجود دارد و یا زمینه کارشان در کتابخانه برای بچهها است یا حداقل صحنهای از کتابخواندن والدین برای کودکان هست ولی ما چنین چیزی را در آثار تصویریمان نمیبینیم.
قاسمپور افزود: متأسفانه در سیستم آموزشی ما هیچ اثری از مطالعه آزاد نمیبینیم. شغل کتابدار مدرسه سالهاست که از آموزش و پرورش حذف شده است و کتابخانه مدارس به یک قفسه کوچک در گوشهای محدود شده است. در مهدکودکها هم اوضاع از مدارس بدتر است. اخیراً در کنفرانس بینالمللی کتابخانهای دوبی با معاون مدیر کتابخانه ملی فنلاند صحبت میکردم و با توجه به پیشرو بودن این کشور در این حوزه از نحوه کارشان پرسیدم؛ او گفت ما از مهدکودک شروع به آموزش میکنیم. چیزی که در ایران مغفول مانده است، در حالی که در کشورهای پیشرفته اینگونه نیست. الآن نسل جدید ذائقهشان تغییر کرده است. اعتقاد دارم که باید این تغییر را بپذیریم و حتی اگر تهدیدی هم وجود دارد به فرصت تبدیل کنیم؛ چون خواهناخواه با آن روبرو خواهیم شد. در حالی که در ایران هنوز مسئله دیجیتالیشدن منابع کتابخانهای در مراحل اولیه است و با چالشهای قانون کپیرایت هم در این روند مواجه میشویم ولی چارهای جز این نداریم که به آن ورود کنیم.
عضو «کمیته سواد و خواندن ایفلا» در پایان خاطرنشان کرد: کتابخانه دیجیتال به معنای واقعی آن در ایران وجود ندارد و بین دستگاهها هم اختلاف وجود دارد که کدام یک متولی است. برای کتابدار یا مخاطب این مسئله اهمیتی ندارد چون صرفاً بهرهبردار است. هر کس میتواند بیاید و کتابخانه دیجیتال را بهخوبی اجرا کند تا هدف کتابدار که خدمترسانی به درستترین شکل است، محقق شود. یکزمانی بحث شادابسازی کتابخانهها مطرح بود ولی نسل امروز میخواهد که از بهروزترین فناوریها در کتابخانهها بهرهمند شود.