«چگونه کتاب بخوانیم» ازجمله کتابهای بازنشر شده در مجموعه «گنجینه» انتشارات بهنشر آستان قدس رضوی است.
این کتاب با نگاه انتقادی به مسئله خواندن آن را بهعنوان یک معضل عمومی معرفی میکند که به سبب ناآگاهی مردم و عادی شدن این مشکل، از برطرف کردن آن غفلت شده است.
مترجم مهمترین راه رفع مشکلات خواندن را شناخت آن بهعنوان یک درد و سپس یافتن راهی برای مداوای این بیماری فرهنگی معرفی میکند.
این کتاب برای کسانی نوشتهشده که مایلاند اهل مطالعه باشند و در جستجوی راهحلی برای رفع مشکلاتی هستند که در مسیر کتابخوان شدنِ آنها سنگاندازی میکند.
این کتاب کاربردی که از نخستین چاپ آن، بیش از ۷۵ سال میگذرد، همچنان مورد توجه مخاطبان در اقصی نقاط جهان است.
آموزش تکنیکهای مفید ردهبندی موضوعی کتابها، خوانش هوشمندانه متن و ارتباط سازنده خواننده با نویسنده از نکاتی است که این کتاب را خواندنی میکند.
نویسندگان این کتاب، کتابخوانی را به چهار سطح خوانشیِ ابتدایی، اجمالی، تحلیلی و منطقی تقسیم میکنند و میان این سطوح نیز میان ادراک، تفکر و یادگیری تمایز قائل میشوند.
مطالعه با روشهای متنوع و جذّابی که در این کتاب در خصوص مطالعة انواع متون علمی و عمومی پیشنهاد شده است میتواند به میزان قابلتوجّهی درک ما را از مطالب خواندهشده افزایش دهد.
خواندن این کتاب به جامعه دانشگاهی و عموم مردم عزیز، کمک شایان توجّهی در «کتابخوان» شدن ایشان خواهد کرد.
در بخشهایی از این کتاب میخوانیم:
۱
هنر خواندن شامل تمام مهارتهایی میشود که برای کشف و فهمیدن بدون کمک دیگران ضروری است؛ مهارتهایی چون دقت مشاهده، ذهن سریعالانتقال، وسعت تصورات و البته ادراکی که در تحلیل و تعمق ورزیده باشد. به این دلیل است که خواندن به این شکل، فهمیدن و کشف است، هرچند با کمک دیگران انجام شود. (ص ۳۳)
۲
پیشخوانی یا سریع خوانی کتاب پیوسته مفید است؛ هنگامیکه میخواهید کتابی را بخوانید ولی نمیدانید ارزش دقیق خواندن را دارد یا خیر، سریعخوانی به شما کمک میکند و این تردید را از بین میبرد. بهطورکلی حتّی سریعخوانی کتابی که قصد دارید آن را دقیق بخوانید، خوب و مفید است. چون با سریعخوانی اطلاعاتی از ساختار کتاب کسب میکنید. سرانجام بر آن نباشید که هر کلمه یا هر صفحة مشکل کتاب دشوار را در اولین دفعة خواندن بفهمید. این قاعده از قواعد دیگر خواندن مهمتر است و اساس خواندن اجمالی بر آن استوار است. (ص ۶۷)
۳
چنانچه عادت کردهاید هنگام خواندن یک مطلب، در مورد آن سؤال مطرح کنید، نسبت به خوانندهای که این خصوصیت را ندارد خوانندة بهتری هستید؛ اما همانطور که گفتیم، طرح سؤال بهتنهایی کافی نیست و باید بکوشید تا به آن سؤالها پاسخ دهید. گرچه میتوان این سؤالها را در ذهن و به شکل تئوری انجام داد ولی اگر این سؤالها و جوابها را یادداشت کنید، بسیار سادهتر است. این یادداشتها در ضمن خواندن، علامت هوشیاری شما در هنگام خواندن است. (ص ۷۳)
۴
اگر بعد از کسب مهارت کافی با وجود کوشش و جدیتی که به خرج میدهید باز نتوانید وحدت موضوع کتاب را پیدا کنید و اجزای آن را تشخیص دهید و رابطة آنها را با یکدیگر درک کنید در آن صورت بهاحتمالزیاد، کتاب، کتاب بدی است؛ اگرچه شهرت هم داشته باشد؛ البته در قضاوت نباید عجله کرد، چون ممکن است قصور از جانب شما باشد. پیوسته اشکال کار را در خود بجویید و هرگز از این مسئله غفلت نکنید. (ص ۱۲۵)
۵
اولین تذکر برای خواندن داستان این است که: داستان را سریع بخوانید و خود را در آن غرق کنید. کمال مطلب آن است که داستان را در یک نشست بخوانید؛ گرچه این کار برای افراد پرمشغله و بهخصوص اگر داستان طویل باشد امکانپذیر نیست، باوجوداین تلاش کنید که مدّتی را که صرف خواندن یک داستان خوب میکنید، حتیالمقدور کوتاه سازید و از این طریق به کمال مطلوب نزدیک شوید. در غیر این صورت وقایع داستان را فراموش میکنید، وحدت موضوع طرح داستان را از یاد میبرید و سردرگم میشوید. (ص ۲۷۲)