به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نهاد کتابخانههای عمومی کشور به نقل از خبرگزاری صدا و سیما؛ کتابخانه غازی خسروبیگ سارایوو با داشتن بیش از ده هزار کتاب نسخه خطی و بی بدیل به زبانهای عربی، عثمانی و فارسی و با قدمتی حدود پنج قرن در سراسر شبه جزیره بالکان به عنوان کتابخانه مرکزی بالکان شناخته شده است.
این کتابخانه تاریخی در محله باشچارشیای سارایوو و درست مقابل مسجد غازی خسروبیگ قرار دارد.
در کتابخانه غازی خسروبیگ نسخههایی خطی با قدمتی هزار ساله وجود دارد و نسخه خطی کتاب «الإحیاء» از آثار «ابوحامد غزالی» که در سال ۵۰۰ هجری کتابت شده، نسخه خطی کتاب «فردوس الأخبار فی مسور الخطاب» که «ابوسجی شیراویح الدیلمی الهمدانی» آن را جمعآوری کرد و نیز نسخهخطی کتاب «الکشف و البیان فی تفسیر القرآن» نوشته «ابواسحاق نیشابوری» از جمله این آثار است.۱۵ هزار نامه با موضوعات علوم اسلامی و علم زبانهای شرقی و ادبیات کلاسیک و ۱۰ هزار نسخه خطی قدیمی که به زبانهای عربی، ترکی، فارسی، بوسنیایی، صرب و کرواتی و زبانهای اروپایی نگاشته شده نیز از دیگر آثار موجود در این کتابخانه است.
عثمان لاویچ مدیر کتابخانه غازی خسرو بیگ در گفتگوی اختصاصی با خبرگزاری صداوسیما اظهار داشت: در میان مجموعه نسخ خطی کتابخانه غازی خسروبیگ، حدود ۱۰ تا ۱۵ نسخه خطی به زبان فارسی وجود دارد که این نشان دهنده آن است که این زبان در زمان گذشته در موسسات آموزشی و دینی ما مورد مطالعه قرار گرفته و نویسندگانی آثار خود را به این زبان ترجمه و یا بازنویسی کرده اند. در میان این آثار باید از شش جلد مثنوی یاد کرد که درویش پاشا بایزید آگیچ در سال ۱۶۰۲ در وقف نامه خود آورده است و بدین ترتیب زبان فارسی را به منطقه ما وارد کرد. وی سپس ۳۶ هزار سکه طلا (درهم) به منظور مطالعه مثنوی و ادبیات فارسی اختصاص داد.
کتابخانه غازی خسروبیگ دارای نزدیک به ۱۵۰ دیوان میباشد. از میان این دیوان، چیزی نزدیک به ۳۰ اثر به زبان فارسی میباشد. یکی از این دیوانهای شگفت انگیز، دیوان حافظ شیرازی میباشد که طراحی بسیار زیبایی دارد. این اثر تنها نسخه خطی در کتابخانه ما میباشد که دارای عکسها و تصاویر مینیاتوری میباشد.
قدیمیترین اثر موجود در اینجا، کتاب دست نویس احیاء علوم الدین از امام محمد غزالی متعلق به سال ۱۱۰۵ میلادی است. این اثر یکی از قدیمیترین آثار دست نویس جهان است که از آن نسخه برداری شده است. یک جلد نسخه خطی قرآن کریم نیز با ترجمه فارسی در کتابخانه «غازی خسرو بیگ» سارایوو همواره مورد توجه بازدیدکنندگان قرار میگیرد.
کتابخانه غازی خسرو بیگ در طول تاریخ بخش مهمی از آثار خود را طی جنگهای متعددی از دست داده است. به ویژه به هنگام جنگ جهانی دوم خمپارهای به سقف آن اصابت کرد که این حادثه سبب بروز آتش سوزی در سقف کتابخانه شد.