کتاب: مهارت‌های ارتباط مؤثر در سیره امام رضا(ع)

نویسنده: علی جانفزا و علی خیاط

انتشارات: به نشر

احسان رضایی- در سال های اخیر، کتابهای سبک زندگی از جمله آنهایی که پیشنهادهایی برای موفقیت در مراحل مختلف کار و زندگی دارند، در بازار نشر ما فراوان شده اند و استقبال بسیار خوبی هم از این دسته آثار صورت می گیرد. اغلب این آثار، البته ترجمه هستند و معدود آثار تألیفی هم اغلب تحت تأثیر همانها نوشته شده اند. مشکل اصلی که کتاب های ترجمه ای این حوزه دارند، این نکتۀ مهم است که آن آثار در کشور دیگری و برای فرهنگ دیگری نوشته شده اند که اگرچه ممکن است در بعضی از مسایل با فرهنگ ما شباهت و همخوانی داشته باشند، اما در بسیاری از ظرایف و نکات هم با فرهنگ ایرانی اسلامی مغایرت دارند. مؤلف برای جامعۀ خودشان و با توجه به ویژگیهای رفتاری آن جامعه نکاتی را گفته است، اما همان نکات که در آن محیط باعث موفقیت در کار یا زندگی شخصی و اجتماعی هستند، در فرهنگ ما ممکن است طور دیگری فهم شده و نتایج ناگواری به همراه داشته باشند. به این شکل که یا فرد در ارتباط گرفتن با دیگران به مشکل بخورد، یا اینکه به تعارض هایی با جامعه برسد. بنابراین ما نیاز مبرمی به آثاری در حوزۀ سبک زندگی و موفقیت داریم که در کشور خودمان و با توجه به فرهنگ دینی و ایرانی خودمان تألیف شده بود.

کتاب «مهارتهای ارتباط مؤثر در سیرۀ امام رضا(ع)» یک نمونۀ مثال زدنی از همین تلاش های فرهنگی است. کتاب، همانطور که از عنوانش مشخص است، به مقولۀ ارتباط گرفتن و تأثیرگذاری در برقراری ارتباط می پردازد. مؤلفان در اینجا برای پیشنهاد روش های موفقیت در برقراری ارتباط، به سراغ احادیث و سیرۀ عملی امام هشتم، حضرت رضا (ع) رفته اند و آموزه های آن حضرت را به عنوان منبعی کاملاً مناسب برای الگو گرفتن انتخاب کرده اند. کتاب، سه فصل دارد. در فصل اول مبانی بحث و روشهای ارتباطی خود حضرت(ع) بررسی شده است. دو فصل بعدی که بخش عملی کتاب هستند، «عوامل برقراری ارتباط مؤثر در گفتار و رفتار امام رضا(ع)» و «بازدارنده های ارتباط در گفتار و رفتار امام رضا(ع)» هستند. مجموعه ای از «چه باید کرد؟» و «چه نباید کرد؟»ها. دقت در فهرست همین دو بخش، نشان از دسته بندی خوب کتاب و کاربردی بودن آن دارد. مثلاً در فصل دوم و عوامل برقراری ارتباط مؤثر، این موارد به عنوان زیرساخته ای یک ارتباط خوب شمرده شده اند: مثبت نگری، توجه به رعایت اصول و عقاید، خصوصیات فردی، اعتمادآفرینی، سخن نیکو گفتن، گوش دادن پویا، استفادۀ بجا از سرزنش و غضب. یعنی اینها مواردی هستند که فرد باید درون خودش برای شکل گیری یک ارتباط رعایت کند. 
سپس در ادامۀ همین فصل در بخش عوامل رفتاری ارتباط مؤثر، مواردی که بین طرفین رعایت شود به این شکل معرفی شده اند: بهره گیری از نشانه های غیرکلامی، انتقال غیرمستقیم پیام، ادب و احترام متقابل، همگامی، هماهنگی قول و عمل، موقعیت شناسی در سخن گفتن و سکوت، ارتباط چهره به چهره (معاشرت)، اولویت شناسی و موقعیت شناسی. 
هر کدام از این مباحث هم خودشان زیرشاخه هایی دارند مثلاً بحث «نشانه های غیرکلامی» شامل تبسم، گریه، حرکات و حالات بدن، نحوۀ انتخاب لباس، آراستن ظاهر، بوی خوش، تأثیر نمادها و هدیه دادن است. در هر کدام از این زیرشاخه ها هم بحث به حدیث یا روایتی از امام هشتم(ع) ارجاع دارد. 
کتاب، تألیف مشترکی است از حجت الاسلام علی خیاط که استاد حوزه و دانشگاه است و علی جانفزا دانشجوی دکتری علوم معارف اسلامی. کتاب نخستین بار در تیرماه 1397  منتشر شده و ظرف 9 ماه گذشته به چاپ ششم رسیده است که نشان دهندۀ استقبال خوب مخاطبان از این اثر است.