به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی استان فارس، هفتمین پیش نشست همایش بین المللی طراحی و توسعه خدمات کتابخانه های عمومی، الگوها، ایده ها و تجربه ها، با حضور ویکی مک دونالد کتابدار و مدیر ارشد اجرایی کتابخانه ایالتی کوینزلند استرالیا پنجشنبه ۵ اسفندماه به میزبانی شهر شیراز برگزار شد.

لیلی سیفی، دانشیار دانشگاه بیرجند و دبیرعلمی همایش در این نشست با اشاره به تمدید مهلت ارسال مقالات به همایش بین المللی عنوان کرد: مهلت ارسال مقالات تمام متن به همایش بین المللی طراحی و توسعه خدمات کتابخانه های عمومی تا ۱۰ فرودین ماه ۱۴۰۱ تمدید شده است و علاقه مندان می توانند در مدت زمان باقی مانده با ارسال مقالات خود به غنی تر شدن همایش کمک کنند.

سیفی همچنین با اشاره به اینکه در این نشست مدیر اجرایی کتابخانه ایالتی کوینزلند درباره تجربه ها و امکانات شگفت انگیز این کتابخانه گفت و گو می کند، به برخی از فعالیت های ویکی مک دونالد اشاره و عنوان کرد: مک دونالد کتابدار و مدیر ارشد اجرایی کتابخانه ایالتی کوینزلند و از افراد اصلی در تحول این کتابخانه است. وی همچنین در کتابخانه های عمومی، ایالتی و دانشگاهی در استرالیا فعالیت داشته اشت. ویکی مک دونالد رئیس سابق انجمن کتابداری استرالیا بوده و در ایفلا نیز سمت های مختلفی همچون رئیس کمیته دائمی کتابخانه های دانشگاهی و تحقیقاتی و عضویت در هیات مدیره را بر عهده داشته است.

ویکی مک دونالد، کتابدار کتابخانه ایالتی کوینزلند نیز در این نشست با اشاره به تاریخچه کویزلند و کتابخانه ایالتی، عنوان کرد: کوینزلند در استرالیای غربی واقع شده است و از سمت شرق به اقیانوس آرام می رسد و اطراف آن مناطق طبیعی و گردشگری از جمله بزرگ ترین مجموعه مرجانی در جهان وجود دارد. کتابخانه ایالتی مرکز اصلی تحقیق است که در اختیار مردم کوینزلند بوده و بسیاری از میراث های مستند این منطقه در آن وجود دارد. این کتابخانه در سال ۱۸۹۶ تاسیس شده و به عنوان کتابخانه پیشرو در استرالیا شناخته می شود. کتابخانه ایالتی کوینزلند مسئول جمع آوری و حفظ میراث فرهنگی مستند کوینزلند است و دسترسی آسان به اطلاعات را برای همه مردم و سایر افراد فراهم کرده است.

مدیر اجرایی کتابخانه ایالتی کوینزلند به برنامه ها و راهبردهای کتابخانه ایالتی کوینزلند اشاره و تصریح کرد: برنامه هایی که ما انجام می دهیم آینده کتابخانه را شکل خواهد داد. چندین هدف در برنامه ریزی و انتخاب راهبرد مدنظر است. در برنامه ریزی و ارائه طرح ها در کتابخانه سه هدف دنبال می شود تا کتابخانه بتواند امکانات الهام بخش خود را از طریق دانش، داستان و خلاقیت به جامعه ارائه دهد.

ویکی مک دونالد با بیان اینکه ایجاد محتوای قابل اعتماد برای مراجعه کنندگان نخستین هدف این مجموعه است، گفت: با جمع آوری و حفاظت از اطلاعات و فراهم ساختن دسترسی آسان برای همه این امر دنبال می شود. برای این هدف راهبردهایی همچون ایجاد داستان های متنوع درباره تاریخ کوینزلند، تشویق مخاطبان به همکاری در امر تحقیق برای افزایش دانش و داده های اطلاعاتی، حفاظت از مجموعه ها و میراث محلی برای نسل های آینده ای، همکاری با عموم در خلق موضوع های جدید و همکاری با مراکز دانش بومی با هدف ایجاد محتوا برای نسل های آینده، جمع آوری یک مجموعه قابل ثبت به صورت برنامه ریزی شده به منظور وجود مجموعه ای از داده های قابل اعتماد در کتابخانه و غیره تعریف شده است.

وی خلق تجارب مشترک را هدف دوم برنامه های کتابخانه برشمرد و با اشاره به راهبردهای تعریف شده برای دستیابی به این هدف اضافه کرد: بهبود دسترسی به اطلاعات برای کاربران، تمرکز بر تعاملات به منظور ایجاد خلاقیت و مشارکت توسط عموم، ارزیابی خدمات به منظور افزایش مخاطبان، ایجاد فرصت هایی برای توسعه سواد در همه سطوح، حمایت از کتابخانه های عمومی و ارتباط با دولت های محلی برای ایجاد شبکه قوی از کتابخانه های عمومی و مراکز دانش بومی برای تولید محتوا، راهکارهایی است که در این راستا دنبال شده است.

عضو سابق هیات مدیره ایفلا در ادامه صحبت های خود به سومین هدف کتابخانه اشاره کرد و گفت: تمرکز بر افراد و فرآیندهای آینده محور، هدف سوم برنامه های ما است تا بتوانیم نوآوری در خدمات کتابخانه را به صورت مستمر بهبود ببخشیم. برای این منظور نیز از راهکارهایی همچون بهره گیری از نیروی کار متنوع، تقسیم کار، ارزیابی خدمات و جذب سرمایه گذاری و مشارکت، استفاده شده است.

مک دونالد در راستای هدف دوم خلق تجارب مشترک به تشریح دو پروژه اجرا شده در کتابخانه پرداخت و عنوان کرد: ما در دو پروژه به ترویج سواد عمومی پرداختیم. نخستین پروژه مربوط به ایجاد سواد پایه برای کودکان بود که تا بازه سنی ۵ سال را شامل می شد. این برنامه در سال ۲۰۱۵ از سوی دولت برنامه ریزی شده و کتابخانه آن را اجرا کرده و ۲.۵ میلیون نفر در کتابخانه ها و مراکز دانش بومی حضور داشتند. در این پروژه چهار مقوله اصلی سواد پایه همچون صحبت کردن، آواز خواندن، مطالعه و بازی کردن دنبال شد. در این پروژه هم والدین و هم کودکان حضور داشتند و ۵ میلیون دلار اعتبار برای برنامه اختصاص یافته بود.

وی اضافه کرد: در راستای همین پروژه همچنین، در برنامه ای دیگر، کتابخانه ایالتی کوینزلند، کتاب هایی در موضوع های مختلف در حوزه کودکان چاپ و برای کتاب ها برنامه های مختلفی اجرا شده است که از جمله می توان به ارسال کتاب برای والدین اشاره کرد. به طوری که هر بچه ای که متولد می شود ظرف ۴۸ ساعت پس از تولد، کتاب هایی همراه با بسته های فرهنگی برای والدین کودکان ارسال می شود و کتابخانه ها با همکاری بیمارستان ها و کلینیک های درمانی این اطلاعات را گردآوری می کند.

مک دونالد همچنین به دومین پروژه کتابخانه نیز اشاره و عنوان کرد: برنامه دوم مبتنی بر خلاقیت بود که این پروژه با مشارکت  دانش آموزان و دانشجویان انجام شد. در این برنامه جامعه هدف باید رویاهای خود را در قالب ماکت هایی ارائه می دادند که محصولات آن ها نیز در قالب نمایشگاه ها ارائه شد که بازخورد بسیار مناسبی داشت. این برنامه ۱۵ ماه طول کشید و در تمام کتابخانه ها، مراکز آموزشی و مدارس اجرا شد.

پایان این نشست به پرسش و پاسخ اختصاص یافت.

وی در پاسخ به پرسشی در خصوص دیدگاه وی به کتابخانه های عمومی در ایران، گفت: خانم جان ریچارد در بخش کتابخانه های عمومی ایفلا مشغول است. وی بازدیدی از ایران داشتند که تجربه های این دیدار را با دیگر اعضا به اشتراک گذاشتند. به اعتقاد خانم ریچارد در کتابخانه های ایران بحث داستان سرایی و قصه خوانی و سواد اطلاعاتی بسیار مطرح است.

مک دونالد در ادامه در پاسخ به پرسشی دیگر در خصوص شیوه جمع آوری تاریخ شفاهی، توضیح داد: محتوای مورد نظر، بحث تاریخ معاصر است و کتابخانه این تاریخ را ثبت و دیجیتال سازی می کند تا در کتابخانه نگهداری کند.

وی همچنین در پاسخ به پرسشی درباره تبلیغات خاطرنشان کرد: بودجه مناسبی برای تبلیغات در کتابخانه ایالتی کوینزلند در نظر گرفته نشده است. اما کتابخانه ایالتی کوینزلند به سوی رسانه های اجتماعی رفته و از ظرفیت های رسانه های اجتماعی برای جلب مشارکت و معرفی خدمات بهره گرفته است.