به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، اعظم صنعت‌جو، دبیر علمی همایش بین‌المللی کتابخانه‌های عمومی و کسب‌وکارهای کوچک در یادداشتی در خبرگزاری ایبنا که امروز شنبه ۵ فروردین ماه منتشر شده است به موضوع کسب‌وکارهای کوچک پرداخته که در ادامه می‌خوانید. 

بررسی تجربیات کشورهای توسعه‌یافته حکایت از نقش پررنگ توسعه کسب‌وکارهای کوچک بر رونق اقتصادی این کشورها دارد. این کسب‌وکارها به‌عنوان یک عنصر مهم در پیشرفت‌های اقتصادی - اجتماعی این کشورها شناخته می‌شود. این نوع فعالیت‌ها، خصوصا در ایجاد فرصت‌های شغلی با سرمایه‌گذاری‌های کم اما زودبازده، توسعه‌های منطقه‌ای و نوآوری در عرضه محصولات اهمیت بسزایی دارد.

توسعه و حفظ کسب‌وکارهای کوچک متکی بر دانائی است و اطلاعات نقش حیاتی در ایجاد و توسعه آن‌ها دارد. اطلاع و میزان وابستگی آن‌ها به دانش را می‌توان از ابعاد شناخت کسب‌وکار، بازار، رقبا، مصرف‌کننده، سرمایه و قوانین و مقررات روشن کرد.

مراکز اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌ها که به دلیل موقعیت محلی، دربرداشتن توانمندسازهایی نظیر ابزارهای مبتنی بر فناوری‌های اطلاعاتی، کتابداران، شناسایی و دسترس‌پذیر کردن منابع اطلاعاتی گزینش‌شده، قابلیت‌ها، فضای سازنده و جایگاه مهمی که در ایجاد، توسعه و حفظ فعالیت‌های اقتصادی نظیر کسب‌وکارهای کوچک و کارآفرینی دارند، ارتباط مستقیمی با رونق کسب‌وکارها دارد.

کتابخانه‌ها با شناسایی نیازمندی‌ها در زمینه کسب‌وکارهای محلی و توانایی‌های جامعه خدمت­‌گیر، از یک سو و شناسایی سازمان‌های حامی و مرتبط با توسعه کسب‌وکار، سرمایه­‌گذاران جویای نیروی کار، شرکاء، قوانین و مقرارت، از سوی دیگر، می‌­توانند با ارائه خدمات، منابع، فضا، آموزش و... به خلق ایده، ایجاد و راه‌اندازی و پایداری کسب‌وکار و در نتیجه توسعه جامعه کمک کنند. در این بین؛ هر یک از انواع کتابخانه‌ها می‌توانند نقش مهمی در این زمینه ایفا کنند مثلا کتابخانه‌های دانشگاهی می‌توانند به توسعه کسب‌وکارها به دلیل داشتن توانمندسازهایی نظیر قابلیت‌های پژوهشی و مسئله‌گرایی، ایجاد شبکه صاحب‌نظران و متخصصان و ارائه مشاوره‌های تخصصی، عرضه منابع اطلاعاتی تخصصی و عرضه امکانات آموزش نیروی انسانی به توانمندسازی صاحبان کسب‌وکارها و توسعه این فعالیت‌ها پردازند. کتابخانه‌های عمومی نیز به دلیل موقعیت محلی، علاوه برتوانمندسازهایی که به آن‌ها اشاره شد، با شناسایی نیازمندی‌های کسب‌وکاری محلی و توانایی‌های جامعه محلی، از یک سو و شناسایی سازمان‌های حامی و مرتبط با توسعه کسب‌وکار، سرمایه‌گذاران جویای نیروی کار، شرکاء، قوانین و مقرارت از سوی دیگر با ارائه خدمات، منابع، فضا، آموزش و... می‌توانند به خلق ایده، ایجاد، راه‌اندازی و پایداری کسب‌وکار کمک کنند.

استراتژی کتابخانه‌های عمومی برای انجام یک نیازسنجی نظام‌مند از مشاغل محلی برای اجرای فعالیت‌های حمایتی خاص نشان می‌دهد که این کتابخانه‌ها می‌توانند شیوه‌های مؤثر مشابهی را برای ترویج توسعه اقتصادی اتخاذ کنند. این مجموعه‌ها می‌توانند نقش راهبر را داشته باشند و این راهبری منجر به تقویت اجتماع‌سازی، احیای اقتصادی و ارتقای این مجموعه‌ها شود. کتابخانه‌های عمومی و سازمان‌های توسعه‌ای اهداف مشترک بسیاری دارند که آن‌ها را به شرکای قوی در جهان تبدیل کرده است.

هر دو گروه کتابخانه‌های دانشگاهی و عمومی با اجرای برنامه‌های آموزشی، گسترش دسترسی به اطلاعات و فناوری‌های ارتباطی، حمایت از افراد برای پیگیری فرصت‌های اقتصادی جدید و موارد دیگر، می‌توانند به ایجاد مشارکت‌های اجتماعی قوی کمک کنند. هرچند کتابخانه‌ها به‌عنوان مراکز دارای منابع اطلاعاتی، به‌عنوان تامین‌کننده اطلاعات مورد نیاز کسب‌وکارها مطرح هستند اما نقش‌های برجسته دیگری نیز دارند که از جمله آن می‌توان به نقش آن‌ها در ارتقای مهارت‌ها و سواد اطلاعاتی کسب‌وکار، تسهیل‌گری و ایجاد فضای تعاملات کسب‌وکاری، گسترش خدمات جنبی و برون کتابخانه‌ای کسب‌وکار مانند برگزاری کارگاه‌های آموزشی (آشنایی با بورس، تدوین طرح اقتصادی، راه‌های جذب اعتبار، کارآفرینی، ایده‌پردازی، کسب ثروت)، برگزاری جلسات مشاوره‌ای با صاحبان کسب‌وکار موفق، برگزاری جلسات نقد آثار اقتصادی و بازارهای مالی و اقتصادی و تحلیل‌های اقتصادی، معرفی کسب‌وکارهای موفق، بازارها، ایده‌های نوین، تجربه‌های جهانی موفق اشاره کرد.

برگزاری همایش و سمینارها با هدف توانمندسازی کسب‌وکار، نمایش فیلم‌های مستند و آموزشی مرتبط با مسائل اقتصادی (مستندهای کسب‌وکار، معرفی شرکت‌ها و سازمان‌ها، آشنایی با بورس، کارگزاران، واسطه‌ها، مشاغل خانگی، داستان‌های موفقیت‌ها و شکست‌های کسب‌وکاری، زندگی کارآفرینان موفق)، برگزاری جلسات با مدیران نهادهای مرتبط با حوزه کسب‌وکار، برگزاری نمایشگاه‌های کتاب در حوزه کسب‌وکار و کارآفرینی، مسائل تخصصی اقتصادی و درآمدزایی، تشکیل جلسات مباحثه و مناظره در بخش کسب‌وکار و فعالیت اقتصادی و پرسش و پاسخ در زمینه مسائل و چالش‌های موجود و همچنین برگزاری تورهای مجازی و حضوری در شرکت‌ها، کسب‌وکارها، پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد از دیگر  نقش‌های کتابخانه‌ها در بخش توسعه کسب‌وکارها است.

هر چند در دنیا پروژه‌هایی برای حمایت از کسب‌وکارهای کوچک در کتابخانه‌ها آغاز شده است اما مروری بر این‌گونه فعالیت‌ها حکایت از توجه تنها برخی کشورها به این امر دارد. از چالش‌هایی که در این زمینه وجود دارد می‌توان به ناشناخته ماندن نقش کتابخانه‌ها در این زمینه، حتی در بین صاحب‌نظران و فعالان این حوزه اشاره کرد. نبود تعریف جایگاه سازمانی کتابخانه‌ها و دیده نشدن نقش کتابداران و تقویت آن، برای برقراری ارتباط با دیگر سازمان‌ها را می‌توان از دیگر چالش‌های موجود در این زمینه برشمرد و در مجموع هرچند چالش‌های زیادی بر سر راه شناخته‌شدن نقش توانمندسازی کتابخانه‌ها در رونق‌بخشی جوامع و خصوصا کسب‌وکارها و کارآفرینی وجود دارد و این مجال کوتاه فرصت پرداختن به آن‌ها نیست؛ اما هر گونه تلاشی در این زمینه، به زعم نگارنده، می‌تواند برانگیزاننده توجه به آن‌ها برای رفع چالش‌های موجود باشد. بدین منظور ضروری است، ابتدا تلاش شود تا جایگاه کتابخانه‌ها و خصوصا کتابخانه‌های عمومی در این زمینه تقویت شود. سپس این دید را در جامعه ایجاد کرد که کتابخانه‌ها چه قابیلت‌هایی در زمینه توانمندسازی کسب‌وکارها دارند. 

مساله دیگر این است که هرگاه کتابخانه بخواهد به جامعه محلی یا جامعه خدمت‌گیر، ارائه خدمات بدهد؛ ضروری است تا شناخت درستی از جامعه محلی داشته باشد. این شناخت نیز مستلزم ایجاد پایگاه دانش‌محور از مشتریان و نیازسنجی نظام‌مند از آنان است. شبکه‌سازی میان این توانمندسازی‌ها نیز در مرحله‌های بعدی می‌تواند از سوی نهادهای ذیربط، تعریف و نهادینه شود.

همایش بین‌المللی «کتابخانه‌های عمومی و کسب‌وکارهای کوچک» مهرماه سال آینده از سوی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و انجمن علمی ارتقای کتابخانه‌های عمومی ایران برگزار می‌شود. این همایش سعی دارد به شناسایی راهکارها، ایده‌ها، تجربه‌ها، ضعف‌ها، چالش‌ها و چشم‌اندازها برای استفاده از ظرفیت کتابخانه‌های عمومی برای مشارکت فعال در فضای کسب‌وکار کشور بپردازد و  حداقل فایده آن، تلاش برای پی‌ریزی و فراهم‌آوردن بستری برای توجه به نقش و جایگاه کتابخانه‌های عمومی در رونق‌بخشیی اقتصادی با حمایت از اقدامات کارآفرینانه و کسب‌وکارهای کوچک است. این همایش تلاش دارد با پرداختن به مباحثی مانند کارآفرینی بانوان، کارآفرینی اجتماعی، دانش مشتریان و بهره‌گیری از تجربیات دیگر کشورها که ازسوی حرفه‌مندان در سطح بین‌المللی مطرح خواهد شد؛ مشارکت فعال و حداکثری حرفه‌مندان دغدغه‌مند در این حوزه را جذب کند.