به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه‌های عمومی خراسان رضوی، هشتمین پیش‌نشست «دومین همایش بین‌المللی کتابخانه‌های عمومی: کتابخانه‌های عمومی و کسب‌وکارهای کوچک» با موضوع «کتابخانه‌های عمومی استرالیا و خدمات مرتبط با کسب‌وکارها» با حضور دکتر اعظم صنعت‌جو، عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد و دبیر علمی همایش و حمیدرضا جمالی مهموئی، دکترای علم اطلاعات و دانش‌شناسی و دانشیار دانشگاه چارلز استورت استرالیا به میزبانی اداره کل کتابخانه‌های عمومی خراسان رضوی برگزار شد.

در ابتدا حمیدرضا جمالی مهموئی، دکترای علم اطلاعات و دانش‌شناسی و دانشیار دانشگاه چارلز استورت استرالیا یکی از اهداف این پیش‌نشست را انتقال تجربیات کتابخانه‌های عمومی کشورهای مختلف عنوان کرد و گفت: کشور استرالیا مساحتی ۵ برابر ایران دارد و جمعیتی بالغ بر ۲۶ میلیون نفر در آن زندگی می‌کنند. این کشور دارای یک کتابخانه ملی، ۷ کتابخانه مرکزی و بیش از ۱۴۰۰ کتابخانه سیار و مستقر است. خدمات کتابخانه‌ای در استرالیا عموما به صورت رایگان است. سیستم امانت کتابخانه‌های استرالیا به واسطۀ محدودیت امانت ۳۰ منبع در طول یک ماه، متمایز از بقیه کتابخانه‌ها است. اداره کتابخانه‌ها در استرالیا بر عهده شوراهای شهر و منطقه است.

وی با بیان این‌که نقش و مأموریت کتابخانه‌ها بسته به ارزش‌های هر کشور متفاوت است، افزود: کتابخانه‌ها به‌صورت معمول می‌توانند نقش‌های مختلفی اعم از جایگاه حافظۀ جمعی، فضای مدنی و اجتماعی، فراهم‌کننده دانش و اطلاعات، مکان سوم، جامعه‌ساز، نماد مردم سالاری و آزادی، دانشگاه مردم عادی، معبد یادگیری و مدافع تمدن، متصل‌کننده مردم و جوامع، تسهیل‌گر یادگیری مداوم و ... ایفا کنند.

جمالی اظهار کرد: از جمله مدل‌های رایج مأموریتی کتابخانه‌ها، «مدل چهارفضایی اسکاندیناوی» است که شامل نوآوری، کسب تجربه، توانمندی و مشارکت است.

وی در خصوص خدمات کتابخانه در حوزۀ کسب و کارهای کوچک، گفت: این خدمات می‌تواند در قالب تسهیل و ترویج خلاقیت و نوآوری، پشتیبانی از کارآفرینی و توسعۀ نیروی کار باشد. کمک به سلامت جامعه و غنی‌سازی زندگی مردم، کمک به تنوع، ایجاد فضای کشف و خلق، فرهنگ‌سازی، مدارا و ایجاد احساس رضایت‌مندی و هم‌بستگی از جلمه مؤلفه‌های اصلی و متمرکز خدمات کتابخانه‌ای در استرالیا است. با توجه به این مؤلفه‌ها می‌توان به این نتیجه رسید که «ارائۀ خدمات در حوزۀ کسب و کارهای کوچک» یکی از نقش‌های کتابخانه‌های عمومی است.

جمالی با بیان اینکه کتابخانه‌های عمومی در استرالیا نقش مستقیمی در توسعۀ اقتصادی ندارند، تصریح کرد: خدمات کتابخانه‌ها اشتغال و بهره‌وری را بهبود می‌بخشد و این بدین معنا است که کتابخانه‌ها در مواردی همچون کمک به مردم در تهیۀ رزومه و درخواست شغل، دسترسی به اینترنت، ارائۀ دوره‌های آموزشی، همکاری با شورا و سایر نهادها جهت ترویج و توسعۀ کسب و کارهای کوچک، دسترسی به اطلاعات کسب و کار و اطلاعات دولتی برای کسب و کارهای کوچک و فراهم ساختن کانون‌های کسب و کار یا فضاهای همکاری می‌توانند به ایفای نقش بپردازند.

دانشیار دانشگاه چارلز استورت استرالیا در خصوص تعریف «کتابخانۀ ایده‌آل» اظهار کرد: با توجه به تحقیقات انجام شده، کتابخانه‌ای ایده‌آل است که مکانی برای کمک به مردم برای آغاز و یا اداره کسب و کارهای کوچک باشد؛ به عبارت دیگر، به ارائۀ خدماتی بپردازد که برای جامعه ملموس و در ایجاد کسب و کار، تولید درآمد و در نهایت اشتغال‌زایی مؤثر باشد.

وی خدمات کتابخانه با محوریت کسب و کارهای کوچک را به سه دسته تقسیم کرد و گفت: این سه دسته شامل ارائۀ پراکندۀ منابع و خدمات مرتبط با کسب وکار به عنوان بخشی از منابع و خدمات معمول، بخش خاص، کتابخانه‌ای ویژه و یا اتاق مطالعۀ مخصوص کسب و کار و در نهایت کانون کسب و کار در کتابخانه یا مرکز رشد آن در قالب مشاوره، مربی‌گری، کارگاه و ... است.

حمیدرضا جمالی مهموئی تصریح کرد: کتابخانه‌های عمومی به طور معمول به ارائۀ منابع و خدمات می‌پردازند. در این‌جا منابع به معنای فضا برای جلسه، فناوری و ... است که شامل کسب و کار نیز می‌شود. برخی از خدمات رایج کتابخانه‌های استرالیا در حوزۀ کسب و کارهای کوچک شامل دسترسی به منابع اطلاعاتی، فضای ملاقات، فضای دورکاری، فناوری، مشاوره و مربی‌گری، کارگاه‌های کسب و کار و دسترسی به منابع مالی و ... است.

وی در پایان تاکید کرد: برای پیشرفت و با توجه به وجود برخی از محدودیت‌ها نباید منتظر تغییر دیدگاه مسئولین و یا جلب نظر مثبت آنان باشیم. در واقع این فعالیت‌های خلاقانه و نوآورانه کتابخانه است که می‌تواند به راحتی این تغییر نگرش را به وجود آورد.

گفتنی است این نشست مجازی با حضور بیش از سیصد تن از کتابداران نهاد برگزار شد.