به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، مهدی نارمنجی، نویسنده ‌مقاله «جایگاه کتابخانه‌های عمومی در توانمندسازی زنان خانه‌دار با تاکید بر ظرفیت‌های فضای مجازی» و دانش آموخته مقطع دکتری علم اطلاعات و دانش‌شناسی از دانشگاه خوارزمی تهران، با اشاره به‌ایده شکل‌گیری ‌این گفت: «امروزه با گروهی از زنان‌ایرانی مواجه هستیم که خانه‌داری آنان صرفا به دلیل کم‌سوادی یا ناتوانی در انجام کار خاصی نیست بلکه‌ این موضوع بیشتر به پیدا نکردن شغل مناسب یا مسائل شخصی و خانوادگی‌ایشان باز می‌گردد. با توجه به ‌اینکه زنان خانه‌دار از یک سو فرصت‌های کمتری برای حضور در جامعه دارند و از سوی دیگر در دنیای امروز حجم تغییرات در عرصه‌های مختلف لزوم دستیابی به جدیدترین اطلاعات را برای ‌ایشان ضرورت می‌بخشد، توجه به توانمندسازی ‌این قشر از اهمیت خاصی برخوردار هست. چرا که همواره در جامعه ‌ایرانی زنان به عنوان محور اصلی خانواده نقشی عظیم در تربیت و پرورش انسان متعالی را به عهده داشته‌اند. نظر به ‌اینکه در سالهای اخیر زنان خانه‌دار از جمله کاربران عمده کتابخانه‌های عمومی بوده‌اند و یافته‌های برخی از پژوهش‌ها در این حوزه نیز نشان می‌داد که ‌ایشان نگرش مثبتی به کتابخانه‌های عمومی دارند به نظر می‌رسید کتابخانه‌های عمومی می‌توانند نقش فعالی در توانمندسازی ‌این قشر ‌ایفا نمایند چرا که کتابخانه‌های عمومی همواره یکی از محورهای یادگیری مادام العمر بوده‌اند و به همین دلیل به ‌این گروه از کتابخانه‌ها عنوان دانشگاه مردم را داده‌اند.»

وی درباره دلایل انجام ‌این پژوهش تاکید کرد: «بحث تبدیل کتابخانه‌های عمومی به پایگاه‌های اجتماعی و فرهنگی در سطح جامعه نیز بر ضرورت توجه به ‌این امر می‌افزاید. اما متاسفانه‌ اینکه چگونه توان بالقوه کتابخانه‌های عمومی در توانمندسازی اقشار مختلف جامعه به ویژه زنان خانه‌دار قابل بهره‌برداری است چندان مورد بررسی قرار نگرفته است. به همین دلیل در این پژوهش تلاش کردم جایگاه کتابخانه‌های عمومی در توانمندسازی زنان خانه‌دار را مورد بررسی قرار دهم. البته با توجه به‌ اینکه یکی از ابزارهای تقویت توانمندسازی زنان استفاده از فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات به ویژه امکانات فضای مجازی است به طوری که‌ این فناوری‌های جدید می تواند فرصت‌های برابر را به نفع زنان افزایش داده و زمینه‌های توامندسازی‌ایشان را فراهم نمایند در این پژوهش مشوق‌ها و موانع استفاده از ظرفیت‌های فضای مجازی در کتابخانه‌های عمومی برای توانمندسازی زنان خانه‌دار را نیز مورد بررسی قرار دادم.»

نویسنده مقاله «جایگاه کتابخانه‌های عمومی در توانمندسازی زنان خانه‌دار با تاکید بر ظرفیت‌های فضای مجازی»، وضعیت کتابخانه‌های عمومی در حوزه خدمات‌رسانی به زنان خانه‌دار در حال حاضر را این‌گونه ارزیابی کرد: «در حال حاضر کتابخانه‌های عمومی در قالب برنامه‌های آموزشی، فرهنگی و ترویجی تلاش می‌کنند که در توانمندسازی اجتماعی و اقتصادی زنان خانه‌دار نقش‌آفرینی کنند. هر چند که به نظر می‌رسد ‌این موضوع خیلی به صورت منسجم در کلیه کتابخانه‌ها دنبال نمی‌شود و بیشتر براساس توانمندی‌های کتابداران هر کتابخانه صورت می‌گیرد. به خصوص کتابداران مرد به دلیل پاره‌ای از مسایل فرهنگی خیلی موفق به ‌ایفای نقش در این زمینه نشده‌اند.»

نارمنجی همچنین به بخشی از یافته‌های پژوهش خود در این زمینه اشاره کرد و افزود:«در هر حال یافته‌های ‌این پژوهش (اگرچه به دلیل کیفی بودن پژوهش قابلیت تعمیم ندارد) نشان داد که برگزاری کارگاه‌های آسیب‌های اجتماعی و صنایع دستی از جمله برنامه‌های اصلی کتابخانه‌های عمومی برای ‌این قشر است. هر چند که به نظر می‌رسد انجام نیازسنجی آموزشی منظم توسط کتابداران می‌تواند در این زمینه نتایج مطلوب‌تری را به دنبال داشته باشد. برنامه‌های مشاوره‌ای (نظیر برگزاری حلقه‌های صالحین و جلسات مشاوره) و تفننی (نظیر جشنواره مادران قصه‌گو و جشنواره غذهای سنتی) نیز بعضا برای‌ این قشر در کتابخانه‌های عمومی اجرا شده است که اگرچه به صورت مستقیم با مبحث کتاب و کتابخوانی سروکار ندارند، ولی در بسیاری از موارد می‌تواند به هدایت‌ این قشر به سمت استفاده از منابع کتابخانه و خدمات آن منجر شود.»

او در بخش پایانی صحبت‌های خود، با اشاره به روند پژوهش و روش تحقیق خود تصریح کرد: «این پژوهش با رویکرد کیفی و به روش تحلیل مضمون انجام شد. جامعه پژوهش شامل کتابداران و مسئولان کتابخانه‌های عمومی نهادی زیر پوشش اداره کل کتابخانه‌های عمومی خراسان جنوبی بود که تعدادشان در زمان اجرای پژوهش ۹۸ نفر بود. در ‌این پژوهش از روش گلوله برفی استفاده گردید و در مجموع با ۲۱ نفر مصاحبه شد. مصاحبه‌ها به روش نیمه ساختار یافته انجام شد. در مورد هر یک از مباحث مورد در این پژوهش یعنی موضوعات مورد درخواست زنان خانه‌دار از کتابخانه‌های عمومی، چگونگی نقش‌آفرینی کتابخانه‌های عمومی در توانمندسازی‌ ایشان، خدمات قابل ارائه به زنان خانه‌دار توسط کتابخانه‌های عمومی در فضای مجازی و در نهایت مشوق‌ها و موانع استفاده از فضای مجازی در توانمندسازی زنان خانه‌دار در کتابخانه‌های عمومی، داده‌های حاصل از انجام مصاحبه با کتابداران به صورت جداگانه به واحدهای معنایی (کد) شکسته شدند.‌ این کدهای اولیه نیز در دو مرحله مقوله بندی شدند. برای افزایش سرعت و دقت کار، همه مراحل کدگذاری باز و محوری و تحلیل مقوله‌ها در این پژوهش با استفاده از نرم افزار مکس کیودا انجام شده است.»

برای مطالعه متن کامل مقاله مهدی نارمنجی در شماره اول دوره ۲۹ فصلنامه تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی اینجا را ببینید.