مصطفی رنجبر شیرازی، کارشناس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی کشور در گفتگو با روابط عمومی اداره کل کتابخانههای عمومی همدان، در رابطه با تأثیر برگزاری جشنواره کتابخوانی رضوی در ارتقاء فرهنگ مطالعه، اظهار داشت: امروز فضای مجازی، رسانه ملی و تنوع کانالهای آن بهویژه شبکههای تلویزیونی فارسیزبان، غیرفارسیزبان، رادیو و تنوع ارائه مطالب در آن و موبایل در خدمت ارتقاء علم و اندیشه بشر است.
کارشناس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی کشور هر اقدامی را در جهت روی آوردن به کتاب و کتابخوانی حائز اهمیت دانست و گفت: برگزاری جشنوارهها و مسابقات متنوع کتابخوانی باعث ارتقاء سرانه مطالعه جامعه ایرانی اسلامی خواهد شد.
وی با تأکید بر لزوم برنامهریزی برای ترویج کتابخوانی با اتکا به روشهای جدید برای جذب افراد در سنین مختلف گفت: باید بهآرامی فرهنگ مطالعه را بازیابی و ساماندهی کرد و جامعه انسانی را از گرفتاری به ابزار و لوازم روز، به کتاب و کتابخوانی سوق داد. امام صادق (ع) میفرمایند «هر آنچه در ذهن حفظ شود، در جایگاه مغز نخواهد ماند و بهزودی فرار میکند، اما آنچه نوشته شود، ماندگار است و آنچه در حافظه است، قرار است».
کارشناس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی کشور، تصریح کرد: مهمترین ابزار لازم در توسعه اندیشه و ارتقای دانش بشری کتاب و کتابخوانی است و برگزاری جشنوارههای کتابخوانی رضوی در این رابطه بسیار اثرگذار خواهد بود.
رنجبرشیرازی، با بیان اینکه خانواده اصلیترین رکن در شکلگیری فرهنگ افراد است، گفت: ایجاد کتابخانهها در نزدیکی مناطق مسکونی، نظیر پارکها، برجها و... بسیار ضروری است. وسایل ارتباطجمعی نیز نقش فوقالعادهای در هدایت مردم به امر مطالعه خواهند داشت. دولت، وزرا، مسئولان و مدیران میتوانند تصمیم بگیرند که در مجموعه اداری خود کتاب را بهعنوان یک عنصر اساسی برای ارتقاء جامعه انسانی برجسته کرده و به این وسیله در جلبتوجه کارکنان به این مقوله تلاش کنند.
وی اضافه کرد: میتوان فضاهای متنوع و مناسبی برای تشویق به مطالعه، در سازمانها ایجاد کرد. متروها و اتوبوسها نیز فضای مناسبی برای ترویج و تبلیغ فرهنگ مطالعه در جامعه هستند که نصب ال سیدیهای متنوع و پخش پیامهای ارزشی با موضوع کتاب، میتواند در این زمینه مؤثر باشد. برخی تصور میکنند که چنین مکانهایی برای مطالعه مناسب نیست درحالیکه با نصب و آویز صفحاتی از بهترین مطالب، میتوان مردم را مشغول به مطالعه کرد، چیزی که در کشور ژاپن اهتمام فوقالعادهای به آن شده و اثرات آن را در دنیا میبینیم.
وی با تأکید بر اهمیت برگزاری مسابقات علمی در تقویت روح کتابخوانی در میان دانشآموزان، دانشجویان و اساتید گفت: با فرهنگ غیر نوشتاری میتوانیم، کودکان را آرامآرام به سمت فرهنگ نوشتاری سوق دهیم، چراکه آن میوه و ثمره تفکر است. قلم هیچگاه به حرکت درنمیآید تا مفهومی بنویسد مگر قوه عاقله و تفکر فعال شود، پس باید فرهنگ نوشتاری را گسترش داد.
وی تشویق دانشآموزان به کتابخوانی را از طریق اهدای کتاب مهم دانست و افزود: میتوان دانشآموزان را ترغیب به ارائه خلاصه کتاب کرد و در قبال آن کتاب جایزه داد. همچنین سفرهای علمی برای دانشآموزان بسیار حائز اهمیت است؛ سفرهای تفریحی و اجرای مسابقه کتابخوانی با هدف ارائه بهترین برداشت از متن کتاب و معرفی برنده مسابقه بهعنوان کوهنورد کتابخوان میتواند موردتوجه باشد. بههرحال راههای متنوعی را برای بالابردن سرانه مطالعه باید بکار گرفت.
وی در خصوص تأثیر مسابقات کتابخوانی از آثار اهلبیت (علیهماالسلام) بر غنی کردن فرهنگ اسلامی اظهار داشت: گاهی به مواد خوراکی شیرینی اضافه میکنیم که شیرینی کاذب بوده و باعث بیماری میشود و سلامتی را به خطر میاندازد؛ اما برخی شیرینیها مانند عسل، خرما و شیره انگور اصالت دارند و سیستم متابولیسم بدن را تنظیم میکنند؛ باید گفت کلمات اهلبیت (علیهماالسلام) از عسل نیز شیرینتر هستند. پیامبر گرامی اسلام (صلواتاللهعلیه و آله و سلم) میفرمایند «دو شیء گرانبها در میان امتم بر جای گذاشتم که عبارت است از کتاب و اهل بیتم»؛ این یعنی ایشان اساس مبانی معرفتی و کمال سعادت بشر را در این دو آورده است.
وی تصریح کرد: متأسفانه اکنون فضای مجازی فکر و اندیشه تمام افراد را مورد هدف قرار داده و غذای غیر مرتبط فکری به اندیشه کودکان تزریق میشود که موجب از بین بردن آرامش در مغز آنها شده و این خطر بزرگی است. اگر آثار اهلبیت (علیهماالسلام) در کتاب و کتابخوانی جایی پیدا کند، اثربخشی بسیار بالایی در تأمین امنیت روانی، اندیشه و نیز رشد سرانه مطالعه به دنبال خواهد داشت.
وی با اشاره به نقش فرهنگ و سبک زندگی اسلامی در زندگی امروزی گفت: دو سبک در زندگی قابلتوجه است؛ سبک مبتنی بر نگاه جهانبینی مادی و نگاه جهانبینی الهی؛ اگر فردی بخواهد زندگی موفقی داشته باشد باید سه سبک را در جهانبینی الهی موردتوجه قرار دهد. نخست، هر آنچه انجام میدهد با اعتقاد به خدای یگانه باشد؛ دوم، با اعتقاد به زندگی ابدی و حیات جاویدان و اینکه عزت، اقتدار و نهایت هر انسان در آخرت محاسبه میشود، زندگی خود را تعریف کند و سوم با اعتقاد به بعثت پیامبران و اینکه آنها سفیران هدایت از سوی خداوند بر روی زمین هستند، زندگی کند. امیرالمؤمنین (علیهالسلام) میفرماید: «این دنیا زمان موقتی است برای رسیدن به آخرت که دار و قرار است». اهل بصیرت کسی است که در تاریکی دنیا کاملاً با چشم باز حرکت میکند و میداند خانهاش پشت دنیاست.
رنجبرشیرازی با اشاره به تأثیر کتاب و کتابخوانی در پیشرفت کشور، گفت: مقام معظم رهبری (مدظلهالعالی) میفرماید «هر زمانی که به وضعیت کتاب و کتابخوانی را در جامعه به یاد میآورم، قلبم متأثر میشود؛ چراکه در کشور حداقل ۱۰ برابر میزان موجود باید کتابخوانی رواج پیدا کند». باید از سوی متولیان دولت سیاستگذاری و نظارت در امر کتاب و کتابخوانی و از سوی مردم تولید، تحقیق و پژوهش موردتوجه باشد.
کارشناس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی کشور، با اشاره به تفاوت مطالعه خوب و پرمحتوا با کتابهای صرفاً سرگرمکننده، گفت: کتاب سرگرمکننده مانند روزنامه است که دیگر فردا به درد نمیخورد، اما کتاب پرمحتوا همچون هستینامه، عمرنامه و سعادتنامه است و ارزش بالاتری خواهد داشت.
رنجبرشیرازی، با اشاره به مقایسه سرانه مطالعه در ایران با سایر کشورها خاطرنشان کرد: متأسفانه کشور با سابقه تاریخی عظیم، امروز گرفتار ترک مطالعه شده است. اگر به موزهها مراجعه کنید، خواهید دید که از هزار سال قبل اصلیترین آثار تکنولوژی و ابزارهای قلم، خط، کتاب، ورق و اندیشه متعلق به ایرانیان بوده است.
کارشناس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی کشور اضافه کرد: وقتی سرانه مطالعه در کشوری بالاتر باشد آن کشور در ابعاد مختلف به رشد میرسد اما اگر سرانه مطالعه پایین باشد رشد علمی، تکنولوژی و فرهنگی نیز پایین خواهد آمد. جامعه جهانی امروز کتاب و سرانه مطالعه را جدی گرفته است. جهان امروز در پرتو تحولات جدید، تکنولوژیهای مدرن و روزآمد را به جامعه تقدیم میکند که متکی به مطالعه و رشد سرانه کتاب است، پس اگر کسی از دانش، فن و تکنیک عقب بماند هیچگاه نمیتواند عقبماندگی کشور و ملت خود را جبران کند.