به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه‌های عمومی خوزستان، آیین گرامیداشت روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار با حضور آیت الله سید علی شفیعی، نماینده مردم خوزستان در مجلس خبرگان رهبری، حامد عبدوس، مدیرکل امور منابع نهاد کشور، عبدالله افرازه شهاوند، معاون سیاسی اجتماعی استانداری خوزستان، عباس حسین زاده، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی خوزستان و کتابداران استان خوزستان برگزار شد.

آیت الله سید علی شفیعی، نماینده مردم خوزستان در مجلس خبرگان رهبری در این مراسم اظهار کرد: هفته کتاب در راستای رحلت علامه کبیر، صاحب تفسیر المیزان، علامه طباطبایی نام گذاری شده و برنامه‌هایی که برگزار می‌شود به همین مناسبت است.

نماینده مردم خوزستان در مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه کتاب تمام نمی‌شود، تصریح کرد: کتاب همیشه در هر عصر و زمانی وجود داشته و دارد. زحماتی که مدیرکل کتابخانه‌های استان کشیده و فعالیت‌هایی که در سطح استان انجام داده مثل تأسیس کتابخانه‌ها، همه در راستای هدف مقدس کتاب، کتابداری و کتابخوانی است.

وی با اشاره به سفر خود در سال ۱۳۵۶ به قاهره و مصر گفت: آنجا کتابخانه عظیم و بین‌المللی وجود داشت به طوری که به مدت چهار ساعت از آن بازدید داشتم اما کل مجموعه تمام نشد؛ کتاب‌هایی در آن کتابخانه مشاهده کردم  که جزو حفریات مصر و الاهرام بودند و در کشفیاتی که انجام داده بودند آنها را پیدا کرده و به نمایش گذاشته بودند که کتاب‌ها به زبان فرانسوی و عربی هم ترجمه شده بود.

نماینده مردم خوزستان در مجلس خبرگان رهبری ادامه داد: این نشان می‌دهد در زمان فراعنه هم کتاب وجود داشته و با همین ملاک می‌توان ادعا کرد در تاریخ‌های قبل از فراعنه هم به تناسب وقت و موضوعات آن روزها هم کتاب بوده است. در واقع کتاب چیزی است که همیشه بوده، خواهد بود و باید باشد.

آیت الله شفیعی بیان کرد: فرهنگ دینی اسلامی ما به عنوان مسلمان ایجاب می‌کند که کتابدار باشیم، از کتاب تجلیل کنیم و به گونه‌ای که اقتضا می‌کند، دست اندر کار کتاب باشیم.

وی اضافه کرد: کتاب آسمانی ما، قرآن مبارک چندین جا کلمه «کتاب» را به کار برده است. گاهی سوال پیش می‌آید که چرا کتاب حضرت موسی (ع) یعنی تورات و قرآن را کتاب گفته‌اند، زیرا نوشته‌های آنها به گونه‌ای است که باید ثابت باشد؛ لذا خداوند در قرآن، کتاب‌های آسمانی را «کتاب» نامیده است.

نماینده مردم خوزستان در مجلس خبرگان رهبری اظهار کرد: خوب است ما در این مساله دقت داشته باشیم. نوشته‌های ثابت و پابرجایی که برای همیشه یا برای حداقل مدت وارد صحنه روزگار می‌شوند از این باب هستند که مطالب آنها، مطالب پابرجا و ثابتی خواهد بود و باید باشد، هرچند الفاظ آنها دست خوش برخی مسائل شده باشد.

آیت الله شفیعی عنوان کرد: دشمنان بشریت و فرهنگ انسانی می‌دانستند که چه کاری انجام دهند، به طوری که توانسته‌اند در برخی اعصار کتاب را نابود کنند و به زعم خود بر آنها خط قرمز بکشند؛ زمانی که خلیفه دوم در اسلام پا بر تکیه گاه خلافت زد دستور داد که کسی حق ندارد احادیث پیغمبر را بنویسد و برای آن جرم تعیین کرد.

وی ادامه داد: تحریم کتابت تا ۱۵۰ سال ادامه داشت اما عمر بن عبدالعزیز در زمان خلافت خود با هر سیاستی که بود کتاب نویسی و کتابداری را مجدد تجویز و ترویج کرد اما در این ۱۵۰ سال چه میزان از معلومات، احادیث نبوی و روایات معصومان از بین رفت.

نماینده مردم خوزستان در مجلس خبرگان رهبری گفت: دشمن خوب متوجه شد که کتاب سرمایه بزرگی است و می‌تواند جامعه را احیا کند، بنابراین همه باید به سهم خود کوشا باشند و کاری کنند که کتاب دستخوش چیزهای دیگر نشود و نباید هم بشود؛ در عصر امروزی ما کاغذ گران شده اما همچنان کتاب‌ها چاپ می‌شوند و از بین نمی‌روند؛ لذا همه باید در این راه کوشا باشیم، یعنی یکی کتاب را چاپ کند، دیگری آن را توزیع کند و شخصی خریداری کند.

آیت الله شفیعی عنوان کرد: علامه مطهری کلمه ارزشمندی دارد و می‌گوید، تمام این تمدن بشری معلول کتاب است؛ به دلیل اینکه در هر قرن و زمانی که مردم کتاب نداشتند، ترویج کتاب را انجام داند و از کتاب‌های پیشین برای اعصار پسین استفاده کردند، در نتیجه باعث شده تا معلومات، فرهنگ و تمدن دست به دست شده و فرهنگ انسانی و بشری حفظ شود.

وی تصریح کرد: ما هم به سهم خود از کتاب و کتابخوانی تجلیل می‌کنیم و سعی می‌کنیم کتاب ارزش واقعی خود را حفظ کند؛ البته برخی کتاب‌هایی که مشکل دارند باید از صحنه چاپ و فرهنگ خارج شوند تا ارمغان بسیار مهمی در عصر حاضر و هم در جامعه انقلابی ایران اسلامی پابرجا باشد.

راه اندازی سامانه پیشنهاد کتاب در کتابخانه‌های عمومی سراسر کشور

همچنین در این مراسم حامد عبدوس مدیرکل تامین منابع نهاد اظهار کرد: نهاد کتابخانه‌ها دسترسی آسان، همه گیر و برقراری عدالت در حوزه منابع را با هدف اینکه کتابخانه‌ها یک محیط و پاتوق فرهنگی سالم برای مردم و خانواده‌ها باشند و همه اقشار بتوانند از این فضا استفاده کنند، به عنوان سیاست خود قرار داده است. بخش های سالمندان، نابینایان و ناشنوایان، کودک و نوجوان همه با این هدف شکل گرفته است.

مدیرکل تأمین منابع کتابخانه‌های عمومی کشور بیان کرد: سیاست نهاد کتابخانه‌های عمومی این است که کتابخانه‌های جدیدی که به عنوان کتابخانه مرکزی افتتاح می‌شوند، شامل همه بخش‌ها باشد و در این زمینه تدابیر لازم وجود داشته باشد.

وی گفت: کارکنان اداره کل تأمین منابع، وظیفه رصد کتاب‌های جدید را در حوزه بازار نشر بر عهده دارند که ضمن کارشناسی و تهیه کتاب‌ها، آنها را به کتابخانه‌های کل کشور ارسال می‌کنند. علاوه بر آن کتاب‌هایی که قرار است افراد یا مؤسسات به کتابخانه‌ها اهدا کنند را نیز بررسی می کنند.

مدیرکل تأمین منابع کتابخانه‌های عمومی کشور عنوان کرد: در سال جاری طبق تفاهمنامه‌ای که با وزارت فرهنگ و ارشاد بسته شد، حدود ۱۴۰ نشریه با موضوعات مختلف سیاسی، اجتماعی، دینی، فرهنگی، سبک زندگی و کودک و نوجوان به کل کتابخانه‌های کشور ارسال شد که ارسال نشریات بسته به درجه کتابخانه‌ها، متفاوت بود.

عبدوس ادامه داد: در سه ماه اخیر توانستیم با منابع جدیدی که از کانون پرورشی فکری تهیه شده بود، بخش نابینایان کتابخانه‌های کل کشور را به روز کنیم. همچنین در حال پیگیری موضوع کتاب بریل به صورت متمرکز هستیم تا بتوانیم بخش نابینایان را بهتر تجهیز کنیم.

وی حوزه کودک و نوجوان را یکی از بخش‌های مهم کتابخانه های عمومی دانست و عنوان کرد: در این حوزه کتاب‌هایی خریداری شده و امیدوار هستیم تا پایان سال با تجهیز کتابخانه‌ها به لحاظ تخصیص بودجه‌های جدید، اقدامات خوبی برای حوزه کودک و نوجوان انجام شود.

مدیرکل تأمین منابع کتابخانه‌های عمومی کشور گفت: از این نظر که حوزه کودک و نوجوان، بخش زیادی از اعضای فعال و ثابت کتابخانه‌ها را تشکیل می‌دهد، این حوزه از اهمیت برخوردار است و سعی شده برای خرید کتاب در این بخش توجه ویژه شود و در اولویت قرار بگیرد.

عبدوس با اشاره به راه اندازی سامانه «پیشنهاد کتاب» در ۲ ماه گذشته، اظهار کرد: در این سامانه به کتابدارها دسترسی داده شده تا کتاب‌هایی که در کتابخانه‌های خود موجود ندارند و احساس می‌کنند باید این کتاب‌ها برای کتابخانه‌های آنها تهیه شود در سامانه پیشنهاد بدهند. البته در اختصاص بودجه نیز محدودیت‌هایی داشته‌ایم اما اطلاع از نیاز و ذائقه مخاطب به ما کمک می‌کند که منابع و مواردی را که شامل بیشترین تکرار درخواست هستند حتماً در کارشناسی، خریدهای متمرکز و خریدهایی که شاید استان‌ها بتوانند از منابع محلی خود انجام دهند، مورد توجه قرار دهیم.

وی افزود: در جذب منابع مردمی اتفاق‌های خوبی در چند استان کشور رخ داده و اکنون به همت مدیرکل کتابخانه‌های خوزستان در این استان این امر در حال کلید خوردن است؛ یکی از اتفاق‌های خوب در این زمینه این است که ما بتوانیم از کتاب‌های مردم استفاده کنیم.

پویش «اهدای کتاب» نیازمند سامانه است

مدیرکل تأمین منابع کتابخانه‌های عمومی کشور با بیان اینکه در خصوص پویش «اهدای کتاب» ساز و کار منسجمی وجود ندارد، تصریح کرد: شاید برای این کار نیاز به اطلاع رسانی و داشتن سامانه‌ای به صورت نظام‌مند باشد. البته چند استان پویش «اهدای کتاب» را به صورت سازماندهی شده انجام داده‌اند و استان فارس در ایام هفته کتاب اختتامیه این طرح را برگزار کرد و آذربایجان شرقی نیز این پویش را در حوزه دانشگاهی انجام داد.

عبدوس ادامه داد: خوزستان هم وارد این چرخه شد که انجام کار، انرژی مضاعفی از همه کتابدارها می‌طلبد؛ چراکه همه در بخش‌های مختلف به نوبه خود تلاش می‌کنند تا منابع جذب و وارد مخزن کتابخانه‌ها شود.

وی با اشاره به سیاست نهاد کتابخانه‌ها گفت: کتابخانه‌های سیار در سال جاری تقریباً ۲ برابر شد به طوری که تا پایان سال گذشته ۳۳ کتابخانه سیار وجود داشت و اکنون تعداد آن به ۵۱ کتابخانه رسیده است و طبیعتاً تا پایان امسال بر این تعداد افزوده خواهد شد.

عبدوس عنوان کرد: امیدواریم با توجه به برنامه‌هایی که دبیرکل نهاد تا پایان سال در نظر گرفته‌اند، بتوانیم با جذب منابع بیشتر، کتاب‌های بیشتری را تهیه کرده و تا پایان امسال کتاب‌های بیشتری را میان کتابخانه‌های نهاد توزیع کنیم و اوضاع منابع جدید کتابخانه‌ها نیز بهتر شود.

آینده بشریت در گرو خواندن و مطالعه است

عبدالله افرازه شهاوند، معاون سیاسی و اجتماعی استاندار خوزستان در این مراسم در جمع کتابداران گفت: دانشگاه‌ها کتابخانه دارند اما خیلی از این کتابخانه‌ها رونق ندارد به همین دلیل دانشجویان برای مطالعه به کتابخانه‌های عمومی مراجعه می‌کنند. 

وی اظهار کرد: بشر، حیات خود را با خواندن و نوشتن آغاز کرد و این نص قرآن است. آغاز بسیار مبارکی بوده و آینده بشریت هم در گرو خواندن و مطالعه کردن است.

معاون سیاسی و اجتماعی استاندار خوزستان بیان کرد: در علم توسعه می‌گویند جامعه‌ای پیشرفت خواهد کرد که به آگاهی و دانش کاربردی برسد. مطالعه باید ویژگی‌هایی داشته باشد که به توسعه برسد و منجر به پیشرفت و ترقی شود. قرآن به صراحت گفته که تغییر جوامع از نفس انسان شروع می‌شود و نفس انسان هم با علم و آگاهی شروع به تبلیغ خواهد کرد که قطعاً یکی از راه‌های بسیار مهم علم و آگاهی، مطالعه است.

معاون سیاسی و اجتماعی استاندار خوزستان گفت: جامعه‌ای توسعه پیدا می‌کند که با خواندن، آموختن و شناختن گره بخورد و جامعه به هر میزان که در این مسیر حرکت کند، به همان میزان هم پیشرفت و ترقی خواهد کرد؛ بنابراین وظیفه شما کتابداران در این خصوص بسیار سنگین است.

شهاوند خطاب به کتابداران عنوان کرد: شما خزانه‌داران کتاب و خواندن هستید و می‌توانید با تشویق اعضای جامعه و اقشار مختلف به افزایش سرانه مطالعه کمک کنید.

وی با بیان اینکه اصل مطالعه و کتاب خواندن کار جمعی و سنگینی می‌خواهد، تصریح کرد: این اقدام، کار فراگیر و گسترده‌ای می‌خواهد و فقط کتابخانه عمومی در این حوزه وظیفه ندارد؛ بلکه همه از خانواده گرفته تا آموزش و پرورش، رسانه‌ها، دانشگاه‌ها و مدارس همگی باید ایفای نقش کنند تا سرانه مطالعه در کشور بالا برود. سرانه مطالعه در کشور و حتی در خوزستان پایین است.

معاون سیاسی و اجتماعی استاندار خوزستان اظهار کرد: با وجود پیشرفت‌های بسیار زیادی که در کتابخانه‌های عمومی رخ داده اما به نسبت کتابخانه‌های تخصصی، آموزشی و دانشگاهی که در ادارات، سازمان‌ها و دانشگاه‌ها وجود دارد کار کتابخانه عمومی سنگین‌تر است. باید خوراک تمام سلایق و همه اقشار را در حوزه‌های مختلف صنعتی، علمی، فرهنگی، اجتماعی، دینی و… پاسخگو باشد؛ یعنی باید کتاب و محتوا داشته باشد که کتابخانه‌ها در این خصوص مقداری ضعیف هستند.

شهاوند ادامه داد: هم افزایی کتابخانه‌ها باید تقویت شود و این عمل مستلزم تقویت مخازن کتابخانه‌ها است. همچنین اگر قرار است مخازن کتابخانه‌ای به لحاظ محتوا غنی شود باید همه اعم از مردم، سازمان‌ها، ادارات، مراکز صنعتی، اقتصادی و… پای کار بیایند و کتاب‌های بلااستفاده خود را به کتابخانه‌های عمومی اهدا کنند.

وی خطاب به کتابداران گفت: رشد سازمانی کتابخانه‌ها منوط به نوع نگاه و عملکرد شما کتابداران است و هیچ شخصی مثل شما نیاز و مزاج مردم در این حوزه را نمی‌شناسند، ضعف‌های درون کتابخانه را نمی‌داند؛ لذا شما بهترین ارزیاب هستید و نگاه شما باید به این حوزه نقادانه باشد.

شهاوند در خصوص ارزیابی منابع موجود در مخازن کتابخانه‌ها گفت: بخش قابل توجهی از مخازن کتابخانه‌ها با نیازمندی و درخواست مراجعه کنندگان تناسب ندارد یا اینکه خلأ وجود دارد. نباید بی برنامه به کتابخانه‌ها کتاب تزریق شود مثلاً به کتابخانه روستایی کتاب‌های متناسب با فرهنگ بومی خودش تزریق شود.

وی با بیان اینکه کتابخانه‌ها عمدتاً با دانشگاه‌ها و مدارس هم افزایی دارند، تصریح کرد: افرادی که به سالن کتابخانه‌ها می‌آیند و مطالعه می‌کنند عامه مردم نیستند بلکه دانش آموزان و دانشجویانی هستند که برای کنکور یا امتحان پایان سال خود می‌آیند. کتابخانه ها نباید فقط به دانش آموزان و دانشجویان منحصر شود؛ زیرا دانشگاه‌ها و مدارس خودشان باید این نقش را ایفا کنند.

معاون سیاسی و اجتماعی استاندار خوزستان ادامه داد: دانشگاه‌ها کتابخانه دارند اما خیلی از این کتابخانه‌ها رونق ندارد، به همین دلیل شاهد هستیم که دانشجوها برای مطالعه به کتابخانه‌های عمومی مراجعه می‌کنند. کتابخانه‌های دانش آموزی نیز باید در مدارس تقویت شود که آموزش و پرورش باید برای آن برنامه داشته باشد. البته کتابخانه عمومی وظیفه دارد با دانشگاه‌ها و حوزه دانش آموزی هم افزایی داشته باشد ولی کتابخانه‌های عمومی باید همه اقشار را در بر بگیرد.   

همچنین در این مراسم عباس حسین زاده، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی خوزستان اظهار کرد: رویکرد کتابخانه های عمومی در دنیا  عوض شده و از معنای سنتی و خدمات سنتی عبور کرده و در یک مقوله دیگر و در واقع به پایگاه اجتماعی تبدیل شده است.

وی افزود: با تدوین سند راهبردی در اردیبهشت ماه خوشبختانه اقدامات مثبتی در حوزه کتابخانه های استان صورت گرفت و برنامه های متنوعی برگزار شد که عنوان کردن این برنامه ها در حضور کتابداران تازگی ندارد. این برنامه ها را شما کتابداران رقم زدید و بازخورد آن را از رسانه ها، مردم و مسئولین گرفتید.

حسین زاده گفت: در سال گذشته میزبان جشنواره استانی قصه گویی نهال امید بودیم که با حضور سه استان برگزار شد. همچنین در جشنواره کتابخوانی رضوی قریب به ۳۳ هزار نفر از هم استانی ها با تلاش کتابداران استان شرکت کردند. این افتخار ما است که بتوانیم سنت ائمه اطهار(ع) را ترویج دهیم.

وی افزود: در جشنواره کتابخوانی دفاع مقدس با عنوان در پناه نخل‌ها نیز امسال مفتخر هستیم اختتامیه دومین جشنواره را در شهرستان شوش برگزار و از برگزیدگان تجلیل کنیم. در سال جاری ۶۶۰۰ نسخه کتاب در پویش اهدای کتاب برای مددجویان در ندامتگاه‌های استان جمع آوری و طی مراسمی به کتابخانه های زندان ها اهدا شد.

همچنین تجلیل از ۵۶ نویسنده حوزه دفاع مقدس در هفته دفاع مقدس یکی دیگر از رویدادهای ما بود. نخستین جشنواره طعم کتاب با عشایر را سال گذشته در ۱۰ شهرستان اجرا کردیم که اتفاق خیلی بزرگی است و امسال دومین جشنواره را از ۱۵ آذر ماه از بزرگترین سایت عشایر کشور سایت کرخه و فتح المبین در شهرستان شوش شروع خواهیم کرد. رونمایی از طرح توشه کتاب را نیز امسال خواهیم داشت.

حسین زاده گفت: برنامه تقدیر از کتابداران استان خوزستان به دلیل برگزاری این جشنواره توسط رئیس مجلس شورای اسلامی نیز برازنده شما کتابداران خوزستانی است.

در این مراسم از احسان عباسپور، فرماندار و رئیس انجمن شهرستان آبادان، عبدالرحیم دمساز، فرماندار و رئیس انجمن شهرستان هفتکل و افشین حیاتی، فرماندار و رئیس انجمن شهرستان لالی به عنوان رئیس انجمن برتر تقدیر شد. همچنین محمود جهان بین به عنوان پیشکسوت برتر و ناصر عیسوند محمودی خدمتگزار برتر معرفی شدند.

سید هاشم احمدی از شهرستان اندیمشک،  مرتضی خرمی از شهرستان ماهشهر و مجتبی یوسفی، نماینده مردم اهواز، باوی، حمیدیه و کارون در مجلس شورای اسلامی به عنوان بانیان خیر برتر در این آیین تقدیر شدند. 

در بخش دیگر نیز از فرحناز مجدمی، سعاد منشانی کریمی کتابداران کتابخانه شهید اندرزگو بندرماهشهر، فرخنده جمال پور، ربابه حاجی پور، پروانه حاجی پور، کتابداران کتابخانه حکیم طوس لالی و رقیه لجمیراورک، زینب احمدی بلوطکی و نقره مرادی، کتابداران کتابخانه شهید مفتح ایذه به عنوان کتابداران کتابخانه برتر نهادی تقدیر شد.

همچنین زهرا بوعذاری، شهلا نیس و مریم سلمان زاده کتابداران برتر نهادی و هاجر رجبی نیز به عنوان کتابدار برتر کتابخانه مشارکتی استان معرفی شدند.

زهره نورافشان در رده سنی سالمند، پریسا مهمدی در رده جوان و بزرگسال، محمدامین فلاطون نژاد در رده سنی نوجوان، آرشام غیبی حاجی پور در رده سنی کودک، بهار برومیده در رده سنی خردسال نیز به عنوان کتابخوانان برتر استان تقدیر شدند. همچنین فاطمه ارادی، زینب جادران و فاطمه پورشهباز  مسئول کتابخانه برتر معرفی شدند.