به گزارش روابط عمومی اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان ایلام، با توجه به برگزاری «همایش بین‌المللی کتابخانه‌های عمومی و کسب‌وکارهای کوچک» به همت نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، دوازدهمین رویداد کسب‌وکار در کتابخانه‌های عمومی به میزبانی اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان ایلام روز سه‌شنبه ۱۰ بهمن ماه ساعت ۸:۳۰ تا ۱۲ در کتابخانه مرکزی برگزار شد.

سیدباقر میرعبداللهی، معاون برنامه‌ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور؛ امین رستم‌نیا، مخترع و مشاور کسب‌وکار و زینب جمشیدی، دانش‌آموخته علم اطلاعات و دانش‌شناسی در این رویداد به سخنرانی پرداختند. این رویداد با حضور سمیه حیدری، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان ایلام؛ امین دوست محمدی، رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان ایلام؛ جمیل شوهانی، مدیرکل دفتر امور هماهنگی، سرمایه‌گذاری و اشتغال استانداری؛ محمدرضا ولی‌زاده، رئیس پارک علم و فناوری استان؛ مجید ولی‌زاده، مدیرکل فنی و حرفه‌ای استان و سایر مدیران دستگاه‌های اجرایی و جمعی از کتابداران و فعالان حوزه کسب‌وکار برگزار شد.

سمیه حیدری، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان ایلام در ابتدای این رویداد، ضمن تبریک اعیاد پیش‌رو و دهه مبارک فجر، در خصوص این رویداد گفت: در دوره کنونیِ مدیریت کتابخانه‌های عمومی، این مراکز از  مکانی صرفاً برای امانت کتاب خارج شده و به پایگاه‌های فعال فرهنگی و اجتماعی و محل رجوع عامه مردم تبدیل شده است. کتابخانه‌های عمومی، در این گفتمان نوین، از جمله بزرگ‌ترین شبکه فرهنگی در کشور  است و سعی و برنامه‌ریزی ما بر این است که از این ظرفیت برای «توسعه فرهنگ عمومی» استفاده شود.

حیدری با تأکید بر ورود کتابخانه‌های عمومی به عرصه‌های جدید خدماتی، ارائه خدماتی مانند مشاوره خواندن، مشاوره اطلاعاتی، خدمات مرجع مجازی، تشکیل محافل ادبی و قرآنی و حمایت از کسب‌وکارهای کوچک و خانگی را از جمله مظاهر رویکرد نوین کتابخانه‌های عمومی برشمرد.

وی افزود: کتابخانه مکانی امن و موقعیت فرهنگی مناسب برای افرادی است که به دلیل برخی محدودیت‌ها برای راه‌اندازی کسب‌وکارهای کوچک و خانگی، امکان حضور در این حوزه اقتصادی و فرهنگی را ندارند. ما این فرصت را به آنها می دهیم که هم اطلاعات علمی کافی جمع‌آوری کنند و هم با معرفی کسب‌وکار خود به درآمدزایی برسند.

مفهوم «خدمت» با توجه به زیست‌بوم فرهنگی و اجتماعی جامعه خدمت‌گیر تعریف می‌شود

سیدباقر میرعبداللهی، معاون برنامه‌ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور نیز در این رویداد گفت: گفتمان «تبدیل کتابخانه به مرکز فرهنگی و اجتماعی» رابطه مستقیمی با تعریف مفهوم «خدمت» دارد؛ چرا که مبنای این گفتمان، وسیع‌دیدن حوزه خدمت و جامعه خدمت‌گیر است و به همین دلیل باید در سازوکارهای پیشین ارائه خدمت تجدید نظر کرد و آن را در حوزه اجرا نیز، حتی‌الامکان، تغییر داد. البته این تغییرات دامنه وسیعی دارد و بسیاری از مفاهیم آشنا و مأنوس در حوزه دانش کتابداری، مانند مجموعه‌سازی، سواد اطلاعاتی و حتی خود کتابداری را نیز در برمی‌گیرد. 

میرعبداللهی افزود: کامیابی ما در حوزه عمل و اجرا برای ارائه خدمت به خدمت‌گیران، مستلزم توجه به حوزه روش‌ها و پیش از آن، مستلزم توجه به برخی مباحث مفهومی است. یکی از این مباحث مفهومی، تعریف خود مفهوم «خدمت» است. اولاً باید توجه داشت که هر مفهوم معنوی ـ مانند مفهوم «خدمت» ـ با توجه به زیست‌بوم فرهنگی ویژه‌اش تعریف می‌شود. بر این اساس، می‌توان شش محور اصلی را در تعریف خدمت سراغ گرفت: نخست این که مفهوم خدمت مبتنی بر مفهوم «ارزش»، به عنوان یک عامل اخلاقیِ پیشینی، است. دیگر این‌که خدمت اساساً معنایی غیرمادّی دارد و با «محصول» متفاوت است. همچنین خدمت مفهومی کاربرمحور است و منافع آن در نهایت به کاربر بیرونی بازمی‌گردد. خدمت از یک سو مفهومی فرایندی است و در بهترین صورتش به یکباره اتفاق نمی‌افتد و از سوی دیگر مشارکتی است و یک سازمان (ماننند نهاد کتابخانه‌ها) به تنهایی نمی‌تواند عامل تحقق آن باشد. ششمین مؤلفه مفهوم خدمت این است که تغییرپذیر است و روال ثابت ندارد و موقوف به فرد ارائه‌دهنده خدمت و زمان و مکان ارائه آن است.

میرعبداللهی در تبیین بیشتر مفهوم خدمت افزود: به جز این شش ویژگی، آن‌چه اهمیت بسیار افزون‌تری دارد توجه به این نکته است که خدمت در فضای فکری و فرهنگی ما مسلمانان، معمولاً همراه با نوعی تعهد فردی است و در قالب تنگ موازین اداری و دبیرخانه‌ای نمی‌گنجد و به قول معروف کاری دلی است.

معاون برنامه‌ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در ادامه گفت: مبتنی بر تعریفی که از مفهوم خدمت ارائه شد باید بگوییم تبدیل کتابخانه به پایگاه فرهنگی و اجتماعی و دیدن کتابخانه در شمایلی متفاوت، یک طرز تفکر است و نه یک پروژه مدیریتی. این طرز تفکر، رابطه مستقیمی با مسائل اجتماعی دارد و به اصطلاح گفتمانی نیازمحور است و از دل نیازهای واقعیِ اجتماعی بیرون می‌آید؛ بنابراین، شناخت دقیق این نیازها پایه و مبنای کار ماست. این طرز تفکر همچنین با اصل دیگر کتابخانه‌داری، یعنی توجه به پویایی کتابخانه به عنوان یک موجود زنده، مطابقت دارد. در سایه این تفکر، وظایف و اختیارات کتابداران نیز توسعه می‌یابد و دست آنان در اجرا و عملیات، به منظور ارائه خدمات متنوع‌، بازتر می‌شود؛ چرا که در این فضای مفهومی و اجرایی، عضوگیری و امانت‌دهی فقط یکی از ده‌ها خدمات قابل ارائه در کتابخانه عمومی خواهد بود.  

میرعبداللهی در پایان، ضمن تقدیر از کتابدارانی که در ارائه خدمات مربوط به حوزه کسب‌وکارهای خانگی پیشقدم بوده‌اند، گفت: امروزه بنا بر ضرورت‌های اقتصادی و اجتماعی، استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای کوچک حول محور ایده‌های نو و گروه‌های جوان در حوزه‌های مختلف از جمله کتابخانه‌ها شکل می‌گیرند. وظیفه نهاد نهاد کتابخانه‌ها در این بخش، تسهیل‌گری و همنوایی با نهادها و دستگاه‌های متولی است. موضوع نسبت میان کسب‌وکار با کتابخانه‌های عمومی نیازمند تبیین علمی است که ما آن را با برگزاری دو همایش بین‌المللی در سال گذشته و سال جاری، به اندازه توان، به انجام رساندیم و امیدواریم برگزاری رویدادهای استانیِ برآمده از دل این دو همایش نیز بتواند ظرفیت ارتباطی کتابخانه‌های عمومی را معرفی کرده و افزایش دهد.

به وظیفه قانونی و اخلاقی خود برای حمایت از کسب‌وکارهای کوچک عمل می‌کنیم

جمیل شوهانی، مدیرکل دفتر امور هماهنگی، سرمایه‌گذاری و اشتغال استانداری نیز در این رویداد گفت: استان ایلام درسال گذشته در حوزه اشتغال و کسب‌وکار، رتبه اول کشور را به خود اختصاص داده است. نهاد کتابخانه به عنوان نهاد فرهنگی، علمی، سیاسی و اجتماعی، کارکردهای مختلفی را در این حوزه‌ها عهده‌دار است. در این بخش، محدودیت‌هایی مثل مکان فیزیکی وجود دارد. امیدواریم بتوانیم از موقعیت فیزیکی کتابخانه و فضاهای در دسترس دیگر به‌عنوان محیط کسب وکار استفاده کنیم و توانمندی‌های شهرستان‌ها در حوزه‌های صنعت گردشگری و صنایع دستی را معرفی کنیم.

شوهانی در بخشی دیگر از سخنانش گفت: بیش از ۱۱۷ میلیارد تومان تسهیلات در قالب کارمزد ۴% برای انواع کسب‌وکارهای خرد پیش‌بینی شده بود که بخش عمده‌ای از آن در بین شهرستان‌های استان توزیع شده است. ۴۰۰ میلیارد تومان تسهیلات نیز در سه ـ چهار ماه گذشته سال جاری به متقاضیان مشاغل خانگی پرداخت شده که موجب ایجاد اشتغال برای ۱۰۹۰۰ نفر شده است.

مدیرکل دفتر امور هماهنگی، سرمایه‌گذاری و اشتغال استانداری در پایان گفت: ما به‌عنوان دستگاه حاکمیتی و هماهنگ‌کننده نهادهای بین استانی، آمادگی داریم که در حوزه هماهنگی و پشتیبانی از رویدادهای کسب‌وکار، حمایت از دستگاه‌های اجرایی و پرداخت تسهیلات به وظیفه قانونی و اخلاقی خود برای خدمت به مردم استان، بیش از پیش، عمل کنیم.

احصاء ظرفیت‌ کتابخانه‌ عمومی برای ارائه خدمات کسب‌وکار

در ادامه، امین دوست محمدی، رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان ایلام بیان کرد: کتابخانه‌های عمومی به‌عنوان مراکز فرهنگیِ غنی، منابع بسیاری را در اختیار دارند و نخستین محل مراجعه جویندگان دانش هستند. کتابخانه‌ها می‌توانند پل ارتباط بین فعالان بازار کار، بویژه کسب‌وکارهای کوچک و منابع علمی موجود در کتابخانه‌ها باشند. احصاء ظرفیت‌های دیگر کتابخانه‌های عمومی برای ارائه خدمات نوین در حوزه کسب‌وکارهای کوچک نیز از دیگر اقدامات لازم در این موضوع است.

دوست محمدی اضافه کرد: کتابخانه‌ها زمینه‌ساز تحقق پژوهش‌های واقعی و کاربردی هستند و می‌توانند ضعف نظام تعلیم و تربیت رسمی در این بخش را جبران کنند.

کتابخانه و کتابدار، تحقق‌بخش اعتماد در فرهنگ عمومی

زینب جمشیدی، دانش آموخته علم اطلاعات و دانش‌شناسی، نیز در این نشست به نقش کتابخانه‌ عمومی در زمینه‌های مختلف اطلاع‌رسانی اشاره کرد و گفت: امروزه کتابخانه‌ها دستیاب‌ترین و عمومی‌ترین ابزار برای رفع نیازهای اطلاعاتی عامه مردم هستند.

وی تأثیرگذاری و ارزشمندی کتابخانه‌ و کتابدار در فرهنگ عمومی را عامل مهمی برای ایجاد فضای امن و اعتمادآمیز دانست و افزود: ایجاد این فضای اعتماد و امید، ضمن این‌که ارزش و اهمیت کار کتابدار را نشان می‌دهد، در گرو این است که اولاً مدیران، کتابخانه را در برنامه‌ها و اقدامات‌شان مرکز فرهنگی ببینند و کتابداران نیز کار واقعی خود را بیرون از فضای فیزیکی کتابخانه جست‌وجو کنند.

جمشیدی در پایان اظهار امیدواری کرد منابع اطلاعاتی مورد نیاز در حوزه کسب‌وکار هر چه زودتر به دست علاقه‌مندان و اعضای کتابخانه‌های عمومی استان برسد.

کتابخانه، حلقه واسط میان کارآفرینان و سرمایه‌گذاران

امین رستم نیا، مخترع جوان استان و عضو هیأت علمی دانشگاه، گفت: کتابخانه‌های عمومی، علاوه بر منابع انتخاب‌شده و ارزشمندی که درباره کسب‌وکارهای کوچک دارند و می‌توانند آنها را در اختیار کارآفرینان قرار بدهند، نقش مهمی نیز در توانمندسازی کارآفرینان ایفا می‌کنند. کتابخانه‌های عمومی می‌توانند حلقه واسط میان افرادی باشند که می‌خواهند وارد  حوزه کسب‌وکارهای کوچک شوند. علاوه بر این، کتابخانه‌های عمومی کارآفرینان را با مشاوران خبره پیوند می‌دهند یا آنها را به سرمایه‌گذاران حامی مرتبط می‌کنند.

وی در پایان سخنان خود به معرفی چند کتاب در حوزه کسب‌وکار پرداخت.

در ادامه، کتابداران، مربیان و کارآفرینان حاضر در این رویداد نیز به بیان نظرات‌شان در حوزه کسب و کارهای کوچک پرداختند.

همچنین در حاشیه این رویداد، نمایشگاهی از آثار و هنرهای فعالان کسب‌وکار کوچک و خانگی برگزار شد.