به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، محمدرضا هراتی، معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی میهمان برنامه «کتاب فرهنگ» رادیو فرهنگ شد و پیرامون چالش‌های تغییرات خدمات کتابخانه‌ای و توسعه فیزیکی به گفتگو پرداخت.

معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد با اشاره به مفهوم و کارکرد کتابخانه عمومی در سطح جهانی، اظهار داشت: طی دو سال اخیر، ارتقای جایگاه و منزلت کتابدار و برگزاری جلسات نخبگانی با گروه‌های مختلف از جمله اساتید سرشناس حوزه علم اطلاعات و دانش‌شناسی از اولویت‌های ما بوده است. در این جلسات نخبگانی، رویکرد جدید فعالیت‌ها و خدمات کتابخانه‌ای در دنیا از سوی اساتید تبیین شد که بر اساس آن در دنیای امروز کتابخانه باید میزبان برنامه‌های آموزشی-فرهنگی و حتی بازی با محوریت کتاب باشد.

وی تصریح کرد: در حال حاضر بسیاری از خوراک‌ها از طریق فضای مجازی قابل دسترسی است و در چنین فضایی آیا موجودیت کتابخانه زیر سؤال می رود؟؛ در این شرایط کتابخانه باید با ارائه آموزش‌هایی میل به خواندن را در افراد ایجاد کند؛ کاری که در سنین پیش از مدرسه و از طریق بازی و کار فرهنگی انجام می‌شود. ما در حال حاضر کتابدارانی داریم که به سراغ بچه‌ها می‌روند، آنها را به حضور در کتابخانه تشویق و با اجرای برنامه‌های متنوع فرهنگی کتاب‌دوست می‌کنند.

هراتی با اشاره به ارتباط کتابخانه‌های عمومی و کسب‌وکارهای کوچک، گفت: در این حوزه ما افرادی که در زمینه‌ای مهارت داشتند را به کمک کتاب و مطالعه تقویت و مجدداً آنها را وارد چرخه بازار کردیم؛ به این ترتیب مسئله آنها برای ورود به بازار کار توسط کتاب و کتابخانه حل شد. در واقع این کار همان ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی است؛ واقعیت این است که روش‌ها عوض شده و امروز برگزاری مسابقات کتابخوانی تنها یکی از راه‌های افزایش میزان مطالعه است.

یکی از اولویت‌های ما تثبیت جایگاه مهم و والای کتابدار بوده است

معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی اظهار داشت: قدمت ساختار مدیریتی کتابخانه عمومی در ایران به دهه ۱۳۴۰ برمی‌گردد؛ در حال حاضر بیش از  ۳۷۰۰ کتابخانه عمومی در کشور وجود دارد که بخشی از آنها نیاز به بازطراحی دارند و بازطراحی تمام آنها بودجه عظیمی می‌طلبد. امروز ما نیازمند اصلاح مواردی در قانون هستیم تا بودجه اختصاصی برای تأمین منابع، بازطراحی ساختمان‌ها و... داشته باشیم؛ ما نهضت بازطراحی کتابخانه‌ها را آغاز کرده‌ایم و در حال حاضر برخی کتابخانه‌ها به‌روز شده، برخی در حال به‌روزرسانی و برخی در نوبت برای روزآمدسازی هستند؛ در کنار این موارد به احداث کتابخانه‌های مرکزی نیز اهتمام داشته‌ایم. نسل جدید کتابخانه‌ها به بخش‌های متنوعی مجهز است که توسط کتابداران اداره می‌شود. نیروهای شاغل در نهاد متخصص هستند؛ چراکه یکی از اولویت های ما تثبیت جایگاه مهم و والای کتابدار بوده است؛ همانگونه که وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی در سخنان خود اشاره کرده‌اند، کتابداران، مربی، مشاور، روانشناس و دوست هستند؛ با توجه به جایگاه مهم کتابداران، ما برای نیروهایمان آموزش‌های ضمن خدمت تدارک دیده‌ایم. در حال حاضر برنامه آموزشی «مربی شو» در حال اجرا است. کتابداران ما بسیار اهل یادگیری هستند. تاکنون میزبان برگزاری دو جشنواره قصه‌گویی بوده‌ایم که در ضمن آن آموزش‌های قصه‌گویی به کتابداران ارائه شده و به اذعان داوران کتابداران ما در این حوزه قوی عمل کرده‌اند.

وی از وجود نیروهای جوان در مجموعه کتابخانه‌های عمومی سراسر کشور خبر داد و گفت: ما با طراحی دوره‌های آموزشی به تجهیز نیروهایمان به تکنیک‌های جدید اهتمام داشته‌ایم.

معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد ادامه داد: یکی از ابتکارات دبیرکل محترم نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، دیدار با کتابداران استان‌ها است که خارج از فضای رسمی و به دور از تشریفات انجام می‌شود و در این جلسات کتابداران بی‌واسطه به بیان دغدغه‌ها و ایده‌های خود می‌پردازند.

وی در خصوص اجرای مسابقات فرهنگی، گفت: جشنواره کتابخوانی رضوی، بزرگترین مسابقه کتابخوانی کشور است که از سوی نهاد برگزار می‌شود. این جشنواره به صورت ملی و با همکاری دستگاه‌های مختلف برگزار می‌شود که در تأمین بخش عمده هزینه‌های آن نیز نقش دارند.

معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد با اشاره به اقدامات انجام شده در حوزه روستایی و عشایری، بیان کرد: در حال حاضر بیش از ۸۰۰ کتابخانه روستایی در کشور وجود دارد. طی دو سال گذشته وزارت کشور به حوزه روستایی و عشایر و مناطق آسیب‌پذیر اهتمام ویژه‌ای داشته است. این مجموعه بودجه لازم برای انجام اقدامات عملی در این مناطق را در اختیار ما قرار داد؛ راه‌اندازی کتابخانه در سیاه‌چادر عشایر، برگزاری جشنواره «طعم کتاب با عشایر»، تولید و توزیع «کوله کتاب» برای رساندن کتاب به مناطق صعب‌العبور و راه‌اندازی کتابخانه‌های سیار برای پوشش مناطق فاقدکتابخانه از جمله اقدامات انجام شده بوده است.