به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، آیین گرامیداشت روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار همزمان با سی‌ودومین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران، صبح پنج‌شنبه ۲۴ آبان ماه ۱۴۰۳ با حضور دکتر مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور؛ محسن حاجی‌میرزایی، رئیس دفتر رئیس‌جمهور؛ سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت؛ غلامرضا امیرخانی، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران؛ معاونین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی؛ مهدی رمضانی، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، اهالی فرهنگ و جمع بزرگی از کتابداران از سراسر کشور در تالار وحدت تهران برگزار شد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این آیین گفت: علم پیشران تمدن اسلامی بوده است، نخستین آیاتی که بر پیامبر گرامی اسلام(ص) نازل شد نیز در همین راستا قرار داشت.

وی با اشاره به موضوع آیات ابتدایی نازل شده بر پیامبر خاتم(ص) افزود: پروردگار متعال در نخستین آیات با وجود نعمت‌های بی‌شمار الهی، به نعمت آفرینش و دانش و آموزش اشاره می‌کند؛ چراکه این دو نعمت در نخستین آیات بعثت پا به پای هم قرار دارند و مسیر جامعه‌سازی و تمدن‌سازی اسلامی را نشان می‌دهد.

صالحی تصریح کرد: وقتی سخن در مورد نعمت آفرینش است صرفاً ربوبیت الهی در آیات مطرح می شود اما زمانی که بحث نعمت آموزش مورد تأکید قرار می‌گیرد صفت دیگری به‌کار برده می‌شود؛ چراکه والاترین نماد ربوبیت حضرت حق همین است.

علم، پیشران تمدن اسلامی بود

رئیس هیئت امنای کتابخانه‌های عمومی گفت: این نگاه جامعه و تمدن نبوی را شکل داد و علم پیشران این تمدن شد، هر یک از تمدن های مختلف‌ در طول تاریخ بشر پیشران‌هایی داشتند و در این میان پیشران تمدن اسلامی علم بود.

وی با بیان اینکه کتابخانه‌ها پیشران علم در تمدن اسلامی بودند و جریان علم در تمدن اسلامی در فضای کتابخانه‌ها شروع شد، افزود: با این دید باید به مسیر علم و کتابخانه‌ها نگاه کرد. اگر به پیشرفت ایران اسلامی فکر می کنیم چشم انداز از این مسیر می‌تواند باشد.

عمر علمی با عمر طبیعی باید تقارن داشته باشد

صالحی تصریح کرد: دو نوع عمر داریم؛ عمر طبیعی که از تولد تا وفات است و عمر علمی؛ توصیه فرهنگ دینی و تاریخی ما این بوده است که عمر علمی با عمر طبیعی تقارن داشته باشد، اما متأسفانه عمر علمی در بسیاری از جوامع (از جمله جامعه ما) با دو مشکل روبه‌رو ست؛ مشکل اول این است که اجباری است و با اجبار در مدرسه و دانشگاه حاصل می‌شود.

وی اشکال دوم عمر علمی را  موقت بودن و ناپایداری آن دانست و ضمن اشاره به اینکه با تمام شدن مدرسه و دانشگاه پرونده عمر علمی بسته می‌شود، گفت: کتاب و کتابخانه دریچه فرار از این دو محدودیت است. اگر می‌خواهیم عمر علمی همراه با عمر طبیعی حرکت کند و به دوره‌ای خاص محدود نشود، باید به مسئله‌ کتاب و کتابخانه توجه ویژه کنیم چراکه در این حوزه است که امتداد عمر علمی در طول و عمق پدید می‌آید.

کتاب و کتابخوانی فرصتی می‌سازد تا انسان به عمر علمی توجه کند

رئیس شورای فرهنگ عمومی با تأکید بر اینکه کتاب و کتابخوانی فرصتی می‌سازد تا انسان به عمر علمی توجه کند، افزود: نهضت کتابخوانی براساس همین نگاه اهمیت می‌یابد. اگر با دید کلان به موضوع نگاه کنیم، در می‌یابیم جامعه‌سازی اسلامی با تکیه بر کتاب صورت گرفته است، از طرفی اگر با نگاه خرد (به اعتبار فرد) به موضوع نگاه کنیم متوجه می‌شویم برای اینکه عمر علمی با عمر طبیعی نسبتی داشته باشد به‌ کتاب و کتابخوانی نیازمند هستیم.

وی تصریح کرد: نهضت پیکار با بی‌سوادی و نهضت سوادآموزی قدم اول برای خواندن و نوشتن بود اما اگر خواندن و نوشتن ادامه نداشته باشند کار سخت خواهد شد.

جامعه کتبی خطاهای کمتری نسبت به جامعه شفاهی دارد و به عقلانیت نزدیک‌تر می‌شود

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تأکید بر اینکه در گذر سریع از جامعه شفاهی سنتی به جامعه شفاهیِ صوتی و تصویری گرفتار اختلال اجتماعی هستیم، گفت: شدیداً به نهضت کتابخوانی نیاز داریم؛ جامعه شفاهی خطاهای زیاد و حافظه ناپایدار دارد اما جامعه کتبی خطاهای کمتری دارد، به عقلانیت نزدیک‌تر می‌شود و از حافظه پایدارتری بهره می‌برد.

به نهضت کتابخوانی وسیع نیاز داریم

وی با بیان اینکه پاره‌ای از هیجانات و بحران‌ها به این نکته باز می‌گردد، افزود: به نهضت کتابخوانی وسیع نیاز داریم؛ خوشبختانه «سند ملی خواندن و ترویج مطالعه مفید» سال گذشته به تصویب رسید و فرصت‌هایی را در این زمینه فراهم می‌کند.

صالحی تصریح کرد: در جریان نهضت کتابخوانی کشور چند ضلع اصلی باید کنار هم قرار گیرد؛ مؤلف، ناشر، کتابفروش، کتابیار، رسانه‌ها و اقدامات تبلیغی و کتابداران که لازم است به عنوان یک شبکه همراه با یکدیگر فعالیت کنند؛ البته کتابداران در این پنج ضلع جایگاه مهمی دارند.

مسائل معیشتی کتابداران جایگاه مهمی دارد

وی گفت: همانطور که اشاره کردم شبکه قوی و گسترده‌ای در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور داریم که مغتنم است. عزیزمان به درستی اشاره کردند که مسائل معیشتی کتابداران جایگاه مهمی دارد که به آن تأکید می‌کنم. این ادعا اغراق‌آمیز نیست و از قبیل مسائل سایر مجموعه‌ها نیست. ان‌شاءالله با اهتمامی که دولت دارد این مسائل به طور جدی یا تا حدودی رفع شود.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در خاتمه از حضور رئیس‌جمهور در مراسم گرامیداشت روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار قدردانی کرد.