به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی خراسان رضوی، نهمین کارگاه مرجع مجازی با محوریت آشنایی با آرشیو مقالات علمی Arxiv ویژه رابطین مرجع مجازی به همت اداره کل کتابخانه‌های عمومی خراسان رضوی روز دوشنبه ۱۳ اسفندماه ۱۴۰۳ برگزار شد.

فرزانه عامل، رابط مرجع مجازی اداره کل کتابخانه‌های عمومی خراسان رضوی با اشاره به اهمیت مهارت جستجوی اطلاعات گفت: امروزه ابزارهای جست و جوی مختلفی وجود دارند که  شامل پایگاه های اطلاعاتی مختلفی هستند که نیازمند زبان های پردازش متفاوتی هستند. این پایگاه ها بطور معمول قابلیت جستجوی متفاوت و شیوه های نمایش اطلاعات منحصر به فرد خود را دارند.  البته توجه داشته باشید که چالش اصلی در عصر حاضر کمبود و یا عدم وجود اطلاعات نیست؛ بلکه عدم شناخت راه‌های رسیدن به اطلاعات است.

وی تصریح کرد: افزایش تحقیقات در حوزه های مختلف موجب رشد سریع نوشته ها و منابع اطلاعاتی شده است که این امر نتیجه ای جز افزایش حجم اطلاعات ندارد و امکان مطالعه مطالب مفید را نیز از بین می برد. در واقع حجم فزاینده اطلاعات و تعدد تولیدکنندگان اطلاعات از عواملی هستند که پیچیدگی بازیابی اطلاعات را به وجود می آورند.

عامل تاکید کرد: این عوامل موجب می شود تا برای استفاده از انبوه اطلاعات به مفید ترین و موثرترین شکل ممکن نیازمند آموزش مهارتهای لازم شوید.

رابط مرجع مجازی اداره کل کتابخانه های عمومی خراسان رضوی مهارتهای بازیابی اطلاعات را به سه دسته تقسیم کرد و افزود: این سه گروه شامل شناخت منابع اطلاعات، مهارت در استراتژی های جست و جو و دانش استفاده از نمایه نامه ها و چکیده نامه ها است. همچنین مهارتهای ارزیابی اطلات به دو دسته دانش انتخاب و  ارزیابی اطلاعات تقسیم می شود.

وی در خصوص انواع روشهای جستجو گفت: جستجوها شامل دو گروه مدرکی مشخص (مدرک محور) و موضوعی (موضوع محور) می شود. این مسئله را نیز در نظر داشته باشید که جستجوی موضوعی نیاز مند مهارت های جستجو و خبرگی موضوعی است.

فرزانه عامل در ادامه به ارائه نکاتی درباره انتخاب کلیدواژه پرداخت و افزود: از جمله نکات مهم می توان به استفاده از کلمات کلیدی تخصصی و عناوین خاص، عدم استفاده از کلمات عمومی، درج کامل اسامی خاص، توجه به حساسیت موتور جستجو گر و یا پایگاه اطلاعاتی به حروف بزرگ و کوچک، تایپ صحیح کلمات، استفاده از جستجوی عبارتی و عملگرهای بولی در جستجوی چند کله کلیدی و ... است.

وی عدم استفاده از استراتژی صحیح جست و جو، عدم استفاده از کلیدواژه (های) مناسب و به روز نبودن پایگاه های اطلاعاتی را از جمله عوامل موثر در عدم موفقیت جستجوی موفق آمیز عنوان کرد.

رابط مرجع مجازی اداره کل کتابخانه های عمومی خراسان رضوی در معرفی آرشیو مقالات علمی Arxiv، گفت: پایگاه علمی ArXiv  که به انگلیسی همان Archive یا آرشیو تلفظ می‌شود، یک بایگانی از مقالات علمی قبل از چاپ و انتشار آنهاست که عمدتاً این مقالات برای چاپ پذیرش شده‌اند اما هنوز به مرحله چاپ نرسیده‌اند. آرکایو در سال ۱۹۹۱ فعالیت خود را شروع کرد. در سال ۲۰۰۸ تعداد مقالات آرشیو شده این پایگاه علمی به بیش از نیم میلیون مقاله، در سال ۲۰۱۴ به یک میلیون مقاله و در حال حاضر نیز نزدیک به ۲۴۰۰ مقاله در آن آرشیو شده است. تفاوتی که این پایگاه با دیگر پایگاه ها در ارائه مقالاتی است که ارائه و پذیرش شده اند اما هنوز به چاپ نرسیده اند.

وی تصریح کرد: این آرشیو مقالات رشته‌های ریاضی، فیزیک، نجوم، علوم کامپیوتر، زیست شناسی، اقتصاد و آمار و ریاضی، را شامل می‌شود. مقالات در این پایگاه توسط خودپژوهشگران ارسال و بایگانی می‌شود و به صورت آنلاین نیز به نام خود پژوهشگر نیز در دسترس قرار می گیرد. نویسندگان مقالات‌شان را در این وب‌سایت قرار داده تا در اختیار عموم قرار گیرد و همه افراد در سرتاسر جهان قادر به دانلود کردن و خواندنِ این مقالات باشند.

فرزانه عامل با اشاره به مزایا و معایب پایگاه علمی Arxiv، بیان کرد: مزایای این پایگاه شامل آرشیو کردن مقالات و جلوگیری از سرقت ادبی، رفع ایرادات و نواقص مقاله به واسطه انتشار آن و دریافت بازخورد نظرات دیگران و دسترسی رایگان پژوهشگران به مقالات و افزایش استنادهی به مقالات است.

وی در ادامه به توضیحاتی در  خصوص نحوه جستجو در آرشیو پایگاه علمی Arxiv پرداخت.