به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی فارس به نقل از خبرگزاری ایرنا، اردیبهشت ۱۴۰۳ بازسازی کتابخانه ۷۰ ساله شهید دستغیب به پایان رسید و در قامتی نو، با خدماتی نوین بر پایه سه ضلع کتاب، مردم و خدمات فعالیت خود را از سر گرفت و کتابخانه قدیمی خیابان فرهنگ چندین هفته صحنه‌ صف‌های متراکم مردم شیراز برای عضویت بود.

پس از آن و براساس رویکرد نوین نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، دیگر کتابخانه‌های عمومی در دست ساخت یا تجهیز فارس نیز با این رویکرد در مدار بهره‌برداری قرار گرفت که کتابخانه تنها محل نگهداری و امانت کتاب نیست بلکه پایگاهی اجتماعی با محوریت کتاب است.

از هفته کتاب، یعنی آبان ماه ۱۴۰۳ تاکنون هشت کتابخانه عمومی در داراب، فیروزآباد، صدرا و شیراز راه‌اندازی شده که همگی از چنین الگویی پیروی کرده‌اند و هر چند در ابعاد و مساحت‌های متفاوت و مستقل یا با مشارکت شهرداری راه‌اندازی شده‌اند اما به نحوی طراحی شده‌اند که خدماتی پرشمار را به مخاطبان خود ارائه کنند.

با افتتاح این پروژه‌ها توزیع و دسترسی مردم شیراز به کتابخانه‌های عمومی بهبود چشمگیری پیدا کرد. چنانکه به گفته مدیرکل، سرانه فضای کتابخانه‌ای شهرستان شیراز ۲۲ درصد ارتقا یافت.
اما بهبود زیرساخت‌های کتابخانه‌ای شیراز، داراب، صدرا و فیروزآباد یک روی سکه ارزشمند ۱۴۰۳ برای مردم فارس بود و روی دیگر استقبال تامل برانگیز مردم از این امکانات بود که نمی‌توان از کنار آن گذشت.

تغییر انگاره‌های منفی از فرهنگ و میزان کتابخوانی مردم

شایعه سرانه ۲ دقیقه‌ای یا شاید واقعیت سرانه ۱۳ دقیقه‌ای مطالعه مردم در ایران و البته انگاره‌هایی بررسی نشده، این‌ها گذاره‌های منفی را در اذهان ایجاد کرده است مردم بسیار از کتاب دورند، کتاب نمی‌خوانند و سطح مطالعه در جامعه فاجعه بار است.
گفته‌ها و شنیده‌هایی که محمدحسین فیروزی، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی فارس آن را نوعی «خود تحقیری» می‌خواند و معتقد است که استقبال مردم از کتابخانه‌های نسل نو فارس خیلی با چنین تصوراتی همخوانی ندارد.
چنانکه گفته شد تا چند هفته پس افتتاح کتابخانه عمومی شهید دستغیب، پشت میز عضویت در این کتابخانه صف تشکیل می‌شد؛ به گفته فیروزی، روزی که این کتابخانه برای بازسازی تعطیل شد، ۲ هزار و ۲۰۰ عضوداشت اما امروز با گذشت کمتر از یکسال از افتتاح، مرز هشت هزار عضو را رد کرده و پیش بینی می‌شود تا اردیبهشت ماه شمار اعضای آن از ۱۰ هزار نفر فراتر رود.
مدیرکل کتابخانه‌های عمومی گفت: این در حالی است که کتابخانه شهید دستغیب در مرز شهر واقع شده و مردم برای مراجعه به آن با مشکلات ترافیک و پارکینگ نیز مواجهند.
«دستغیب» به عنوان نخستین کتابخانه نسل جدید فارس، بسیاری از پیش‌بینی‌ها را تغییر داده است؛ یکی از آنها اینکه میل به کتابخوانی در مردم بسیار کمرنگ شده است.
فیروزی اضافه کرد: گمان دیگر این بود که بیشترین هدف مردم از مراجعه به کتابخانه نیز استفاده از سالن مطالعه آن است، اما دستغیب و برخی دیگر از کتابخانه‌های جدید استان ده‌ها برابر بیش از ظرفیت سالن عصو عضو دارد.
در راهروها و لابه لای قفسه‌های کتابخانه عمومی شهید دستغیب که قدم میزنی یا به بخش‌های بازی، کودک، سالن‌های مطالعه و اختصاص آن قدم می‌گذاری شور و حالی از جنس فرهنگ و مطالعه موج می‌زند و کمتر این کتابخانه را خلوت می‌بینیم؛ بنا به تجربه و مشاهده مراجعه‌های چندباره به دستغیب، این کتابخانه پاتوق سالم نوجوانان و جوانان کتابخوان شیرازی شده است.
این تجربه تنها محدود به این کتابخانه مرکز شیراز نیست بلکه آنطور که مدیرکل کتابخانه‌های عمومی فارس به خبرنگار ایرنا گفت: صف‌های عضویت و امانت در دیگر کتابخانه‌های نوین فارس نیز شکل گرفته است.
فیروزی گفت: کتابخانه تازه تاسیس شهر جدید صدرا (امین ولایت) و کتابخانه شماره ۲ داراب (دارابگرد) که در سفر اخیر وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به فارس افتتاح شدند نیز به پرمخاطب‌ترین کتابخانه‌های عمومی استان تبدیل شده‌اند و پیش‌بینی می‌شود حتی گوی سبقت را از بسیاری از کتابخانه‌های شیراز بربایند. کسی تصور نمی‌کرد کتابخانه عمومی در محله شرغان شیراز تا این اندازه مورد استقبال مردم قرار گیرد.
او افزود: استقبال از کتابخانه شهید محمد اسلامی در بلوار اتحاد شیراز نیز فراتر از انتظارها بوده است؛ این کتابخانه در دل محلات ضعیف و محروم شیراز قرار دارد و کسی تصور نمی‌کرد کتابخانه عمومی در محله شرغان شیراز تا این اندازه مورد استقبال مردم قرار گیرد.
مدیر کل کتابخانه‌های عمومی فارس گفت: میزان امانت کتاب در کتابخانه‌های جدید فارس بسیار بالا بوده است؛ طوری‌که امانت کتاب دو برابر اعضای فعال بوده است.

مردم فارس، طالب زیرساخت‌های نوین کتابخانه‌ای
آنطور که آمارها از استقبال مردم فارس از زیرساخت‌ها و خدمات نوین کتابخانه‌های عمومی حکایت می‌کند، بر خلاف تصوراتی که دهان به دهان چرخیده، مردم فارس طالب و خواستار چنین امکاناتی هستند.
به گفته مدیرکل کتابخانه‌های عمومی فارس، نسل جدید کتابخانه‌های عمومی بر مبنای نیاز مردم طراحی شده و توسعه خدمات را هدف خود قرار داده است.
فیروزی گفت: در ساخت و طراحی کتابخانه‌های عمومی در دست احداث نیز همین الگو دنبال می‌شود تا در این مراکز خدمات متنوع فرهنگی و کتاب محور به اقشار و سنین مختلف مردم ارائه شود.
او به نکته‌ای شایسته توجه نیز اشاره کرد؛ اینکه پس از افتتاح کتابخانه‌های جدید در فارس، ده‌ها فرماندار و نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی نیز خواستار ایجاد چنین امکاناتی در شهر خود شده‌اند.
به عقیده مدیرکل کتابخانه‌های عمومی فارس، مسئولان شهرستان‌های مختلف فارس به اهمیت ایجاد یک کتابخانه جدید به عنوان یک پایگاه فرهنگی اثرگذار در شهرشان پی برده‌اند و این اتفاق مثبتی است.

اهمیت اطلاع‌رسانی در تقویت حلقه پیوند مردم با یار مهربان
بیش از ۵۰ روش تخفیف عضویت در کتابخانه‌های عمومی وجود دارد که بسیاری از مردم از آن بی‌اطلاع هستند و حتی بدون احتساب این تخفیف‌ها نیز، فرد با عضویت در یک کتابخانه، می‌تواند از خدمات بیش از سه هزار و ۵۰۰ کتابخانه عمومی کشور بهره‌مند شود.
ایجاد کتابخانه‌های نسل جدید در فارس آغاز شده و با توجه به سیاست‌گذاری نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و در دست ساخت و تجهیز بودن بیش از ۴۰ کتابخانه در این استان، تداوم خواهد یافت؛ اما آنچه اکنون اهمیت دارد اطلاع‌رسانی شایسته و آگاه سازی مردم از خدماتی است که می‌توانند در بسیاری از موارد به رایگان دریافت کنند.
نمی‌توان به سادگی این گذاره را پذیرفت که آنهایی که عضو کتابخانه‌ها نیستند علاقه‌ای به کتاب و مطالعه ندارند بلکه ممکن است در بسیاری موارد ناآگاهی از خدمات کتابخانه‌های عمومی سبب این فاصله باشد.
به اعتقاد مدیرکل کتابخانه‌های عمومی فارس عدم اطلاع مردم از خدماتی که در کتابخانه‌ها ارائه می‌شود، جدی است. فیروزی گفت: نهاد کتابخانه‌های عمومی، بیش از ۵۰ روش تخفیف عضویت دارد که بسیاری از مردم از آن بی‌اطلاع هستند و حتی در مناسبت‌های مختلف طرح عضویت رایگان وجود دارد.
او اضافه کرد: حتی بدون احتساب این تخفیف‌ها نیز مردم با عضویت در یک کتابخانه عمومی که هزینه‌ای کمتر از ۱۰۰ هزارتومان دارد، می‌توانند برای یکسال از خدمات بیش از سه هزار و ۵۰۰ کتابخانه عمومی کشور بهره‌مند شوند.
فیروزی ادامه داد: بسیاری از مردم پس از آشنایی با خدمات متنوع فرهنگی که می‌توانند در کتابخانه‌های عمومی دریافت کنند، غافلگیر و شگفت‌زده می‌شوند.
مدیرکل کتابخانه‌های عمومی فارس گفت: این اداره‌کل را تکه‌ای از پازل امیدآفرینی در جامعه می‌بینیم چرا که کتابخانه ها حال مردم را خوب می‌کند و آمار و اطلاعات نیز این را نشان داده است.