جمعه ۸ مهر ۱۴۰۱ - ۱۱:۰۳

راهی که نهاد برای توسعه خدمات کتابخانه‌ای به ناشنوایان و کم‌شنوایان آغاز کرده است؛

گفت‌وگو با یار مهربان به زبان اشاره در کتابخانه‌های عمومی کشور

اقدامات ویژه ناشنوایان

کتابخانه‌های عمومی کشور با برنامه‌ریزی‌های ویژه و تجهیز حدود ۳۰ کتابخانه برای ارائه خدمات به اعضای ناشنوا و کم‌شنوا، تلاش می‌کند تا ضمن جلوگیری از گسسته نشدن پیوند کتاب با زندگی این قشر، از یک سو باعث افزایش اعتماد به نفس و برقراری ارتباط آنها با جامعه شود و از سوی دیگر نقشی محوری در کمک به آنها در بیرون آمدن‌شان از انزوا ایفا کند.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، روز هشتم مهرماه مصادف با سی‌ام سپتامبر در تقویم‌ها به عنوان روز جهانی ناشنوایان نامگذاری شده است؛ یکی از اقشار خاص جامعه که کتابخانه‌های عمومی به عنوان یکی از اصلی‌ترین متولیان کتاب و کتابخوانی در کشور از اهمیت توجه به آنها آگاه بوده و با اختصاص بخش‌هایی ویژه در این مراکز فرهنگی، به آنها خدمات متنوع ارائه می‌کند.

محصور شدن ناشنوایان در دامنه‌ای از مفاهیم محدود، آنان را از دیگر افراد جامعه متمایز کرده و گه‌گاه باعث ایجاد مشکلات فکری، اجتماعی و... برای این قشر شده است. کتابخانه‌های عمومی همواره تلاش کرده تا در همکاری با دانشگاه‌ها، مراکز آموزشی و سازمان‌های مختلف گام‌های مؤثری را در برنامه‌ریزی علمی و عملی برای ارائه خدمات به این گروه‌ها برداشته و نقش مؤثری برای کمک به ناشنوایان و کم‌شنوایان ایفا کنند.

کتاب و کتابخوانی اگرچه برای همه امری ضروری، اما برای ناشنوایان واجب است؛ از آنجا که ناشنوایان و کم‌شنوایان اغلب اطلاعات خود را از طریق حس بینایی و به صورت بصری دریافت می‌کنند، کتاب مهم‌ترین ابزاری است که می‌تواند به گسترش دایره لغات آنها کمک کند. افزایش دایره لغات باعث افزایش اعتماد به نفس و برقراری ارتباط با جامعه می‌شود و افزایش اعتماد به نفس نیز باعث بیرون آمدن آنها از انزوا خواهد شد.

نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با اختصاص فضایی مناسب در کتابخانه‌های عمومی، تأمین لوازم و تجهیزات مورد نیاز، فراهم‌آوری کتاب‌های متنوع و منابع اطلاعاتی ویژه ناشنوایان و کم‌شنوایان همواره تلاش کرده این قشر از افراد جامعه را نیز به عنوان بخشی مهم از جامعه مخاطبان کتابخانه‌ها عمومی در نظر داشته باشد.

توسعه خدمات کتابخانه‌های عمومی برای ناشنوایان از سال ۱۴۰۰ در دستور کار جدی نهاد قرار گرفته و هم‌اکنون بیش از ۳۰ کتابخانه در سرتاسر کشور مشغول ارائه خدمات متنوعی از جمله معرفی و امانت کتاب‌های ویژه ناشنوایان، برگزاری جلسات قصه‌گویی با زبان اشاره، ارتباط گروهی، جلسات کتابخوانی، آموزش نقاشی برای کودکان ناشنوا، نمایش کتاب‌های تصویری، ‌سخنرانی اساتید دانشگاه برای ناشنوایان، کم‌شنوایان و خانواده‌های آنها هستند.

برگزاری دوره‌های آموزشی ویژه برای افزایش دانش و توانمندی نیروی انسانی یکی دیگر از رویکردهای نهاد کتابخانه‌ها در این خصوص بوده که آموزش زبان اشاره، آموزش نحوه ارتباط با ناشنوایان و... برای کتابداران حوزه ناشنوایان بخشی از تلاش‌های نهاد در این حوزه بوده است. همچنین، به منظور مشارکت نیروی انسانی و هم‌افزایی آنان در توسعه خدمات به ناشنوایان، اولین کارگروه تخصصی کتابداران حوزه ناشنوایان متشکل از پنج نفر از کتابداران و فعالان حوزه ناشنوایان با مشارکت نیروی انسانی فعال در این حوزه در سال جاری به مدت دو سال انتخاب شده‌اند.

نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور به رغم کمبودها و ملاحظات مالی و اعتباری و در تعامل با ناشران حوزه‌های مختلف، حدود ۸۰ عنوان کتاب متناسب با نیازهای مطالعاتی ناشنوایان را خریداری و به کتابخانه‌های دارای بخش ناشنوایان ارسال کرده است. همچنین برنامه‌ها و فعالیت‌های مؤثری نیز برای تولید کتاب‌های ساده‌سازی شده، مصور، ویدیوئی و چندرسانه‌ای که مفاهیم را بیشتر با زبان اشاره منتقل می‌کنند، تدارک دیده است.