سه‌شنبه ۵ فروردین ۱۴۰۴ - ۲۱:۵۸

با برگزیدگان هفته کتاب سال ۱۴۰۳ /۳؛

حمایت و حضور کودکان و نوجوانان، بزرگ‌ترین سرمایه برای کتابخانه‌های عمومی است

مریم امیدخدا

مریم امیدخدا، مسئول کتابخانه هدهدسفید شهر تهران، همراهی اعضای کودک و نوجوان و علاقه‌مندی آنها به کتاب و کتابخوانی را بزرگ‌ترین سرمایه کتابخانه‌ها دانست و انتخاب به عنوان یکی از برگزیدگان نهاد کتابخانه‌ها در هفته کتاب ۱۴۰۳ را نتیجه تلاش برای خدمت‌رسانی به آنها عنوان کرد.

به گزارش روابط عمومی اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان تهران؛ مریم امیدخدا، مسئول کتابخانه عمومی هدهد سفید شهر تهران، دانش‌آموخته مقطع دکتری رشته کتابداری است که ۲۴ آبان‌ماه ۱۴۰۳، در آیین بزرگداشت روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار، به عنوان برگزیده کشوری تقدیرنامه خود را از رئیس‌جمهور دریافت کرد.

حمایت و حضور کودکان و نوجوانان، بزرگ‌ترین سرمایه برای کتابخانه‌های عمومی است

مریم امیدخدا، که ۲۰ سال سابقه کتابداری دارد درباره مجموعه هدهد سفید گفت: این مجموعه، اولین کتابخانه ویژه کودک و نوجوان در شهر تهران از سری کتابخانه‌هایِ هدهدسفید نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور است که در سال ۱۴۰۱ افتتاح شد. هدف هدهد سفید، فراهم کردن مکانی شاد و جذاب برای اطلاع‌رسانی، آموزش، آفرینش و سرگرمیِ کودکان با محوریت کتاب و کتابخوانی بوده و برای تحقق این هدف، بخش‌های مختلفی مثل بخش امانت، مخزن کتاب‌های والدین، اتاق مادر و کودک و بخش انتظار والدین، بخش نوزاد و نوپا، سالن چندمنظوره نمایش، بخش بازی و آموزش، بخش نشریات، مرجع و تازه‌های کتاب، در ۲۷۰ متر فضا طراحی شده است.

وی افزود: منابع کتابخانه، شامل حدود شش هزار نسخه کتاب در گروه‌های سنی الف، ب، ج و نوجوان و حدود ۱۰ عنوان مجله و نشریه مخصوص کودک است. بیش از صد نسخه کتاب هم برای والدین در نظر گرفته‌ایم تا وقتی در انتظار فرزندانشان هستند، بتوانند اوقات مفیدی را بگذرانند.  

حمایت و حضور کودکان و نوجوانان، بزرگ‌ترین سرمایه برای کتابخانه‌های عمومی است

امید خدا در ادامه سخنانش، به میزان تعاملش با مراکز فرهنگی نزدیک کتابخانه پرداخت و اظهار داشت: چندین مدرسه و مهدکودک به کتابخانه نزدیک هستند و مسجدی بزرگ نیز، در نزدیکی کتابخانه است. من ارتباط فرهنگی تنگاتنگی با این مراکز به ویژه مدارس و مهد کودک‌ها دارم. گاهی برای بازدید دانش‌آموزان به کتابخانه دعوت می‌شوند و برای انجام تکالیف و تحقیقات مدرسه‌ای نیز، به کتابخانه می‌آیند.

وی افزود: مدارس اطراف کتابخانه، در مناسبت‌های مختلف نظیر هفته کتاب و کتابخوانی یا در آیین‌هایی ملی_مذهبی همچون شب یلدا، دانش‌آموزان را به صورت گروهی به کتابخانه می‌آورند و مسابقات مختلف نظیر قصه‌گویی از جشنواره رضوی، به صورت جمعی برگزار می‌شود. در این مراسم‌ها از دانش‌آموزان خواسته می‌شود کتابی را که خوانده‌اند در کلاس به صورت خلاصه یا به صورت نمایشی اجرا کنند؛ میزان استقبال دانش‌آموزان از کتابخانه بسیار بالاست و معمولا دانش‌آموزان بعد از تعطیلی مدرسه باهم به کتابخانه می‌آیند کتاب می‌خوانند بازی می‌کنند بعد به خانه می‌روند.

امیدخدا کتابخانه هدهد سفید را کتابخانه‌ای ویژه با مخاطب خاص عنوان کرد و گفت: اعضای کودک و نوجوان و علاقه‌مندان به کتاب و کتابخوانی، بزرگ‌ترین سرمایه این کتابخانه‌ هستند؛ ما برای خدمت‌رسانی به آنها هر کاری که از دست‌مان بربیاید انجام خواهیم داد و تلاش می‌کنیم در کنار امانت کتاب، برای همه گروه‌های سنی و تحصیلاتی، برنامه‌ها و فعالیت‌ها و آموزش‌های مفید ارائه کنیم؛ در این مکان فعالیت‌های مستمر و تاثیرگذار ویژه کودکان برگزار می‌شود. ما همه روزه با اجرای برنامه‌های متنوع فرهنگی_آموزشی، میزبان جمع کثیری از کودکان و نوجوانان هستیم.

مسئول کتابخانه برتر کشور به ارتباط تنگاتنگش با اعضا اشاره کرد و ادامه داد: در این کتابخانه، تلاش شده که ارتباط و تعامل دوسویه و تاثیرگذار جهت ترویج و ترغیب به کتاب و کتابخوانی، احساس امنیت، شادابی و ایجاد علاقه در اعضا میّسر شود؛ لذا برای تداوم‌بخشی این ارتباط، کتابدار در این کتابخانه مشاوری امین است و معمولا کودکان، بینش لازم برای انتخاب کتاب مناسب خود را ندارند؛ بنابراین نیازمند یاری کتابدار هستند.

امیدخدا افزود: من به عنوان کتابدار تخصصی کودک و نوجوان، آن‌ها را در این مسیر مهم، همراهی‌ می‌کنم و ابتدا بررسی‌های اولیه را بر اساس نیاز و علاقه‌مندی‌های کودک انجام می‌دهم؛ سپس، کتاب مناسب با روحیات وی را معرفی می‌کنم. به کودکی که علاقه زیادی به کتاب‌های «ساخت و تا» دارد، پیشنهاد می‌دهم کتاب «جنگل برای همه» از انتشارات فاطمی را بردارد، چون داستان این کتاب با کاغذ آموزش داده می‌شود و کودک، بعد از مطالعه آن می‌تواند داستان بسازد.  

وی تصریح کرد: من با اعضا، ارتباط بسیار دوستانه‌ای دارم. وقتی از عضو می‌پرسم که تاکنون چه کتاب جالبی را خوانده است، چه قسمتی از کتاب برای او جذابیت بیشتری داشته و مثلا او می‌گوید بخش بدن انسان، من کتاب‌هایی با محتوای زیست‌شناسی به او پیشنهاد می‌دهم. اگر کتابی موجود نباشد، کودک و والد را راهنمایی می‌کنم تا بداند کتاب موردنظر را از چه کتابخانه‌ای می‌تواند تهیه کند.

این کتابدار مجرب افزود: والدین، برای نیاز مطالعاتی فرزند خود یا باید کتاب را بخرند یا به کتابخانه مراجعه کنند ولی در کار، کتابخانه راحت‌تر است و کودکان می‌توانند همزمان، چند جلد کتاب با موضوعات مختلف را برگزیند و سپس بر اساس جذاب‌ترین‌ها انتخاب‌های بعدی خود را رقم بزنند. ما در اینجا سیر مطالعاتی کودکان را هم تقویت می‌کنیم تا چراغ راهی برای آینده‌شان شود.

حمایت و حضور کودکان و نوجوانان، بزرگ‌ترین سرمایه برای کتابخانه‌های عمومی است

مسئول کتابخانه هدهد سفید، در خصوص برنامه‌های اجرا شده در کتابخانه هم گفت: در این کتابخانه، کارگاه‌های مختلف مثل داستان‌نویسی، قصه‌گویی، تصویرسازی، اوریگامی، نقاشی و همچنین کارگاه‌های مادر و کودک با هدف هم‌افزایی فرهنگی با خانواده‌ها برگزار می‌شود. نمایش فیلم‌های آموزشی و برگزاری کلاس‌های آموزشی فرهنگی هم از دیگر اقدامات کتابخانه است و کودکان می‌توانند به صورت هدفمند، اوقات خوشی را در این مکان بگذرانند. یکی دیگر از فعالیت‌های خوب کتابخانه هدهد سفید، برگزاری کارگاه‌های آموزشی است. کارگاه هوش مالی، کتاب‌سازی، روزنامه‌دیواری و مسابقات کتابخوانی حتی در سطح ملی همچون جشنواره کتابخوانی رضوی که دارای بخش‌های مختلف و متنوع برای تمام گروه‌های سنی است و از مردم برای حضور در کتابخانه و شرکت در این جشنواره دعوت می‌کنم.

حمایت و حضور کودکان و نوجوانان، بزرگ‌ترین سرمایه برای کتابخانه‌های عمومی است

وی با بیان اینکه در این کتابخانه برنامه‌های مربوط به قصه‌گویی ادبیات کهن و شاهنامه همراه با کتابخوانی و کارگاه‌های مادر، بیشتر از دیگر برنامه‌ها مورد استقبال اعضا و والدین است، قصه‌گویی و نمایش خلاق را از جمله اقدامات تأثیرگذار برای ترویج کتابخوانی دانست و خاطرنشان کرد: قصه‌گویی از قصه‌های کلیله و دمنه، چون سرشار از حیوانات است و از زبان آنها بیان می‌شود، برای کودکان بسیار دلچسب است و کودکان با این داستان‌ها همراه می‌شوند؛ در بیان این قصه‌ها هر عضو کودک، نقشی را بر عهده می‌گیرد و با قصه‌گویی آن داستان نقش‌آفرینی می‌کند و قصه با کمک خود کودکان بیان می‌شود. اینگونه قصه‌گویی، همراه با نمایش خلاق شکل می‌گیرد. قصه‌گویی‌های ما در حال حاضر، تعامل‌پذیری بیشتری دارد و چون کتابدار در برگزاری قصه‌گویی این ارتباط تعاملی را دارد، کودک بیش از پیش درگیر داستان می‌شود و لذت خواندن را درک می‌کند.

حمایت و حضور کودکان و نوجوانان، بزرگ‌ترین سرمایه برای کتابخانه‌های عمومی است

وی در مواجه با این سوال که آیا تجربه کتابداری تاثیری در تعامل شما با فرزند یا کودکان اطرافیانتان داشته است، آن را تایید کرد و افزود: بله، قطعا اینگونه بوده است؛ سیاست بنده به عنوان مروج فرهنگی، این است که حداقل نزدیک‌ترین افراد نظیر خواهرزاده یا برادرزاده و فرزند را تشویق به کتاب و کتابخوانی کرده و تلاش کنم کتابخوانی را به خانواده و خانه برده و سطح آگاهی خانواده را افزایش  دهم.

امیدخدا در ادامه این گفت‌وگو، به بیان کتاب‌های مورد علاقه خود پرداخت و عنوان کرد: معمولا کتاب‌های کودک و نوجوان را بررسی و مطالعه می‌کنم و حوزه مطالعاتی‌ام، بیشتر ادبیات است و علاقمند به کتاب‌های روانشناسی هم هستم. آخرین کتابی که خوانده‌ام، کتاب «آبنبات پسته‌ای» نوشته مهرداد صدقی بود که بسیار از خواندن آن لذت بردم و مطالعه این کتاب را به دوستان پیشنهاد می‌کنم.

این کتابدار برتر، شیرین‌ترین روز کاری خود را روز افتتاح کتابخانه هدهد سفید در مهرماه ۱۴۰۰ بیان کرد و گفت: اولین کتابخانه هدهد سفید، کتابخانه‌ای جذاب برای کودکان در تهران با حضور وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی، جناب آقای اسماعیلی افتتاح شد. آن روز یکی از شیرین‌ترین روزهای زندگی کاری‌ام بود؛ شور و حال خاصی برای افتتاح آن داشتیم. وقتی بچه‌ها وارد آنجا شدند، حال و هوایی غیرقابل وصف داشتم. آنها با ذوق و شوق به قفسه‌ها و کتاب‌ها دست می‌زدند و با بازی‌های آنجا خود را سرگرم می‌کردند. در روز افتتاح، کتاب‌های جدید و کودکانه به همراه اسباب بازی خلاقیتی و فکری در کتابخانه بود که با ذوق و شوق نگاه می‌کردم؛ همان زمان یک عضو قدیمی آمد و ایشان اول فکر می‌کرد اشتباه آمده اما بعد متوجه شد که کاربری این کتابخانه تغییر کرده و همان موقع رفتند و با نوه‌شان برگشتند و ذوق و شوق افراد محله، برایم بسیار جذاب و به یاد ماندنی بود.

در پایان امیدخدا به بیان احساسش از روز تقدیر پرداخت و گفت: پنج‌شنبه ۲۴ آبان‌ماه، در ذهن من وقتی از دستان رئیس‌جمهور محترم، در آیین ملی بزرگداشت روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار در تالار وحدت لوح تقدیرم را دریافت کردم، به عنوان یکی از شیرین‌ترین خاطرات زندگی‌ام ثبت شده است؛ بسیار خوشحال شدم وقتی دیدم ایشان به کتاب و کتابخوانی این میزان اهمیت می‌دهند.

حمایت و حضور کودکان و نوجوانان، بزرگ‌ترین سرمایه برای کتابخانه‌های عمومی است

ارسال نظر

    • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
    • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
شما در حال ارسال پاسخ به نظر « » می‌باشید.
7 + 0 =