به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی استان فارس، دومین جلسه از سلسله نشست های مجازی راه آبادی با موضوع پایداری اطلاعات و دانش برای خدمات روستایی شامگاه سه شنبه ۲۹ مهرماه به صورت مجازی در بستر اسکای روم و به میزبانی اداره کل کتابخانه های عمومی فارس برگزار شد.

کتابخانه ها نقش بی بدیلی در توسعه پایدار جوامع روستایی دارند

عصمت مومنی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، در این جلسه با تبیین مفاهیم مربوط به توسعه پایدار، گفت: کتابخانه های روستایی می توانند یکی از اصلی ترین نهادهای دخیل در توسعه پایدار باشند.

وی با توصیف فعالیت هایی که در این زمینه تاثیرگذار است، افزود: کتابخانه های روستایی می توانند با ارتقای دانش روستاییان نقش بی بدیلی در توسعه پایدار داشته باشند.

این استاد دانشگاه تأکید کرد: کتابخانه یک سیستم زنده است به عنوان یک نظام باید به آن نگاه شود و پایداری اطلاعات از وظایف آن است. کتابخانه های روستایی می توانند مدل های دانش محور را برای زنده نگه داشتن توانایی جامعه همچون سازگاری، انطباق، تحول برای پاسخ گویی به محیط  و ... ایجاد کنند.

مومنی تاکید کرد: کتابخانه روستایی می تواند دانش بومی مردم روستا (خرد سنتی) را توسعه داده و آن را به خرد دانش محور تبدیل کند. کتابخانه نهادی اجتماعی است و توسعه اجتماعی آن به پایداری اطلاعات و دانش وابسته است. دانش بومی با معانی سنتی، می تواند بازخوانی مجددی داشته باشد که پایداری اطلاعات را برای توسعه فراهم می کند و کتابداران معلمان این دانش خواهند بود.

کتابخانه در روستا جایگزین بسیاری از امکانات در شهر است

فریدون عموزاده خلیلی، نویسنده حوزه کودک و نوجوان نیز در ادامه جلسه با اشاره به نقش کتابخانه ها در آینده کودک، گفت: کتابخانه های عمومی از مهم ترین مجموعه های اثرگذار در شکل گیری شخصیت و آینده کودک هستند.

وی با تاکید بر اهمیت فضاسازی در کتابخانه های عمومی، گفت: اگر کتابخانه عمومی جایی باشد که کودک به محض قدم گذاشتن در آن حس کند در فضایی قرار گرفته که امکانات و توانمندی ها به او اضافه می شود و ذهنش برای خلق و رویا پردازی به تکاپو بیفتد،‌ هر دانشی در این کتابخانه برای کودک ایجاد شود پایدار خواهد بود و خالق ارزش افزوده ای برای ذهن کودک است.

این نویسنده تأکید کرد: وقتی پای مخاطب کودک و نوجوان در میان است، نوع فضای کار عوض می شود. وجه تمایز این است که فضا و امکان تا چه اندازه می تواند فرصت فراهم کند تا بچه ها در آن فعال شوند و پویایی محیط، فضای تخیل کودک را فعال کند.

وی اضافه کرد: تفاوت معناداری بین کتابخانه روستا و شهر است. کتابخانه در روستا می تواند جایگزین بسیاری از امکانات بچه ها در شهر باشد.

عموزاده خلیلی با اشاره به تجربه کاری خود در نشریه هدهد سفید، اضافه کرد: در هر امری که به بچه ها مربوط می شود بچه ها باید حضور داشته باشند و خود، کننده کار باشد تا خلاقیت آن ها بروز کند. یک سوم نشریه هدهد سفید نهادکتابخانه های عمومی، به آثار بچه ها تعلق می گیرد. در این بخش بچه ها شاهکار خلق کرده اند و از حس و رویای خود نوشته اند؛ کتابخانه ای که بچه ها در باره آن می نویسند روح دارد و زنده است.

استان فارس در برنامه های کتاب محور موفق بوده است

در ادامه جلسه، ابراهیم حیدری، مدیرکل دفتر مطالعات فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دبیر جشنواره پایتخت کتاب ایران، عنوان کرد: بحث کتابخوانی از سال ۹۳ به عنوان یکی از اولویت های وزارت فرهنگ بوده است. ما در این حوزه مجموعه ای از برنامه ها را برای مردم طراحی کردیم و هدف اصلی هم افزایی دستگاه ها است تا با استفاده از توانایی هر دستگاه و یکپارچه کردن برنامه هایی که به صورت جزیره ای در هر سطحی برگزار می شود، توسعه فرهنگی در شهر و روستا رقم بخورد.

وی با اشاره به استقبال گسترده از جشنواره های کتاب محور، گفت: انتخاب پایتخت کتاب ایران، جشنواره عشایر و روستاهای دوستدار کتاب، جشنواره مرجان خواندن و جام باشگاه های کودک و نوجوان از جمله این برنامه ها است؛ خوشبختانه استان فارس با همکاری همه دستگاه ها تاکنون در جشنواره های کتاب محور خوش درخشیده است و امسال نیز شیراز به عنوان پایتخت کتاب ایران برگزیده شد.

حیدری با اشاره به استقبال گروه های مختلف فعال در حوزه کتابخوانی از جشنواره مروجین کتابخوانی، افزود: گروه های شرکت کننده در این جشنواره به عنوان بازوهای نهادهای فعال در زمینه کتابخوانی هستند. همچنین در جام باشگاه های کتابخوانی نیز به دنبال ایجاد جمع های کتاب خوانی هستیم که تأثیر بسزایی در سرانه مطالعه کتابخوانی در کشور دارد.

وی با اشاره به وجود جمعیت بیست میلیونی روستایی در کشور، افزود: با هدف ساماندهی زیرساختی و برنامه های کتاب و کتابخوانی در روستاهای کشور،‌ جشنواره روستای دوستدار کتاب طراحی شده است که تاکنون شش هزار و پانصد روستا در شش دوره گذشته شرکت داشته اند.

وی هدف اصلی این جشنواره را کمک به توسعه زیرساخت های کتاب و کتابخوانی روستاها و حمایت و پشتیبانی از برنامه های ترویج کتابخوانی در روستاها دانست و گفت: از نتایج این جشنواره  این است که کمک نهادهای دولتی و غیردولتی و همچنین کمک های خیرین به حوزه کتابخانه های روستایی معطوف شده و باعث ایجاد چندین کتابخانه توسط این مجموعه ها در کشور شده است.

وی در انتها گفت: با ایجاد شبکه ای از کتابخانه ها از طریق شبکه روستاهای دوستدار کتاب، می شود برای روستاهای کشور در حوزه کتاب و کتابخوانی الگوسازی کرد.

در ادامه ضمن پخش کلیپ از فعالیت ها و فضاسازی کتابخانه های شهدای روستای ابویسان خراسان رضوی و کتابخانه گنجینه بهار روستای پوده اصفهان، که  از برگزیدگان جشنواره روستای دوستدار کتاب هستند، مسئولان این دو کتابخانه به ارائه توضیحاتی در خصوص کتابخانه خود پرداختند.

گفتنی است، در این نشست، اساتید دانشگاه، مدیران‌کل و مسئولان دستگاه های اجرایی، کتابداران و مروجان کتابخوانی از ۱۲ استان کشور حضور داشتند. همچنین با هدف حمایت از برنامه های کتاب محور،‌ به تمامی کتابخانه های روستایی که در این نشست شرکت کردند، ۵۰ جلد کتاب کودک و نوجوان از سوی دبیرخانه دائمی پایتختی کتاب در شهرداری شیراز و پنج بسته کتاب یک صفحه ای از سوی مهدی میرعظیمی، نویسنده این کتاب ها تعلق گرفت.