به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان؛ دکتر روح الله ساعی مدرس دانشگاه و نایب رئیس «موسسه فرهنگی هنری نابینایان بصیر» با اشاره به روز عصای سفید و اقداماتی که در این زمینه باید انجام شود، گفت: روز جهانی «عصای سفید» همواره از سوی مسئولان کشور با بی توجهی همراه بوده تا جایی که صرفاً با برگزاری مراسمی یکی دو ساعته از خود رفع تکلیف کرده و در ادامه با چند مصاحبه رسانه‌ای و مطبوعاتی این روز را گرامی داشته و تمام می‌کنند. در حالی که هدف از نامگذاری این روز برای نابینایان؛ قطعاً با اهداف مهم‌تر و ارزشمندتری صورت گرفته است.
ساعی پیرامون مسائل و مشکلات نابینایان و کم بینایان در حوزه کتاب و ادبیات اظهار داشت: بحث در خصوص کتاب‌های این قشر از جامعه به دلیل تنوع مواد مطالعاتی از کتاب بریل گرفته تا گویا، دیجیتال یا الکترونیک، و همچنین کتاب‌های درشت نویسی شده و... بسیار گسترده بوده و آسیب‌های زیادی این قشر از جامعه را تهدید می‌کند. نکته دیگر در خصوص کتاب‌های این قشر از جامعه آن است که متاسفانه بسیاری از مطالب این کتاب‌ها تکراری و مشترک بوده تا جایی که یکی از معدود کتاب‌های خوب و مناسبی که در سال‌های اخیر نگاشته شده و می‌توانم از آن نام ببرم، کتاب «نابینایی و کودکان رویکرد افتراقی» ترجمه دکتر پرویز شریفی و محمدرضا شاهی است که منبع خوبی برای تدریس در دانشگاه به شمار می‌آید.
وی در ادامه تصریح کرد: از دیگر مشکلات و مسائل این حوزه، چاپ و نشر کتاب است که میزان عرضه از هر نوع آن برای این افراد بسیار کم و محدود است. تا جایی که طبق آمار ارائه شده از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که ده‌ها هزار عنوان کتاب در طول سال به چاپ می‌رسد؛ سهم نابینایان و کم بینایان از این کتاب‌ها بسیار کم و ناچیز است و این مسئله برای نابینایان به ویژه آن دسته از عزیزانی که دوره تحصیلات تکمیلی در مقطع ارشد و دکتری را می‌گذرانند و نیاز به منابع و کتاب‌های جدید دارند، محدودیت بسیاری ایجاد کرده و یکی از مشکلات اساسی در این حوزه به شمار می‌آید.
ساعی افزود: از مسائل دیگر در این حوزه بحث هزینه بر بودن و عدم حمایت‌های لازم از سوی متولیان کتاب است که تاکنون از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولی اصلی چاپ و نشر کتاب در کشور اقدام خاصی صورت نگرفته است و یکی از دلایل آن را می‌توان خلأ قانونی در این زمینه دانست. به عنوان مثال حدود یک سال پیش هیات وزیران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را به اقدامات و حمایت‌هایی در حوزه کتاب بریل و گویا موظف کرد اما در عمل تا به امروز هیچ اقدامی از سوی این وزارتخانه صورت نگرفته است.
نایب رئیس موسسه فرهنگی هنری نابینایان بصیر در ادامه گفت: متاسفانه ما در این راستا قانونی نداریم که ناشران را موظف کرده، در قبال هر کتابی که تولید می‌شود یک نسخه از آن را هم به صورت گویا و یا فایل تکست در اختیار مراکز نابینایان قرار دهند. البته به دلیل عدم وجود قانون کپی رایت در ایران ما حقوقی را برای ناشران و تلاش‌های آن‌ها قائل هستیم. از این رو دولت را موظف می‌دانیم که فایل‌ها را تهیه کرده و در قبال آن هزینه‌ای را به ناشران بپردازد تا بدین ترتیب آن‌ها هم مشتاق شده و کتاب‌های بیشتری را در اختیار این قشر از جامعه قرار دهند. کما اینکه با بررسی کشورهای پیشرفته‌ای چون اروپای غربی و آمریکا در می‌یابیم که ناشرین این جوامع طبق قوانین موظفند با تولید هر کتاب فایلی از آن را هم در اختیار مراکز نابینایان قرار دهند.
وی افزود: دلیل دیگر بیشتر جنبه اخلاقی داشته و آن اینکه اگر مسئولان کشور خود را در قبال مسائل آموزشی این جمعیت قابل توجه کشور متعهد و مکلف دانسته و احساس مسئولیت کنند، قطعاً در این راستا اقدامات مهمی صورت خواهد گرفت. به ویژه آنکه ما در کشوری زندگی می‌کنیم که پرچمدار یکسری از اعتقادها و ارزش‌هاست و در مقابل دنیایی از استکبار به مبارزه پرداخته و باید به این نکته توجه کرد که وقتی مسئله تهاجم فرهنگی صورت می‌گیرد، دیگر تفاوتی میان بینا و نابینا قائل نخواهد شد. مثلاً همین چند سال پیش بود که متوجه شدیم تعدادی از کتاب‌های بریل با پرداختن به برخی فرقه‌ها و مذاهب و با هدف تهدید دین اسلام و انحراف فکری بچه‌های نابینا وارد کشور شده بود.
مسئول کتابخانه نابینایان تبریز در بخش دیگری از این گفتگو اظهار داشت: در میان قشر معلول جامعه، نابینایان در دسته فعال معلولین به حساب می‌آیند و به طور کلی می‌توان گفت شاید فعال‌ترین گروه در بین معلولان، جامعه نابینایان و کم بینایان باشند و مهم‌تر از همه اینکه با مراجعه به آمار در می‌یابیم، بیشترین افراد تحصیل کرده در بین معلولان نابینایان هستند که به تحصیلات دانشگاهی و عالیه علاقه بسیاری نشان می‌دهند و در این میان اساتید و نویسندگان خوبی وجود دارد که کتاب‌ها و آثارشان در دانشگاه‌ها تدریس می‌شود.
ساعی در خصوص اقدامات صورت گرفته در این حوزه ابراز داشت: خوشبختانه در سال‌های اخیر نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور بسیار خوب عمل کرده تا جایی که در حال حاضر حدود 52 مرکز کتابخانه‌ای نابینایان در سطح کشور وجود دارد. همچنین اخیراً دو مرکز تولید کتاب بریل در شهرهای قم و تبریز توسط نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با هزینه‌های بسیاری راه‌اندازی شده است. در اینجا گفتن این نکته ضروری است که تولید کتاب وظیفه نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور نیست؛ اما به دلیل خلأ موجود در این زمینه و مسائل و دغدغه‌های نابینایان به درخواست کتابداران نابینا از دبیر کل کتابخانه‌های عمومی کشور در حوزه تولید کتاب‌های بریل این اقدام صورت گرفته که اگرچه اقدام خوبی است اما کافی نیست.
وی با بیان این مطلب که تعداد زیادی از ناشران در سطح کشور باید به کتاب‌های بریل و گویا بپردازند، تصریح کرد: دولت باید از ناشران که با تولید کتاب کار فرهنگی کرده و طبیعتاً یک جنبه از این حرکت کسب سود است، حمایت کرده و اقدامات لازم را در این راستا انجام دهد. به عنوان مثال می‌تواند بخشی از یارانه‌ها را به موضوعات فرهنگی و از جمله تولید کتاب‌های بریل و گویا اختصاص دهد.
این مدرس دانشگاه در رابطه با نشریات نابینایان کشور اظهار داشت: در این زمینه تنها 5 نشریه به خط بریل اختصاص دارد. یکی از آن‌ها روزنامه «ایران سپید» است و از نشریات خوب این قشر به حساب می‌آید که در سطح خاورمیانه اولین روزنامه بریل است که در کشور به چاپ می‌رسد. همچنین از دیگر نشریات این حوزه می‌توان به ماهنامه‌های «علم و فرهنگ»، «بشری» و دو فصلنامه اشاره کرد. اما به طور کلی باید گفت این قشر از جامعه در حوزه نشریات هم با کمبودهایی مواجه است.
وی افزود: جمعیت نابینا و کم بینای کشور بر اساس آمار مسئولان بهزیستی جمعیت قابل توجهی است و نکته‌ای که گفتن آن را لازم می دانم، این است که در بحث نابینایی بیشتر افرادی در نظر گرفته می‌شوند که نابینا بوده و دیدی نداشته، یا دیدشان بسیار اندک و در حد تشخیص نور و رنگ‌های بسیار محدود است. اما دسته دیگری از افراد دارای اختلالات بینایی در کشور وجود داشته که کم بینا یا نیمه بینا محسوب می‌شوند و متاسفانه به نیازهای این دسته از معلولان به نسبت نابینایان کشور توجه کمتری صورت گرفته است. به عنوان مثال کتاب‌های مورد نیاز این افراد بسیار کم و محدود است و با مراجعه به بسیاری از کتابخانه‌ها متوجه می‌شویم که حتی یک عنوان کتاب درشت نویسی شده، در این کتابخانه‌ها برای این دسته از معلولان یافت نمی‌شود!
ساعی در پایان خاطرنشان کرد: پیرامون موضوع کتاب و کتابخوانی در کشور که با آمار بسیار پایینی مواجه هستیم، باید بگویم که نابینایان و کم بینایان علی‌رغم دیگر افراد جامعه به کتاب گرایش بسیاری دارند. البته بحث نخواندن کتاب در میان نابینایان هم دیده می‌شود اما با توجه به آمار ارائه شده می‌توان گفت که بچه‌های نابینا به نسبت سایر افراد جامعه کتابخوان تر بوده و در میان نابینایان بیست سال اخیر گرایش زیادی به علم و تحصیل وجود دارد.
همچنین برای این قشر از جامعه کتاب‌هایی با موضوع دین و مذهب در مقایسه با حوزه‌ها و موضوعاتی چون کلیات، فلسفه، روانشناسی، علوم اجتماعی، حقوق، علم محض، پزشکی، تاریخ، جغرافیا و حتی ادبیات و رمان بسیار زیاد است که یکی از دلایل آن را می‌توان علاقه زیاد نابینایان به این نوع از کتاب‌ها دانست و خوشبختانه در حال حاضر زیارت نامه‌ها، ادعیه‌ها و قرآن‌هایی با چاپ متنوع به خط بریل و گویا در کشور موجود است و در این حوزه کمبود آنچنانی دیده نمی‌شود.