به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نهاد کتابخانه های عمومی کشور، مهدی رمضانی، دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور ۷ آبان ماه ۱۴۰۱ با هدف دیدار با کتابداران و بازدید از کتابخانه های عمومی با همراهی محمدرضا هراتی، معاون توسعه کتابخانه ها و ترویج کتابخوانی؛ هادی آشتیانی، مشاور اجرایی و امور حوزه دبیرکل؛ زهرا جعفری، مشاور رسانه ای دبیرکل و محمدمهدی زرافشان، سرپرست اداره کل روابط عمومی و امور بینالملل به استان بوشهر سفر کرد. وی سفر خود را با حضور در گلزار شهدای بوشهر آغاز کرد. دیدار با استاندار و نماینده ولی فقیه در استان، حضور در نشست شورای اداری ادارهکل کتابخانههای عمومی و نشست اهالی رسانه، نشست با کتابداران، دیدار با خانواده شهیدان گنجی و بازدید از چند کتابخانه از دیگر برنامه های سفر مهدی رمضانی به استان بوشهر بود.
مطالبه ساخت کتابخانه مرکزی بوشهر به واقعیت نزدیک میشود
مهدی رمضانی، دبیرکل نهاد در دیدار با احمد محمدیزاده، استاندار بوشهر با اشاره به پروژه کتابخانه مرکزی در این استان گفت: نهاد کتابخانههای عمومی کشور، امکان ساخت کتابخانه را بر عهده ندارد و طبق قانون، این نهاد بهرهبردار است و تنها در زمینه تجهیز کتابخانهها و تأمین نیروی انسانی در نقاط مختلف کشور اقدام میکند.
وی افزود: استان بوشهر یک استان فرهنگی است اما چهار شهر چاهمبارک، بوشکان، بادوله و دوراهک فاقد کتابخانه هستند که در صورت همکاری شهرداری یا سازمانهای محلی در ساخت کتابخانه، ما در بحث تجهیز و تأمین منابع کتابخوانی و انسانی همکاری خواهیم کرد.
رمضانی در پایان با تأکید بر خدماتی که در کتابخانههای عمومی به مردم ارائه میشود، یادآور شد: ما به دنبال ارائه خدمات نوین در کتابخانههای عمومی هستیم که با احداث کتابخانه مرکزی این مهم در بوشهر محقق و تسریع میشود.
استاندار بوشهر هم با اشاره به اینکه ساخت کتابخانه مرکزی در بوشهر یک مطالبه دیرینه استان است، تأکید کرد: با مشارکت و همکاری نهاد کتابخانههای عمومی کشور تلاش میکنیم با تأمین اعتبارات از منابع ملی و استانی عملیات اجرایی این کتابخانه در دهه فجر امسال آغاز شود.
احمد محمدیزاده استاندار بوشهر نیز در این دیدار با اشاره به اختصاص زمین برای ساخت کتابخانه مرکزی بوشهر افزود: این زمین در شهرک نیایش واقع شده ولی به دلیل رطوبت بالا نیازمند شمعکوبی برای زیرسازی است.
وی در ادامه پیشنهاد دیگری برای جانمایی این کتابخانه مطرح و تصریح کرد: در مجتمع فرهنگی هنری ۹ دی بوشهر، ساختمان کتابخانه شهید عاشوری وجود دارد که در بازدیدی که از آن داشتم، متوجه شدم که به دلیل عدم استحکام بنا سالها است که بدون استفاده باقی مانده، این در حالی است که این کتابخانه در بنایی با ۱۶۰۰ مترمربع زیربنا واقع شده است.
رئیس انجمن کتابخانههای عمومی استان تأکید کرد: پیشنهاد من این است که کارشناسان فنی بازدیدی از آن داشته باشند که اگر این ساختمان قابل بازسازی و مرمت است که این کار هر چه زودتر اتفاق بیفتد و اگر قابل بازسازی نیست، تخریب و زمین آن برای ساخت کتابخانه مرکزی بوشهر استفاده شود.
وی ادامه داد: اعتبار لازم برای مشاوره و طراحی نقشه کتابخانه مرکزی از سوی سازمان مدیریت و برنامهریزی استان اختصاص یابد. البته تأکید من این است که میتوان در ساخت کتابخانه مرکزی از الگوی کتابخانههای مرکزی در کشور کمک گرفت.
استاندار بوشهر در بخش دیگری از گفتههای خود به کمکاری نهادهای فرهنگی و آموزشی در الگوسازی برای نوجوانان و جوانان اشاره و تأکید کرد: ما باید پارادیمهایی را در حوزه کتابخانه ایجاد کنیم تا بتوانیم سرانه مطالعه را افزایش بدهیم.محمدیزاده با اشاره به رتبه بالای مردم بوشهر در استفاده از فضای مجازی گفت: چطور شد که در این استان مجالس شاهنامهخوانی و شبنشینیها -که محفل شعر و ادب و قصهگویی بودند- کمرنگ شده و جای خود را به فضای مجازی داده است؟! متأسفانه کمکاریهایی که در این سالها در حوزه فرهنگ صورت گرفته، موجب بروز و تشدید آسیبهای اجتماعی شده است. این ناآرامیها و آشفتگیهایی که امروز در سطح جامعه با آن مواجه شدهایم نتیجه همین کارهای نکرده در عرصه فرهنگ و آموزش جامعه است. بنابراین موظف هستیم که پارادیمهایی برای جذابیت کتاب در جامعه تعریف کنیم.
استاندار بوشهر در پایان یادآور شد: لازم است از این پس هر مدرسه و مسجدی که ساخته میشود با توجه به ظرفیتی که دارد، در آن فضایی برای کتابخانه تعریف شود.
لزوم راه اندازی کتابخانه مرکزی در بوشهر
نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه بوشهر در دیدار با دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور ضمن خوشامدگویی به وی و هیأت همراه، گفت: مقوله کتاب، مقوله مهمی است؛ تا جایی که خداوند آخرین معجزه خود را کتاب قرار داد. از اینرو کتاب، مقولهای جاودانه است.
آیتالله غلامعلی صفاییبوشهری تاکید کرد: توجه به حوزه کتاب و کتابخوانی باید عمیق، هوشمندانه و منطبق بر موازین دینی و تقوایی باشد. تجربه نشان داده در جامعهای که کتاب دارای حرمت و حریم و مورد توجه است، آن جامعه بسان قطاری است که بر ریل پیشرفت در حرکت است و ایستگاه آن تمدن است.
وی افزود: توجه به منظومه کتاب، توجهی راهبردی است. بیشک در جامعهای که هم تولید محتوای کتاب و هم صنعت تولید شاکله فیزیکی کتاب، استاندارد باشد، این جامعه رو به پیشرفت است.
امام جمعه بوشهر سپس خطاب به دبیرکل نهاد کتابخانههای عمومی کشور گفت: مدیریت جغرافیای کتاب، کتابداران و کتابخانهها برعهده شما است، بنابراین بایستی سیاستهایی تدبیر کنید که به استانداردهای تمدنی برسید. قطعا نگاه و تجربیات شما موجب رشد فکری و تعقلی این حوزه خواهد شد.
آیتالله صفاییبوشهری با اشاره به نقش موثر حضرت محمد(ص) در ترویج فرهنگ کتاب در میان مسلمانان یادآور شد: پیامبر اکرم(ص) برای مردم هم مرجع کتاب و هم رسول کتاب بود؛ بنابراین ما در بیرون رفتن فرهنگ کتاب از کتابخانهها بایستی دوسویه عمل کنیم؛ یعنی مدیریت کتابخوانی و کتابداری باید دوسویه باشد تا بتوانیم جوان و نوجوان را تشویق و جذب کتاب کنیم.
امام جمعه بوشهر تاکید کرد: استان بوشهر از دیرباز استانی کتابخوان بودهاست و نویسندگان و علمای برجستهای در خود پرورش داده که آثار قابل تاملی را پدید آوردهاند.
وی در پایان گفت: راهاندازی کتابخانه مرکزی در استان یک الزام است و امیدوارم پس از احداث آن اقدام جدی در حوزه غنیسازی کتابخانههای عمومی استان صورت بگیرد. افزون بر این، کتابخانههای مدارس و مساجد باید تقویت و تجهیز شوند تا فرهنگ کتابخوانی در این استان که مردمی علاقهمند به کتاب دارد، به شکلی مطلوبتری نهادینه شود.
ایران، رتبه اول در حوزه سرانه فضای کتابخوانی در جهان اسلام
مهدی رمضانی در این دیدار با اشاره به گستردگی فعالیت کتابخانههای عمومی کشور در حوزه فرهنگی گفت: نهاد کتابخانههای عمومی کشور بعد از مساجد و مدارس، بزرگترین شبکه فرهنگی کشور را تشکیل میدهد. در حال حاضر کشور ۳۷۰۰ کتابخانه عمومی دارد که از این شمار، ۲۷۰۰ کتابخانه نهادی و هزار کتابخانه مشارکتی است. هفت هزار و ۵۰۰ نیروی انسانی دارد که به امر کتابداری و مدیریت حوزه کتاب مشغول هستند.
دبیرکل نهاد کتابخانههای عمومی کشور با تاکید بر اینکه خوشبختانه در حوزه سرانه فضای کتابخوانی، ایران در جهان اسلام رتبه اول را دارد، افزود: این ساختارها به برکت انقلاب اسلامی در کشور توسعه یافته است و اینک بهدنبال ایجاد تعاریف جدید در کتابخانههای عمومی کشور هستیم که در قالب ۶۰ خدمت جدید شامل اتاق علم، گالری، خدماتدهی به افراد با نیازهای خاص و... ارائه میشود.
وی تاکید کرد: در حال حاضر این خدمات در چند شهر نظیر مشهد، یزد، سنندج و ... ارائه میشود. بیشک این رویکرد نوین در کتابخانههای عمومی، تراز فرهنگی استانها را ارتقا میدهد. امیدواریم در استان بوشهر که با محرومیتهایی هم مواجه است بتوانیم اتفاقات خوبی را در حوزه کتابخوانی و توسعه سرانه فضای کتابخوانی استان ایجاد کنیم تا بتوانیم در این استان نیز با ایجاد ساختارهای استاندارد، خدمات نوین کتابخوانی ارائه کنیم.
در دوران طلایی همافزایی با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار داریم
مهدی رمضانی، دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور در ادامه سفر استانی خود به بوشهر، با حضور در جلسه شورای اداری ادارهکل کتابخانههای عمومی این استان با اشاره به تعامل و هم افزایی نهاد کتابخانه های عمومی کشور و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت سیزدهم در سخنانی گفت: همافزایی لازم میان این دو نهاد فرهنگساز ایجاد شده است و این فرصت بسیار خوبی برای رفع مشکلات و مسائل کتابخانههای عمومی کشور است.
وی تأکید کرد: ما در نهاد مسئول پیگیری این مسائل و مشکلات هستیم و تا جای ممکن پاسخگو بودهایم اما گاه پارهای مسائل وجود دارد که باید مدیرانکل استانها و همچنین رؤسای ادارات کتابخانههای عمومی شهرستانها در درون استان پیگیری کنند و به سهم خود پاسخگو باشند. چون این افراد نمایندگان نهاد در استانها و شهرستانها هستند که ضمن ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی و ارتقاء و توسعه فرهنگ عمومی جامعه، بایستی حلال مشکلات و مسائل کوچک و بزرگ در استان خود باشند.
دبیرکل نهاد کتابخانههای عمومی کشور در پایان سخنان خود تأکید کرد: در حوزه شهرستانها برنامههای کلان و تحولآفرینی با محوریت ادارهکل امور استانها داریم که بهزودی و به ترتیب ابلاغ میشود.
اولویت ما در نهاد، حضور مردم در کتابخانههای عمومی است
مهدی رمضانی، دبیرکل نهاد همچنین شامگاه شنبه، ۷ آبان در جریان سفر یکروزه خود به استان بوشهر در نشست با اهالی رسانه که در سالن اجتماعات کتابخانه عمومی خلیج فارس برگزار شد، گفت: یکی از کارهایی که دولت سیزدهم به آن تاکید ویژه دارد، حضور وزرا و مسئولان در استانها و پیگیری مسائل و مشکلات مردم بدون واسطه و بهصورت مستقیم است.
وی ادامه داد: هر چه در توسعه فضای کتابخوانی موفق باشیم اما تا زمانی که مردم از کتابخانههای عمومی استقبال نکنند، کار خاصی نکردهایم. بنابراین اهتمام ویژهای در جذب مخاطب کتابخانهها بهویژه مخاطب کودک و نوجوان داریم و در این راستا، بخش کودک و نوجوان را در بیشتر کتابخانههای نهادی فعال کردهایم و بهدنبال این هستیم کتاب را در میان این قشر نهادینه کنیم. افزون بر این، تلاش میکنیم به کمک وزارت آموزش و پرورش، ارتباط پایدار را میان کتابخانه و مدرسه، کتابخانه و خانه ایجاد کنیم. در این زمینه مدلهایی نوشته شده که پس از کارشناسیهای لازم، اجرایی میشود.
بازتعریف خدمات کتابخانه عمومی خلیج فارس بوشهر
دبیرکل نهاد کتابخانههای عمومی کشور با اشاره به کتابخانه عمومی خلیجفارس که بزرگترین کتابخانه عمومی استان بوشهر است، توضیح داد: با بازتعریف خدمات این کتابخانه، خدمات نوین و متنوعی متناسب با استانداردهای جهانی کتابخانهای در این فضای فرهنگی ارائه خواهد شد که شامل اتاق علم، گالری، خدمات به افراد با نیازهای خاص، دیداری شنیداری، خدمات شغلی و... میشوند.
رمضانی تاکید کرد: با توسعه خدمات کتابخانههای عمومی در مناطق کمبرخوردار میخواهیم عدالت فرهنگی را در سراسر کشور برقرار کنیم که شعار اصلی دولت سیزدهم است. یکی از کمبودهای بزرگ حوزه کتابخوانی استان بوشهر، نبود کتابخانه مرکزی است که خوشبختانه این مهم با پیگیریهای حیدر راهب، مدیرکل کتابخانههای عمومی استان و اهتمام استاندار محترم بهعنوان رئیس انجمن کتابخانهای استان بوشهر در آستانه محقق شدن است و ما هم در نهاد به سهم خود همه تلاشمان را به کار میگیریم تا به تعهداتی که در این زمینه داریم، عمل کنیم.
ضرورت تسهیل دسترسی مردم به کتابخانه های عمومی
وی یادآور شد: از دید ما، استان بوشهر در زمینه ساختارهای کتابخوانی جزء استانهای بحرانی کشور نیست ولی باید کاری کنیم که دسترسی مردم به کتابخانهها تسهیل شود. البته این را انکار نمیکنیم که چرخه کتابخوانی در این استان با استانداردها و فضای مطلوب فاصله دارد اما با جدیت در حال پیگیری جلب مشارکت شهرداریها، راه و شهرسازی و... برای راه اندازی ساختارهای کتابخوانی در این استان هستیم.
دبیرکل کتابخانههای عمومی کشور با اشاره به ضریب شاخصهای چهارگانه کتابخانههای عمومی در استان بوشهر توضیح داد: در استان بوشهر به نسبت جمعیتی که دارد شاخص سرانه کتابخوانی به ازای هر ۲۵ هزار نفر ۶/۱ متر مربع و زیربنا ۴/۲ مترمربع است. همچنین به ازای هر ۱۰۰ نفر ۲/۹۶ کتاب وجود دارد.
اهتمام ویژه نهاد برای برآوردن نیاز مطالعه و کتاب کودکان و نوجوانان
وی در این نشست در پاسخ به این سوال که نهاد کتابخانههای عمومی کشور چه برنامه ای برای کودکان و نوجوانان دارد که به خواندن کارهای ترجمه تمایل پیدا کرده اند، گفت: متاسفانه در این چند سال با اینکه به آثار تالیفی کودک و نوجوان توجه زیادی شده است اما همچنان کتابهای ترجمه نزد کودکان و نوجوانان پرمخاطبتر است. البته انگیزههای مالی و اقتصادی در این بخش بسیار تاثیرگذار است.
رمضانی تاکید کرد: البته خرید کتابهای تالیفی با تعلقات ایرانی و دینی در اولویت ماست که به فراخور نیاز و سلیقه کودکان و نوجوانان ایرانی پدید آمدهاند و چون بین ۶۰ تا ۸۰ درصد اعضای کتابخانههای عمومی را اعضای کودک و نوجوان تشکیل میدهد ما اهتمام ویژهای در انتخاب منابعی داریم که پیشبرنده باشد. البته افزون بر تقویت منایع بخش کودک و نوجوان، تولید کتاب کودک و برپایی رویدادها و جشنوارههای مختلف مثل هدهد سفید (در سال ۹۸) و جشنواره قصهگویی «نهال امید» (در سال ۹۷) نشان دهنده اهمیت دادن کتابخانههای عمومی به این گروه سنی درذ سال های گذشته است.
وی با اشاره به ضعف شدید نشر کشور در تولید محتوا برای نوجوانان تصریح کرد: تا کنون بهصورت مستقل در عرصه کتاب، فیلم و بازی و همچنین تولید محتوا برای گروه سنی نوجوان در ایران اتفاقی نیفتاده است و همواره در حوزه کتاب، نوجوان را در کنار کودک یا جوان قراردادهایم. در حالی که نیاز نوجوان در هیچیک از این بخشها نمیگنجد. از اینرو، افراد این گروه سنی حاضر نیستند به بخش کودک و نوجوان کتابخانهها بروند. بنابراین بایستی کارهای تالیفی در حوزه نوجوانان تقویت و حمایت شود.
باید از فرصت کتابخانه ها برای توسعه گفتوگو با نسل امروز استفاده کنیم
مهدی رمضانی، دبیرکل نهاد در دیدار با کتابداران استان بوشهر ضمن تسلیت شهادت تعدادی از هموطنانمان در حادثه دلخراش حمله تروریستی حرم شاهچراغ گفت: از دست دادن هر جانی و نفسی برای ما دردناک است؛ اما جنس کشتهشدن مردمی که در حرم شاهچراغ بیخبر از فضای ناآرام بیرون مشغول عبادت بودند، تفاوت داشت، چون یک محیط امن برای آنها ناامن شد و به شهادت رسیدند.
وی افزود: کتابداران با حضور در کتابخانه یک منطقه، در حوزه فرهنگی کشور اثرگذار هستند و در واقع شما کتابداران نماینده فرهنگی منطقه محل خدمت خود هستید. به همین دلیل باید کاری کنیم وقتی مردم به ما مراجعه میکنند، با رضایت کتابخانه را ترک کنند و حالشان بهتر شود.
عضو شورای فرهنگ عمومی تصریح کرد: ما باید دستگاه خدمترسان مطلوبی برای مردم باشیم و با تمام توان برای کتابخانهها تلاش کنیم و اثرگذار باشیم. نقش ما در فرهنگسازی، شفافسازی و تبیین فضای جامعه و ارتباط با نسل جوان، نقشی اثرگذار بوده، هست و خواهد بود. بنابراین باید از این فرصت برای توسعه گفتوگو با نسل امروز استفاده کنیم.
رمضانی تأکید کرد: در این ایام همه درباره اهمیت دستگاههای فرهنگی کشور و خصوصاً کتابخانهها صحبت میکنند؛ این در حالی است که پیش از این موضوعات اقتصادی در اولویت بود اما امروز نگاه تغییر کرده است. یکی از دلایل این تغییر نگاه، شرایط موجود است که ما را به این نتیجه میرساند که رفع چنین مسائلی میتواند حلکننده مشکلات کشور باشد. به همین دلیل مقام معظم رهبری در صحبتهایشان وقتی به اقتصاد اشاره میکنند در کنارش از فرهنگ یاد میکنند.
دبیرکل نهاد کتابخانههای کشور با تأکید بر اینکه متأسفانه دامنه گفتوگو ما با نسل جدید محدود شده و باید آن را توسعه بدهیم، گفت: ما باید از ظرفیت نوجوانان و جوانان دهه ۹۰، ۸۰ و ۷۰ استفاده کنیم. دامنه گفتگوی ما با نسل جدید محدود است و این موضوع باید اصلاح شود. راهحل عمده مسائل کشور، ایجاد امکان گفتگو است و یاد گرفتن مهارت گفتگو الزامی است.
لازم به ذکراست، ادامه این نشست به پرسش کتابداران و پاسخگویی دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور اختصاص یافت.
امثال شهید صادق گنجی برای مسئولین فرهنگی الگو هستند
دبیرکل نهاد در پایان سفر استانی به بوشهر با همراهی محمدرضا هراتی، معاون توسعه کتابخانهها و ترویج کتابخوانی، هادی آشتیانی، مشاور اجرایی و امور حوزه دبیرکل، زهرا جعفری، مشاور رسانهای دبیرکل و محمدمهدی زرافشان، سرپرست ادارهکل روابط عمومی و امور بینالملل، حیدر راهب، مدیرکل کتابخانههای عمومی استان بوشهر و عبدالرحیم افروغ، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر با حضور در منزل خانواده شهیدان نادر و صادق گنجی، با مرضیه خلیفه، مادر این شهیدان والامقام دیدار و گفتگو کرد.
مهدی رمضانی، دبیرکل نهاد کتابخانههای عمومی کشور در این دیدار با ابراز خرسندی از دیدار با مادر این شهیدان گفت: به واسطه همکاری با برخی دوستان شهید صادق گنجی، آشنایی مختصری با ایشان داشتهام. امروز افرادی چون شهید صادق گنجی برای بنده و امثال بنده که در حوزه فرهنگ مسئولیت داریم الگو هستند.وی تصریح کرد: دیدن مادران شهدا ما را دلگرم میکند و از شما میخواهیم که ما را دعا کنید که در ادامه مسیر شهدا گام برداریم. چراکه این عزیزان گنجینهای هستند که در یک فضای خاص بزرگ شدند، رشد و تحصیل کردند و با همت و تلاش در مسیر خود، به شهادت رسیدند. هر قسمت از زندگی این بزرگواران برای ما درس است.
در این دیدار مرضیه خلیفه، مادر شهیدان نادر و صادق گنجی با ابراز خرسندی از حضور دبیرکل نهاد در منزل ایشان، در سخنانی به علاقه وافر شهید صادق گنجی به کتاب و کتابخوانی اشاره کرد و در ادامه به بیان خاطراتی از این شهید والا مقام پرداخت.
گفتنی است شهید صادق گنجی از اهالی برازجان مرکز شهرستان دشتستان استان بوشهر، پس از اتمام دوران دبیرستان راهی تهران شد و در مدرسه عالی شهید مطهری به تحصیل علوم دینی پرداخت. در زمان جنگ با عراق به مدت بیست ماه در جبهههای مختلف حضور یافت. مدتی مسئولیت بازرسی اداره عقیدتی سیاسی در نیروی دریایی سپاه پاسداران را داشت و چندماهی در وزارت ارشاد مشغول شد. او در سال ۱۳۶۵ در شهر باهنر پاکستان، مسئولیت نمایندگی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران شد. وی روزهای پایانی مأموریت خود را بعنوان رایزن فرهنگی در پاکستان میگذراند و در آستانه مراسم تودیعی که روز ۲۸ آذرماه ۱۳۶۹ شمسی در لاهور توسط شاعران و نویسندگان پاکستانی برپا کرده بودند جلو درب هتلی که محل برگزاری مراسم تودیع بود ترور شد و به شهادت رسید.
ارسال نظر