به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، مهدی مضانی، دبیرکل نهاد با حضور در برنامه باغ کتاب شبکه دو سیما در خصوص حضور نهاد در سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به گفتگو پرداخت.

نمایشگاه فرصتی برای معرفی کتابخانه عمومی و رویدادهای آن به مردم است

مهدی رمضانی اظهار داشت: نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور به نوعی مردم را در تهیه کتاب برای کتابخانه‌های عمومی نمایندگی می‌کند. البته ارتباط ما با ناشران، نویسندگان و مصرف‌کنندگان کتاب در طول سال برقرار است و در کتابخانه‌های عمومی به بهانه اجرای برنامه‌های مختلف فرهنگی در خدمت این عزیزان هستیم. نمایشگاه موقعیتی است که مجموعه منشورات کشور را کنار هم می‌بینیم و از فرصت معاشرت با ناشرین و نویسندگان عزیز بهره‌مند می‌شویم. کار مهمی که نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در نمایشگاه انجام می‌دهد، معرفی کتابخانه عمومی به مردم است. در کتابخانه اتفاقات متعدد و متنوعی حول محور کتاب رقم می‌خورد و این نمایشگاه فرصتی برای معرفی این رویدادها به مردم محسوب می‌شود.

توجه به حوزه کودک و نوجوان با مجموعه «هدهد سفید»

وی ادامه داد: همه می‌دانیم که قیمت کتاب افزایش پیدا کرده و خرید آن برای مردم کمی سخت شده، در این شرایط کتابخانه دسترسی همه مردم به کتاب را تسهیل می‌کند. بعلاوه، از دیگر موضوعات حائز اهمیت برای ما حوزه کودک و نوجوان است. همه کتابخانه‌های عمومی در سراسر کشور مجهز به بخش کودک هستند و مجموعه‌ای از اقدامات را با عنوان «هدهدسفید» برای این بخش تعریف کرده‌ایم؛ کتاب هدهد سفید، برنامه تلویزیونی هدهد سفید، جایزه نشان هدهد سفید که طی آن کتاب برتر حوزه کودک و نوجوان توسط اعضای کتاب‌خوان کتابخانه‌های عمومی انتخاب می‌شود و کتابخانه‌های ویژه کودکان هدهد سفید، اضلاع مختلف هدهد سفید محسوب می‌شود. در کتاب هدهد سفید ۴۰ درصد از محتوا توسط اعضای کودک و نوجوان کتابخانه‌ها تولید می‌شود؛ در واقع کتاب هدهد سفید، کتابی تعاملی بین اعضای کودک و نوجوان و کتابخانه محسوب می‌شود. کتاب هدهد سفید پل ارتباطی کودکان و نوجوانان با نویسندگان است؛ بچه‌ها می‌توانند به نویسندگان مورد علاقه خود نامه بنویسند، نظر آنها را درباره مطالب تولیدی خود جویا شوند و به نقد کتاب‌هایی که خوانده‌اند بپردازند. ما با تعامل از طریق کتاب هدهد سفید در خدمت اعضای کودک و نوجوان هستیم.

دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور تصریح کرد: هسته اصلی هر کتابخانه کتاب است؛ آن هم کتاب فیزیکی و سنتی؛ اساساً مردم ایران و دنیا بیشتر به کتاب فیزیکی علاقه دارند و آمارها حاکی از آن است که بیش از ۸۰ درصد مردم در بین کتاب الکترونیک، صوتی و کتاب فیزیکی، به استفاده از کتاب چاپی تمایل دارند. در پیمایش «عادت‌های خواندن ایرانیان» که اخیراً انجام داده‌ایم بیش از ۶۰ درصد مردم ایران، مایلند کتاب را در حالتی غیر از حالت نشسته بخوانند که این موضوع بیشتر با کتاب فیزیکی قابل تحقق است. تلاش ما این است که مجموعه‌سازی کتابخانه‌های عمومی مبتنی بر نیاز مردم و بر اساس شرایط روز باشد. سالانه بیش از ۱۲۰ هزار عنوان کتاب منتشر می‌شود و بین ۶۰ تا ۷۰ هزار عنوان کتاب چاپ اول داریم؛ اساساً امکان فیزیکی و مالی وجود تمام کتاب‌ها در کتابخانه عمومی نیست اما تلاش می‌کنیم کتاب‌های روزآمد در رده‌های پرمخاطب را تهیه کنیم و از طریق کتابخانه‌ها در دسترس مردم قرار دهیم.

امروز کتابخانه یک مرکز فرهنگی-اجتماعی است

وی با اشاره به خدمات کتابخانه‌های عمومی اظهار داشت: درست است که در کتابخانه، کتاب محور اصلی است اما کار کتابخانه تنها به امانت کتاب و در اختیار گذاشتن سالن مطالعه محدود نمی‌شود. امروز کتابخانه یک مرکز فرهنگی-اجتماعی است؛ مرکز گسترش اطلاعات مبتنی بر کتاب که لایه‌های مختلفی دارد و شامل خدمات اجتماعی و فرهنگی است. در حال حاضر آموزش‌های کارآفرینی و اشتغال و خدمات روانشناسی و مشاوره در کتابخانه‌های عمومی ارائه می‌شود. ارائه خدمات و تعریف فعالیت‌ها ویژه قشر کودک و نوجوان، گروه‌های خاص و سالمندان از دیگر اقدامات کتابخانه‌های عمومی است. ما به تعریف خدمات جدید توجه می‌کنیم و ایجاد پارک‌های علم و باغ‌های علم و کار در کنار کتابخانه نمونه آن است. ما معتقدیم آنچه به عنوان دانش و سواد عمومی و آنچه در حوزه دسترسی به نشریات و مجلات مورد انتظار مردم است، باید از طریق کتابخانه تأمین شود و بحمدالله کتابخانه‌های ما به این سمت حرکت کرده‌اند و امکان ارائه این خدمات به مردم را دارند.

کتابخانه را «مکان سوم» مردم می‌دانیم

مهدی رمضانی در خصوص نحوه استفاده مردم از کتابخانه‌های عمومی و خدمات متنوع این مراکز، گفت: ما از کتابخانه به عنوان مکان سوم یاد می‌کنیم. خانواده، مکان اول؛ محل کار، مکان دوم و کتابخانه را خانه سوم مردم می‌دانیم که در آن تعاملات اجتماعی شکل می‌گیرد. به دنبال این هستیم که در طرح عضویت جدید کتابخانه‌های عمومی تمام مردم ایران با کارت ملی عضو مخازن کتابخانه‌های عمومی باشند؛ در حال حاضر نیز حق عضویت در کتابخانه‌ها، بسیار اندک و به صورت سراسری است؛ یعنی با عضویت در یک کتابخانه امکان استفاده از تمامی کتابخانه‌ها وجود دارد. از تعداد ۱۰ میلیون نفر عضو کتابخانه‌های عمومی، حدود ۶۰ درصد گروه سنی کودک و نوجوان هستند و از ۴۰ درصد باقیمانده نیز ۶۰ درصد مادران این سرزمین هستند؛ بنابراین کتابخانه اساساً محل رجوع خانواده‌ها است و درب کتابخانه‌های عمومی به روی عزیزان باز است. مردم عزیز می‌توانند با مراجعه به پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد، با مشخص کردن محل سکونت خود نزدیک‌ترین کتابخانه را پیدا کنند؛ همچنین می‌توانند با جستجوی کتاب مورد نظر نزدیک‌ترین کتابخانه برای دسترسی به آن کتاب را پیدا کنند. امیدواریم فضای کتابخانه‌ها با حضور خانواده‌ها رونق بگیرد. حضور مردم در کتابخانه‌ها حال ما را خوب می‌کند.

دبیرکل نهاد با اشاره به فعالیت‌های این مجموعه در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران گفت: تلاش کردیم گزیده‌ای از فعالیت‌های ترویجی کتابخانه‌ها را در غرفه نهاد در سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار کنیم. نشست‌های معرفی کتاب، محافل ادبی و قرآنی، گعده امین، حضور شاعران و نویسندگان در غرفه برخی از برنامه‌های ما در نمایشگاه است.

مهدی رمضانی در پایان با اشاره به آخرین کتاب‌هایی که مطالعه کرده است، گفت: کتابی که اخیراً به آن مراجعه کرده‌ام، «طرح کلی اندیشه اسلامی» مقام معظم رهبری است که قبلاً خوانده بودم اما به دلیلی مجدداً به کتاب مراجعه کردم. همچنین در حال مطالعه کتاب «روح مجرد» از انتشارات مکتب وحی هستم. در این چند روز نمایشگاه هم کتاب‌های خوبی دیده‌ام؛ «ابرشهر» از انتشارات کتابستان با محوریت معرفی امام‌زادگانی که در ایران زندگی کرده‌اند و مدفون هستند، نگاشته شده است؛ رمانی جذاب که به مرور اصول اعتقادی می‌پردازد. همچنین کتاب «آقا روح الله»، کتاب خوبی از انتشارات بین‌الملل است که تاکنون سه جلد آن منتشر شده و هر جلد به یک مقطع تاریخی زندگی حضرت امام(ره) می‌پردازد. کتاب «کارتون کتاب» هم آثار دوسالانه بین‌المللی کارتون کتاب است که از سوی نهاد برگزار می‌شود و آثار پنج دوره در قالب کتاب از سوی نهاد عرضه شده است. در واقع کارتونیست‌های سراسر دنیا با شرکت در این این رویداد آثاری حول محور کتاب طراحی و ارسال می‌کنند که ششمین دوره آن در حال برگزاری است.

دبیرکل نهاد در ادامه به معرف اجمالی کتاب‌های «ده غلط مشهور درباره اسرائیل» نوشته ایلان پاپه، ترجمه وحید خضاب از انتشارات کتابستان و «آه» اثر یاسین حجازی از انتشارات جام طهور پرداخت.