به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، همزمان با آخرین روز از سی و پنجمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، نشست «معرفی جهانی کتاب کودک ایرانی» به مناسبت معرفی ۱۰ کتاب کودک ایرانی در پروژه «جهان از دریچه کتاب تصویری» ایفلا با حضور فتح‌الله فروغی، رئیس هیئت مدیره انجمن ناشران کودک و نوجوان؛ فرزانه فخریان، مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در امور کودک و نوجوان؛ کاظم طلایی، نویسنده، تصویرگر و ناشر؛ مصطفی خرامان نویسنده؛ مریم رونق، مدیر آژانس ادبی صبا؛ محمدمهدی زرافشان، مدیرکل روابط عمومی و امور بین‌الملل نهاد؛ الهام متین، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان گلستان و جمعی از کتابداران کتابخانه های عمومی در غرفه نهاد برگزار شد.

حضور فعال نهاد در عرصه بین‌الملل با هدف مدیریت حرفه‌ای کتابخانه‌های عمومی

در ابتدای این نشست، محمدمهدی زرافشان، مدیرکل روابط عمومی و امور بین‌الملل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور پیرامون فعالیت‌های نهاد در حوزه بین‌الملل در سال‌های اخیر گفت: نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در سال‌های اخیر تلاش کرده با عضویت فعال در فدراسیون بین‌المللی انجمن‌ها و مؤسسات کتابداری(ایفلا)، انعقاد تفاهم‌نامه همکاری مشترک با کتابخانه‌های عمومی نظیر کتابخانه غازی خسروبیگ سارایوو و امام امیرالمؤمنین(ع) نجف، ضمن انعکاس تجربیات کشورمان در این حوزه با استفاده از دانش جهانی، کتابخانه‌های عمومی را حرفه‌ای مدیریت کند.

وی در ادامه با اشاره به همکاری نهاد در معرفی کتاب‌های کودک ایرانی در پروژه «جهان از دریچه کتاب تصویری» (The World Through Picture Books) ایفلا برای نخستین بار، اظهار داشت: از جمله معیارهای مدنظر ایفلا در این پروژه، موجود بودن کتاب‌ها در بازار، تصویری بودن، مناسب بودن آنها برای بلندخوانی و انتقال مفاهیم مثبت بود که در انتخاب این عناوین به این موارد نیز توجه شده است.

ظرفیت بالای کتاب کودک ایرانی در ارائه به بازار جهانی

فتح‌الله فروغی، رئیس هیئت مدیره انجمن فرهنگی ناشران کودک و نوجوان نیز در این نشست عنوان کرد: سال ها تجربه من در حوزه کتاب کودک و نوجوان حاکی از این است که ظرفیت بالا و ارزشمند کتاب کودک ایرانی هم از نظر محتوا و تصویرگری، آنقدر که شایسته بوده در جهان معرفی نشده و علل این موضوع را امیدوارم در این نشست بررسی کنیم.

وی افزود: رساندن پیام کتاب کودک و نوجوان ایران به جهان اقدامی چندجانبه است که باید با همکاری مؤلفه های مختلف مثل نویسنده، ناشر، تصویرگر، آژانس ادبی و سیاست گذاری دولتی انجام شود و عدم این اتفاق نمی تواند متوجه قصور یک بخش باشد. همه باید دست به دست هم دهیم تا آنچه مورد انتظار است، محقق شود.

فروغی ضمن قرائت بخش هایی از کتاب «خوراک زرافه با سالاد لاکپشت» تأکید کرد: سیاست گذاران فرهنگی باید کمک کنند تا بازار نشر به سمتی پیش رود که بازار اقتصادی را با محصول فرهنگی داشته باشیم.

اهمیت تربیت نسل جدید نویسندگان و تصویرگران حوزه کودک و نوجوان

مصطفی خرامان، نویسنده کودک و نوجوان نیز در این نشست اظهار داشت: متأسفانه در سال های اخیر، سیاست گذاری مناسبی برای پرورش نسل نویسنده و تصویرگر و تولید محتوای مناسب برای کودکان انجام نشده و کتاب های انتخاب شده توسط نهاد کتابخانه های عمومی کشور در این پروژه نیز عموماً در سال های دور منتشر شده است.

وی ادامه داد: باید زمینه را برای تولید آثار فاخر فراهم کنیم؛ زمانی در کشور ما سروش نوجوان و کودک، کیهان بچه ها و... منتشر می شد و همه اینها زمینه ای برای تربیت نسل نویسنده و تصویرگر فراهم می کرد.

 نویسنده کتاب «من ضامن» همچنین تصریح کرد: در زمینه حمایت از نویسندگان و تصویرگران کتاب کودک، نیازمند تغییر برخی از سیاستگذاری ها هستیم؛ برای مثال، برخی از ناشران معتقدند که چون تعداد کلمات کتاب کودک کم است، درصد کمتری از فروش به نویسنده تعلق می گیرد، همچنین در حوزه در نظر گرفتن یارانه برای ناشران خارجی و داخلی که کتاب فارسی را ترجمه و در کشوری دیگر منتشر می کنند، می توان انگیزه لازم برای انتشار برون مرزی کتابها را فراهم کرد.

ناشران خارجی به دنبال کتاب های با رنگ و بوی ایرانی هستند

کاظم طلایی، نویسنده، تصویرگر و ناشر نیز در این نشست گفت: برخی از قوانین نانوشته در حوزه کودک و نوجوان، فعالان این عرصه را با مشکلاتی روبرو کرده است که از جمله آن می توان به عدم انتشار پی نما یا تفاوت نوع قرارداد ناشر با نویسندگان و تصویرگران، که نسبت به سایر کشورها متفاوت است، اشاره کرد.

وی در اهمیت تصویرسازی اظهار داشت: تصویرسازی به گونه ای است که شاید کار دو ماه طول بکشد اما سی سال تجربه لازم دارد و اگر تصویرسازی خوب نباشد با متن و محتوای بهتر هم کار خوب پیش نمی رود.

طلایی همچنین اظهار داشت: خوشبختانه از امسال قرار است که جایزه کتاب سال کودک و نوجوان به صورت دوسالانه برگزار شود و این اتفاق خیلی خوبی در این حوزه است.

تصویرگر کتاب های کودک و نوجوان با اشاره به اهمیت پرداخت به ذائقه کودکان ایرانی در نگارش و تصویرگری کتاب کودک تأکید کرد: مهمترین وظیفه ما تولید محتوا برای کودک ایرانی و بر اساس ذائقه او است و نباید سلیقه مخاطب خارجی را مدنظر قرار دهیم؛ چراکه ناشران خارجی نیز به دنبال کتاب هایی هستند که هویت و رنگ و بوی ایرانی در آنها ارائه شده باشد نه کتابهایی که مطابق با فرهنگ آنها نوشته شده باشد.

وی در پایان با هدف بهبود کیفیت حضور در نمایشگاه های خارجی خاطرنشان کرد: متأسفانه غرفه های ایرانی در نمایشگاه های خارجی معمولاً با غرفه آرایی خوبی حضور پیدا نمی کنند و عموماً کتابهای عرضه شده در این غرفه ها، به زبان فارسی و با جلد نرم هستند که مطابق با سلیقه ناشران خارجی نیست. همچنین حضور در این نمایشگاه نیازمند افراد مسلط بر ادبیات کودک و نوجوان و حرفه ای در مذاکره است که در بسیاری از موارد افراد متخصص در این نمایشگاه ها حضور ندارند.

دریافت یارانه انتشار کتاب از سوی دولت به ناشران خارجی، مسیر انتشار کتاب ها در بازار جهانی را هموار می کند

مریم رونق، مدیر آژانس ادبی صبا در این نشست با اشاره به خلأ وجود آژانس های تخصصی ادبی در حوزه کتاب کودک و نوجوان گفت: متأسفانه ما با خلأ وجود آژانس های تخصصی ادبی در حوزه کتاب کودک و نوجوان مواجه هستیم؛ چراکه ورود به حوزه کودک و نوجوان بسیار سخت است؛ یک آژانس ادبی زمانی که می خواهد وارد این حوزه بشود باید اول روی خودش کار کند، چون شناخت کتاب کودک خوب برخلاف کتاب بزرگسال سخت است.

وی تصریح کرد: شناخت بازار خارج از کشور و کیفیت محتوای ارائه شده توسط ناشر داخلی و پشتیبانی سازمان ها و نهادهای معتبر و جوایزی که آن کتاب توانسته کسب کند از عوامل مؤثر بر بازاریابی کتاب در عرصه جهانی است.

رونق همچنین اظهار داشت: نحوه معرفی کتاب به آژانس ها و ناشران خارجی بسیار اهمیت دارد؛ کتاب ها برای ورود به بازار جهانی، نیازمند یک بروشور معرفی کوتاه انگلیسی به زبان ساده هستند که برای کشورهای غیرانگلیسی زبان نیز مطالعه آن آسان باشد؛ همچنین گرنت ها و یارانه های دولتی نیز در این زمینه کمک بزرگی است که می تواند ناشر خارجی را به انتشار کتاب ترغیب کند.

مدیر آژانس ادبی صبا در پایان گفت: روابط در بازار نشر جهانی، از جنس غیررسمی و مستمر است که بخش خصوصی نسبت به دولت ها مسیر راحت تری برای فعالیت در آن دارد و سیاست گذاری دولتی مثل شفاف سازی مسیر دریافت گرنت می تواند بخش خصوصی را در این زمینه یاری کند.

نویسندگان و تصویرگران کودک و نوجوان ایرانی باید به دنیا معرفی شوند

فرزانه فخریان، مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در امور کودک و نوجوان نیز در این نشست گفت: وقتی در مورد بازار جهانی حوزه کتاب کودک و نوجوان صحبت می کنیم، ابتدا باید مشخص کنیم که به دنبال بازار فرهنگی هستیم یا بازار اقتصادی و آیا می توان نظر بازار، ناشر و مخاطب را بر هم منطبق کرد. مهمترین نکته آن است که باید نسبت به محتوای مورد نظرمان که قرار است به بازار جهانی ورود پیدا کند ایمان داشته باشیم، محتوا باید برای خودمان و نشان دهنده فرهنگ ما باشد.

فخریان تأکید کرد: یکی دیگر از مسائل مهم در این موضوع، تأکید بر برندینگ نویسندگان و تصویرگران ایرانی در عرصه جهانی است؛ چنانکه ما ایرانیان نیز بسیاری از کشورها را به نویسندگان آن کشور می شناسیم، باید تلاش کنیم تا نویسندگان و تصویرگران حوزه کودک و نوجوان ایرانی نیز در عرصه جهانی شناخته شوند و این نیازمند همت همگانی از سوی بخش خصوصی و دولتی است.